Mediacje, arbitraż, komisje skargowe – dzięki tym rozwiązaniom sprawy dotyczące konsumentów i przedsiębiorców nie muszą kończyć się wieloletnia batalia w sądzie. Wkrótce pojawi się także specjalna platforma online do rozstrzygania tych sporów.

ODR (online dispute resolution) – to rozwiązywanie sporów drogą elektroniczną za pomocą platformy internetowej pośredniczącej między inicjatorem sporu (konsumentem) a odpowiednim podmiotem rozstrzygającym w ramach ADR. Dotyczy to sporów wynikających z transakcji internetowych.

ADR (Alternative Dispute Resolution) to postępowania wykorzystywane m.in. w sporach między konsumentem a przedsiębiorcą. Prowadzone są bez udziału sądu. Jego kompetencje przejmuje niezależna osoba trzecia – np. mediator lub arbiter. Metody te są tanie (często nieodpłatne), szybkie i nie wymagają zatrudnienia wyspecjalizowanego prawnika.

Do ADR należą m. in. mediacje, arbitraż, komisje skargowe. Zgodnie z przepisami Rozporządzenia UE nr 524/2013 z dnia 21 maja 2013 r. w sprawie internetowego systemu rozstrzygania sporów konsumenckich europejska platforma ODR ma ułatwiać niezależne, bezstronne, przejrzyste, skuteczne, szybkie i sprawiedliwe pozasądowe rozstrzyganie przez Internet sporów między konsumentami i przedsiębiorcami. Przedmiotowe rozporządzenie znajdzie zastosowanie od 9 stycznia 2016 r.

Platforma będzie połączona elektronicznie z krajowymi podmiotami ADR powołanymi i notyfikowanymi Komisji Europejskiej zgodnie z nowymi przepisami. Krajowe podmioty ADR pozostaną odpowiedzialne za rozpatrywanie poszczególnych sporów umownych przekazanych im przez platformę.

System ODR będzie skuteczny dzięki zestawowi wspólnych zasad. W myśl tych zasad m.in. krajowe punkty kontaktowe będą spełniać rolę doradców ds. ODR. Wymagane będzie
również przedstawienie rozwiązania w terminie 30 dni.

Jakie korzyści odniosą konsumenci i przedsiębiorstwa?

1. Podmioty ADR wysokiej jakości staną się dostępne dla wszystkich konsumenckich sporów umownych w całej UE.

2. Konsumenci będą otrzymywać we właściwych dokumentach pełne informacje o systemie ADR właściwym do rozpatrzenia ich sporu umownego.

3. Osoby dokonujące przez internet zakupów w innych krajach UE oraz przedsiębiorcy sprzedający towary lub usługi za granicą wewnątrz UE będą mogli rozstrzygać swoje spory umowne bezpośrednio w internecie.

- Zakupy transgraniczne powodują nieproporcjonalnie dużą ilość problemów. W szczególności konsumenci mają obawy co do kosztów dostawy i zgodności produktów z umową. Ponadto nadal spotykają się z dyskryminacją związaną z krajem zamieszkania. Kwestie te stanowią treść większości skarg dotyczących transgranicznego handlu elektronicznego otrzymywanych przez Europejskie Centra Konsumenckie. – komentuje Piotr Stańczak, Dyrektor Europejskiego Centrum Konsumenckiego w Polsce.

Częściową odpowiedzią na te sytuacje będzie dalszy rozwój alternatywnych metod rozwiązywania sporów (ADR), a w konsekwencji skuteczniejsza możliwość dochodzenia roszczeń konsumentów, też na poziomie unijnym dzięki internetowej platformie ODR.

Niebawem nastąpi implementacja Dyrektywy ADR (projekt ustawy o pozasądowym rozwiązywaniu sporów konsumenckich), a od stycznia 2016 r. rozpocznie funkcjonowanie ODR. Każdy e-sklep staje obecnie przed koniecznością wprowadzenia nowych obowiązków informacyjnych. Wszystko po to, aby sprzedawcy internetowi w pierwszej kolejności rozwiązywali kwestie sporne polubownie, a i konsumenci wiedzieli o takiej możliwości.

Źródło: UOKiK, ECK

Oprac. T.J.