Podatnicy, którzy zarabiali w zeszłym roku w innych krajach, nie zawsze muszą rozliczać się w Polsce. Chyba, że tu też uzyskiwali dochody.
Polacy najczęściej wyjeżdżają do pracy do Niemiec, Wielkiej Brytanii i Irlandii. Jeśli w danym roku nie osiągnęli w kraju żadnych opodatkowanych dochodów, nie muszą składać zeznania rocznego. Wynika to z zawartych z wymienionymi krajami
umów o unikaniu podwójnego opodatkowania. Zgodnie z nimi dochody uzyskane w tych państwach z pracy najemnej są u nas zwolnione z podatku.
Obowiązkowe rozliczenie
Jeśli jednak nasz rodak chce się rozliczyć w kraju wspólnie z małżonkiem albo jako osoba samotnie wychowująca dziecko lub też poza wypracowanymi w Niemczech, Wlk. Brytanii czy Irlandii zarobkami, może się pochwalić także dochodami uzyskanymi w ojczyźnie, musi złożyć zeznanie tak jak wszyscy – do 30 kwietnia.
W takim wypadku zastosowanie ma przewidziana we wspomnianych umowach i opisana w art. 27 ust. 8 ustawy o
PIT (t.j. Dz.U. z 3 kwietnia 2012 r. poz. 361) metoda unikania podwójnego opodatkowania – wyłączenia z progresją. Polega ona na tym, że w rozliczeniu uwzględnia się wszystkie swoje dochody, zarówno krajowe, jak i zagraniczne – na potrzeby ustalenia właściwej stawki podatku. Ustala się ją w następujący sposób: kwotę podatku obliczonego według skali i właściwego dla sumy dochodów z kraju i zagranicy dzieli się przez kwotę całkowitego dochodu i następnie mnoży przez sto procent. Tak ustaloną stawkę podatku stosuje się jedynie do dochodów uzyskanych w Polsce i wylicza właściwy podatek (przykład nr 1).
Inny kraj, inna metoda
W innej sytuacji będzie Polak, który zarobił
pieniądze w Holandii, Belgii czy też Islandii. W takim wypadku zawsze trzeba złożyć zeznanie roczne w kraju, nawet jeśli nie osiągnięto tu żadnego dochodu. Zgodnie bowiem z wybraną w umowach z tymi państwami metodą unikania podwójnego opodatkowania (proporcjonalnego odliczenia) od osiągniętego w nich dochodu z pracy najemnej płaci się podatek w Polsce, ale proporcjonalnie odlicza się od niego daninę zapłaconą za granicą.
Ustala się to następująco: kwotę podatku obliczonego według skali od całkowitego dochodu (polskiego i zagranicznego) mnoży się przez kwotę zagranicznego dochodu podzieloną przez kwotę całkowitego dochodu. Następnie tak uzyskaną wartość zagranicznej daniny do odliczenia odejmuje się od podatku obliczonego według skali dla sumy dochodów. W efekcie wiemy, ile wynosi należny
podatek (przykład nr 2).
Wybór formularzy
Podatnik, który pracował za granicą i z różnych względów rozlicza się w Polsce, powinien to zrobić na druku PIT-36. Musi jednak dołączyć załącznik
PIT ZG, w którym uwzględni wszystkie dochody zagraniczne. Jeśli pracował w więcej niż jednym obcym kraju, złoży odpowiednią liczbę formularzy PIT ZG.
Czy każdy Polak musi – o ile zachodzą przesłanki wskazane wyżej – rozliczyć się w ojczyźnie? Tak, jeśli jest polskim rezydentem, tj. przebywa w Polsce ponad 183 dni w ciągu roku podatkowego lub ma na jej terenie centrum interesów życiowych (chodzi o wiązanie swojej przyszłości z Polską, np. posiadanie tu domu, rodziny czy też prowadzenie działalności gospodarczej). Wystarczy, że spełniony jest jeden warunek, aby fiskus uznał podatnika za polskiego rezydenta.
Przykłady
1. Metoda wyłączenia z progresją
Jan Kowalski pracuje w Niemczech
dochód uzyskany w Polsce = 20 000 zł
dochód uzyskany w Niemczech po przeliczeniu na złotówki = 30 000 zł
łączny dochód (a+b) = 50 000 zł
polski podatek liczony według skali podatkowej od łącznego dochodu = 8443,98 zł
stopa procentowa (stawka) użyta tylko wobec dochodu krajowego (d:c) × 100% = 16,89 proc.
podatek, który Jan Kowalski zapłaci w Polsce = 16,89 proc. × 20000 zł = 3378 zł (minus zaliczki na podatek pobrane wcześniej od polskiego dochodu)
2. Metoda proporcjonalnego odliczenia
Jan Kowalski pracuje w Holandii
dochód uzyskany w Polsce = 30 000 zł
dochód uzyskany w Holandii po przeliczeniu na złotówki = 20 000 zł
podatek zapłacony w Holandii = 5000 zł
łączny dochód (a+b) = 50 000 zł
polski podatek obliczony według skali podatkowej od łącznego dochodu = 8443,98 zł
holenderski podatek podlegający odliczeniu od podatku polskiego = 8 443,98 × 20 000 zł : 50 000 zł = 3377,59 zł.
podatek, który Jan Kowalski zapłaci w Polsce = 8443,98 – 3377,59 = 5066,39 zł (minus zaliczki na podatek pobrane wcześniej od polskiego dochodu)
