Powstanie giełdowego rynku gazu wpisuje się w proponowany przez Komisję i Radę Europejską zakres działań wdrożeniowych europejskiego wewnętrznego rynku energii elektrycznej i gazu oraz ich rynków regionalnych. Zgodnie z wytycznymi UE, kraje członkowskie muszą zapewnić swoim obywatelom w zakresie energii i gazu m.in.: w pełni konkurencyjny, płynny i transparentny rynek, możliwość swobodnego wyboru dostawcy, uczciwe i optymalnie ustalane ceny oraz bezpieczeństwo i pewność dostaw.
Nowa ważna linia biznesowa w Grupie Kapitałowej GPW
„Uruchomienie giełdy gazu to bardzo istotna zmiana jeśli chodzi o działalność Giełdy Papierów Wartościowych w Warszawie. Nie tylko jako organizatora obrotu, ale również jako instytucji, która po raz kolejny wprowadza nową jakość na polski rynek.” – podkreśla Ludwik Sobolewski, prezes GPW.
„Pierwsze transakcje na giełdzie gazu zostaną zawarte w ramach kontraktów typu Base z fizyczną dostawą w 2013 r. na Rynku Terminowym Towarowym (RTTg). Uruchomienie Rynku Dnia Następnego, możliwe będzie również w tym roku” – powiedział Ireneusz Łazor, prezes TGE - „Płynność mogą zapewnić m.in. inwestycje w rozbudowę infrastruktury przesyłowej i wprowadzenie rozwiązań prawnych, czyli zastosowanie jak w przypadku rynku energii elektrycznej, tzw. obligo giełdowego. Trwają prace nad regulacjami określającymi jego wysokość” – dodaje Prezes Łazor.
Dzięki uruchomieniu platformy obrotu błękitnym paliwem uczestnicy uzyskają informacje o warunkach zawieranych transakcji, podobnie jak jest na rynku energii elektrycznej, gdzie ponad 80 proc. łącznego hurtowego obrotu tym surowcem w Polsce odbywa się właśnie na parkiecie TGE. Rozwój hurtowego handlu gazem na giełdzie przyczyni się do zwiększenia jego transparentności oraz zwiększy dostęp do dostaw tego paliwa. Umożliwi to uczestnikom rynku zawieranie korzystniejszych kontraktów odpowiadających warunkom rynkowym obowiązującym w UE.
Organizacja rynku
W ramach RTTg na każdej sesji uczestnicy rynku będą mieli możliwość handlowania miesięcznymi, kwartalnymi i rocznymi kontraktami typu Base. Przedmiotem obrotu będzie dostawa gazu w jednakowej ilości we wszystkich godzinach okresu dostawy. Handel w ramach notowań ciągłych przewidziany jest w dni robocze w godzinach od 8:00 do 14:00. Notowania każdej serii kontraktów będą prowadzone zgodnie z kalendarzem notowania i wykonania kontraktów. Giełdowy kurs każdego kontraktu będzie wyrażony w złotych za 1 MWh.
W obecnym stanie prawnym, zawieranie i rozliczanie transakcji giełdowych na rynku gazu możliwe jest wyłącznie za pośrednictwem domów maklerskich oraz towarowych domów maklerskich, będących członkami TGE oraz członkami Giełdowej Izby Rozrachunkowej prowadzonej przez Izbę Rozliczeniowa Giełd Towarowych, IRGiT. Pierwszymi domami maklerskimi, które podpisały stosowne umowy umożliwiające im działanie na rynku gazu są: Dom Maklerski BOŚ, Noble Securities oraz TRIGON Dom Maklerski. Zapewne jednym z pierwszych sprzedających będzie Polskie Górnictwo Naftowe i Gazownictwo. Zgodnie z zapowiedziami spółki, na początek do giełdowego obrotu trafi 100 milionów metrów sześciennych błękitnego paliwa. Zainteresowanie rynkiem gazu wyraziło również klika niezależnych firm funkcjonujących na rynku gazu w Polsce.
Rozliczenia i bezpieczeństwo transakcji
Rozliczeń i rozrachunków transakcji z rynku gazu będzie dokonywać Izba Rozliczeniowa Giełd Towarowych SA. Stosowany przez IRGiT system zarządzania ryzykiem gwarantuje bezpieczeństwo rozliczeń każdemu Członkowi Izby w razie niewypłacalności poszczególnych uczestników rynku. Rozliczanie transakcji przez IRGiT jest gwarancją zapłaty za sprzedany gaz.
Fizyczna dostawa gazu – umowa TGE z GAZ-SYSTEM
Zgodnie z umową zawartą przez TGE i GAZ-SYSTEM transakcje zawarte na giełdzie gazu są ważne i skuteczne pomiędzy stronami i podlegają realizacji przez GAZ-SYSTEM. TGE w wyniku transakcji zawartych na giełdzie gazu będzie składać nominacje w imieniu i na rzecz Zleceniodawców Usługi Przesyłowej. Użytkownicy giełdy będą mogli zgłosić transakcje zawarte na niej do fizycznej realizacji przez GAZ-SYSTEM, pod warunkiem zawarcia umowy przesyłowej z GAZ-SYSTEM. Podpisanie umowy z GAZ-SYSTEM, wraz z odpowiednim przydziałem zdolności dla punktu wirtualnego powiązanego z giełdą, jest niezbędnym elementem udziału w giełdzie gazu na TGE.