Z badań przeprowadzonych na zlecenie Związku Pracodawców AGD wynika, że Polacy trzymają w swoich domach aż 17 milionów przestarzałych urządzeń AGD. Mimo że ustawa o zużytym sprzęcie elektrycznym i elektronicznym obowiązuje w Polsce już od prawie dziewięciu lat (a rząd szykuje właśnie jej kolejną nowelizację), to wielu z nas wciąż nie wie, jak postępować z elektroodpadami. Przede wszystkim nie wiemy jednak, dlaczego powinniśmy je segregować.

Dlaczego warto segregować elektroodpady?

W przeciwieństwie do większości odpadów, które codziennie trafiają do naszych śmietników, elektrośmieci zawierają liczne szkodliwe substancje, które po wydostaniu się z uszkodzonego sprzętu mogą doprowadzić do zanieczyszczenia środowiska (gleby, wód gruntowych czy powietrza) lub nawet stworzyć zagrożenie dla życia i zdrowia ludzi oraz zwierząt.

Jakie urządzenia należą do grupy odpadów elektrycznych i elektronicznych?

Elektroodpady dzielimy na 10 grup:
1. AGD (wielkogabarytowe), np. lodówki, pralki, zmywarki, kuchenki elektryczne.
2. AGD (małogabarytowe), np. odkurzacze, żelazka, tostery, suszarki, miksery.
3. RTV, np. telewizory, magnetofony, kamery, odtwarzacze DVD i blu-ray.
4. Sprzęt teleinformatyczny oraz telekomunikacyjny, np. komputery, drukarki, laptopy, telefony.
5. Sprzęt oświetleniowy, np. świetlówki, żarówki energooszczędne.
6. Narzędzia elektryczne i elektroniczne, np. wiertarki, piły, kosiarki.
7. Zabawki oraz sprzęt relaksacyjny i sportowy.
8. Przyrządy medyczne.
9. Przyrządu do kontroli, np. czujniki dymu, termostaty, panele kontrolne.
10. Automaty do wydawania, np. bankomaty.









Jak mogę się dowiedzieć, czy dane urządzenie należy do kategorii elektroodpadów?

O zakazie wyrzucenia danego urządzenia do śmietnika informuje nas specjalny symbol przekreślonego kontrolera, który umieszczany jest zazwyczaj na opakowaniach i/lub obudowie określonych urządzeń elektrycznych i elektronicznych.

Czy zużytą świetlówkę mogę wyrzucić do śmietnika?

Nie ma wątpliwości, że świetlówki są zdecydowanie bardziej energooszczędne od tradycyjnych żarówek. Ich ogromną wadą jest natomiast fakt, że zawierają niezwykle szkodliwą rtęć. Z tego właśnie powodu zabronione jest wyrzucanie świetlówek do zwykłych śmietników. Ze zużytą świetlówką musimy więc postępować podobnie, jak z większymi elektroodpadami Na terenie wielu osiedli mieszkaniowych znajdują się również specjalne pojemniki, do których możemy wyrzucać zużyte świetlówki.

Jakie kary grożą za wyrzucanie elektrośmieci wraz z innymi odpadami?

Zgodnie z ustawą za wyrzucanie elektroodpadów do tradycyjnych kontenerów na śmieci grozi nam kara grzywna w wysokości do 5 tys. zł.

Jakie szkodliwe substancje znajdują się w elektroodpadach?

Zużyty sprzęt RTV/AGD to istna tablica Mendelejewa. Do najbardziej szkodliwych substancji znajdujących się w elektrośmieciach należą rtęć - obecna między innymi w energooszczędnych świetlówkach; ołów - szkło kineskopowe; kadm – zawarty w bateriach urządzeń; związki bromu – komputery; freon – klimatyzatory i lodówki; azbest.

Śmieciowa rewolucja dotarła do Warszawy. Sprawdź, jakie czekają cię obowiązki
Śmieciowa rewolucja dotarła do Warszawy. Sprawdź, jakie czekają cię obowiązki

Zobacz również

Gdzie możemy oddać zużyty sprzęt elektryczny i elektroniczny?

