Pani Marta planuje świąteczny wyjazd. – Lot jest z przesiadkami. Trochę się martwię, bo w ubiegłym roku jeden z samolotów miał spore opóźnienie. Zdążyłam co prawda na kolejne połączenie, ale zastanawiam się, jakie przysługują mi prawa w razie dużego opóźnienia lub odwołania lotu. Czy linie powinny mi zapewnić nocleg albo zapłacić odszkodowanie, zwłaszcza jeśli jedno z lotnisk znajduje się poza Europą – zastanawia się czytelniczka
Linie lotnicze mają określone obowiązki wobec pasażerów. Przede wszystkim, w przypadku niewpuszczenia na pokład, jeśli okaże się, że sprzedano więcej biletów, niż jest miejsc w samolocie, również jeśli lot został odwołany, linia powinna zwrócić koszty biletu, zapewnić bezpłatny transport na lotnisko, z którego pasażer wyruszył, albo zorganizować podróż do punktu docelowego alternatywnym środkiem transportu. Podobne prawa przysługują w razie dużego, czyli co najmniej pięciogodzinnego, opóźnienia. Wówczas przewoźnicy również mają pewne obowiązki. Nawet jeśli spóźnienie samolotu jest krótsze (2 godziny, a w przypadku tras powyżej 3,5 tys. km – 4 godz.), linie muszą poinformować pasażerów o przysługujących im prawach i podać przyczynę opóźnienia. Jeśli spóźnienie wynosi ponad pięć godzin, można domagać się od przewoźnika zwrotu pieniędzy. Warto jednak pamiętać, że jeśli pasażer przyjmie zwrot kosztów, linie lotnicze nie muszą już zapewniać dalszej pomocy ani organizować dalszej podróży.
W zależności od długości lotu i opóźnienia pasażer ma też prawo do napojów, posiłków lub bezpłatnych rozmów telefonicznych, wysłania faksu, a w razie konieczności – również noclegu.
Odwołanie lotu i duże opóźnienie są też podstawą do wypłaty odszkodowania przez linie lotnicze. Ale uwaga! Wszystko zależy, czy okoliczności, które spowodowały trudności z wystartowaniem samolotu, były nadzwyczajne – np. strajk pracowników linii, wybuch wulkanu utrudniający widoczność, czy takie, którym teoretycznie przewoźnik mógł zaradzić – np. wada techniczna. Jeżeli powody były nadzwyczajne, linie nie muszą wypłacać odszkodowania. Jeśli jednak mogły zaradzić przyczynie, z powodu której lot został odwołany lub opóźniony, można domagać się rekompensaty. W przypadku lotów w obrębie Unii Europejskiej odszkodowanie może wynieść od 250 do 400 euro (w zależności od długości lotu). Jeśli jedno z lotnisk znajduje się na terenie UE, a drugie poza – od 250 do 600 euro.
Aby uzyskać zwrot kosztów biletu lub odszkodowanie, należy wysłać do linii formularz skargi i zachować jego kopię. Jeśli nie zareagują, można zwrócić się do właściwego organu odpowiedzialnego za egzekwowanie przepisów w kraju, w którym miało miejsce zdarzenie. Gdy i to nie pomoże, pasażer może zgłosić sprawę do sądu.
Podstawa prawna
Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 261/2004 z 11 lutego 2004 r. ustanawiające wspólne zasady odszkodowania i pomocy dla pasażerów w przypadku odmowy przyjęcia na pokład albo odwołania lub dużego opóźnienia lotów (Dz.U. L 46 z 17 lutego 2004 r.).