Kiedy konsument może odstąpić od umowy zawartej na odległość? Prawo odstąpienia od umowy po terminie 14 dni – wyjątki

Jakie są standardowe zasady odstąpienia od umowy zawartej na odległość?

Co do zasady konsument, jak i przedsiębiorca na prawach konsumenta, może odstąpić od umowy zawartej na odległość. Wynika to z art. 27 ust.1 ustawy z dnia 30 maja 2014 r. o prawach konsumenta. Zgodnie z nim, jeśli konsument zawarł umowę na odległość lub poza lokalem przedsiębiorstwa, może w terminie 14 dni odstąpić od niej bez podawania przyczyny i ponoszenia kosztów.

Jak odstąpić od umowy krok po kroku – procedura dla konsumenta

1. Konsument, który chce skorzystać ze swojego prawa, musi poinformować o tym sprzedawcę w terminie 14 dni od otrzymania zamówienia. Może to zrobić w dowolny sposób – telefonicznie, e-mailem lub listownie. Do celów dowodowych warto zawsze wybrać jednak drogę pisemną. Jeśli zdecyduje się na wysłanie odstąpienia drogą pocztową lub kurierem, może do przesyłki dołączyć zwracane produkty. Ważne jest, żeby paczka z informacją o skorzystaniu z prawa została nadana przed upływem 14-dniowego terminu.
2. Jeśli konsument zdecyduje się na oddzielne przesłanie zwracanego zamówienia, musi starannie zapakować przesyłkę i wysłać ją na wskazany przez sklep adres. Ma na to 14 dni od poinformowania przedsiębiorcy o skorzystaniu z tego prawa.
3. Kolejnym krokiem jest oczekiwanie na pieniądze ze sklepu. Zgodnie z art. 32 ust. 1 ustawy o prawach konsumenta, sprzedający musi zwrócić kupującemu środki niezwłocznie, ale nie później niż w terminie 14 dni od dnia otrzymania oświadczenia konsumenta o odstąpieniu od umowy.

Odstąpienie od umowy po 14 dniach – kiedy jest możliwe?

W niektórych sytuacjach kupujący może odstąpić od umowy po ustawowych 14 dniach. Po pierwsze, okres ten ulega wydłużeniu do 12 miesięcy — jeśli konsument nie został należycie poinformowany o przysługującym mu prawie. Po drugie, jeśli zamówiony towar jest niezgodny z umową, kupujący może złożyć oświadczenie o odstąpieniu od umowy. Warto dodać, że przedsiębiorca może wydłużyć ustawowy termin na skorzystanie z tego prawa.

Wyjątki od prawa do odstąpienia od umowy – kiedy nie można zwrócić zakupionego towaru?

Jak podkreśla Katarzyna Machowska, adwokat z kancelarii MP Legal Mielech Panek i wspólnicy, prawo przewiduje wskazuje, kiedy konsumentowi nie przysługuje prawo odstąpienia od umowy – nawet w ustawowym terminie. Zestaw tych wyjątków został wskazany w art. 38 ustawy o prawach konsumenta – obejmuje różnorodne sytuacje, które na to prawo nie pozwalają.

- Prawo odstąpienia od umowy nie przysługuje konsumentowi, który wyraził zgodę, aby rozpoczęto świadczenie usług przed upływem 14 dni i został o tym poinformowany. Po wykonaniu usługi prawo odstąpienia już nie przysługuje. Dotyczy to przykładowo korepetycji online. Prawo odstąpienia od umowy nie przysługuje konsumentowi, gdy cena produktu zależy od wahań rynku finansowego — jak w przypadku kupna walut. Chroni to przedsiębiorcę przed stratą wynikającą z nagłej zmiany kursu – mówi Katarzyna Machowska, adwokat z kancelarii MP Legal Mielech Panek i wspólnicy.

Prawo odstąpienia od umowy a usługi i towary specjalne

Poza tym, prawo do odstąpienia od umowy nie przysługuje konsumentom w stosunku do przedmiotów wykonanych na indywidualne zamówienie – zgodnie z jego preferencjami. Przykładem takiego produktu może być ubranie szyte na miarę. Prawo do odstąpienia nie przysługuje również w odniesieniu do rzeczy w zapieczętowanym opakowaniu, które po otwarciu nie nadają się do dalszej sprzedaży ze względów higienicznych lub ochrony zdrowia. Konsumenci nie zwrócą zatem przykładowo soczewek kontaktowych.

- Prawo do odstąpienia od umowy nie przysługuje również wtedy, gdy mamy do czynienia z towarami łatwo psującymi się, jak żywność czy produkty o krótkim terminie przydatności. Takiej rzeczy po prostu nie da się odesłać w stanie, w jakim powinna pozostać. Analogicznie wygląda sytuacja ze zwrotem towarów trwałe połączonych z innymi przedmiotami — np. paliwo wlanе do samochodu — które po dostawie stają się nierozłączne. Prawo do odstąpienia od umowy nie przysługuje konsumentowi również wtedy, gdy wyraźnie zażądał on przyjazdu przedsiębiorcy w celu pilnej naprawy lub konserwacji — wtedy prawo odstąpienia nie przysługuje do usługi podstawowej, ale wciąż dotyczy ewentualnych dodatkowych rzeczy bądź usług – wymienia adwokat.

Jak dodaje, analogicznie wygląda sytuacja przy umowach na treści cyfrowe niedostarczane na nośniku materialnym. Kupującemu nie przysługuje to prawo, jeśli przedsiębiorca rozpoczął świadczenie za zgodą konsumenta i poinformował go, że w takim wypadku traci on prawo do odstąpienia.

Dlaczego ustawodawca ogranicza prawo odstąpienia – ochrona konsumenta i przedsiębiorcy

Prawo do odstąpienia od umowy jest jednym z kluczowych mechanizmów ochrony konsumenta, pozwalającym mu na bezpieczne zakupy na odległość. Ustawodawca musiał jednak uwzględnić w przepisach również interesy sprzedawców, chroniąc ich biznesy przed naruszeniami ze strony kupujących.

- Wyjątki od prawa do odstąpienia od umowy zostały ukształtowane w taki sposób, by chronić zarówno interes konsumenta, jak i przedsiębiorcy. Z jednej strony kupujący ma szansę bezpłatnie przyjrzeć się towarowi lub usłudze, ale w określonych sytuacjach — gdy np. świadczenie ma charakter nieodwracalny lub wysokie ryzyko biznesowe — ustawodawca ograniczył to prawo. Dzięki temu możliwe jest zachowanie równowagi pomiędzy ochroną konsumenta a dostępem sprzedających do ochrony przed stratą gospodarczą oraz nadużyciami – podsumowuje Katarzyna Machowska.