Istnieje kilka możliwości legalnego pozbycia się elektroodpadów bez narażania się na wysokie grzywny, a przede wszystkim z pewnością, że nie zanieczyszczą one środowiska wokół nas. Możemy więc:
1. Oddać sprzęt do punktu zbiórki ZSEE (Zużytego Sprzętu Elektrycznego i Elektronicznego). Listę takich punktów można znaleźć np. pod tym adresem.
2.Oddać sprzęt do punktu skupu złomu, o ile znajduje się on w rejestrze punktów zbierających zużyty sprzęt.
3. Oddać sprzęt do zakładu naprawy sprzętu AGD/RTV – takie punkty bardzo chętnie przyjmują zużyty sprzęt, ponieważ często jest dla nich kopalnią części zamiennych.
4. Oddać sprzęt organizacji odzysku sprzętu elektrycznego i elektronicznego.
5. Wziąć udział w okolicznościowej zbiórce sprzętu – tego typu wydarzenia organizowane są często przez stowarzyszenia ekologiczne lub służby miejskie.
6. Odnieść zużyty sprzęt do sklepu, ale tylko wtedy, gdy wymieniamy urządzenie na nowe.





Warto również podkreślić, że możemy nieodpłatnie pozostawić sprzęt oddany do naprawy w punkcie serwisowym w przypadku, gdy jego naprawa będzie niemożliwa lub nieopłacalna.

Czy sklep musi przyjąć od nas zużyty sprzęt?

Jeśli dokonujemy wymiany w stosunku 1:1 (np. kupujemy nową pralkę i chcemy zostawić w sklepie starą), to sprzedawca jest ustawowo zobowiązany do przyjęcia od nas zużytego sprzętu. Podobnie wygląda sytuacja, gdy pozostawiamy w punkcie serwisowym sprzęt, którego naprawa jest niemożliwa lub nieopłacalna.

Ustawa przewiduje jednak możliwość odmówienia przyjęcia zużytego sprzętu zarówno przez sprzedawcę, jak i punkt serwisowy w przypadku, gdy stwarza on zagrożenie dla zdrowia i życia przyjmujących.

Zgodnie z ustawą o zużytym sprzęcie elektrycznym i elektronicznym wprowadzający sprzęt na rynek, tj. sprzedawcy detaliczni i hurtowi, sprzedając nowy sprzęt, mają obowiązek nieodpłatnie przyjąć od klienta zużyte urządzenie, które jest tego samego rodzaju i w takiej samej ilości.

Kto ponosi koszt transportu zużytego sprzętu?

W przypadku, gdy sprzęt oddajemy w sklepie czy hurtowni, sprzedawca nie ma obowiązku ponoszenia kosztów transportu zużytego sprzętu. Organizacje odzysku sprzętu elektrycznego i elektronicznego bardzo często oferują jednak darmowy odbiór zużytych urządzeń z domu w sytuacji, gdy nie mamy możliwości dostarczenia ich do określonego punktu odbioru.

Jakie zmiany ma wprowadzić nowelizacja ustawy o zużytym sprzęcie elektrycznym i elektronicznym?

17 września 2013 roku Rada Ministrów przyjęła założenia do projektu nowelizacji ustawy o zużytym sprzęcie elektrycznym i elektronicznym z dnia 29 lipca 2005 r. (Dz. U z 2005 r. Nr 180, poz 1495 z późniejszymi zmianami). Nowelizacja ustawy związana jest z wymogiem wdrożenia zapisów Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2012/19/UE w sprawie zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego (WEEE). Nowe przepisy mają przede wszystkim ułatwić zbieranie, recykling oraz gospodarowanie zużytymi urządzeniami. Jednym z ułatwień ma być m.in. możliwość bezpłatnego zwrotu zużytych urządzeń o niewielkich gabarytach (np. telefonów komórkowych) do sklepu o pow. 400 m kw. lub większej, jeśli w swoim asortymencie posiada sprzęt tego typu. Obecnie taka możliwość istnieje jedynie w przypadku wymianu starego urządzenia na nowe.