Szkoły mogą organizować wypoczynek dla dzieci i młodzieży w czasie wolnym od zajęć, w kraju lub za granicą. Wiosną zmieniły się nieco przepisy w tej sprawie.
Wypoczynek, w myśl oświatowych przepisów, to wyjazd organizowany w czasie wolnym od zajęć, w celach rekreacyjnych lub regeneracji sił fizycznych i psychicznych. Musi trwać nieprzerwanie co najmniej 2 dni, mieć miejsce w czasie ferii letnich, zimowych oraz wiosennej i zimowej przerwy świątecznej. Może mieć formę kolonii, półkolonii, zimowiska, obozu lub biwaku.
Na czas takiej imprezy szkoła musi zapewnić bezpieczne i higieniczne warunki pobytu – w obiekcie lub na terenie spełniającym wymagania ochrony przeciwpożarowej, ochrony środowiska oraz warunki higieniczno-sanitarne, kompetentną kadrę, dostęp do opieki medycznej, a przede wszystkim program zajęć dostosowanych do wieku, zainteresowań i potrzeb uczestników, ich stanu zdrowia, sprawności fizycznej i umiejętności.
Jeżeli impreza trwa nie dłużej niż trzy dni, szkoła musi zawiadomić o niej organ prowadzący oraz organ sprawujący nadzór pedagogiczny (w gminie). Jeżeli ma być dłuższa – trzeba zgłosić zamiar jej zorganizowania kuratorowi oświaty właściwemu ze względu na siedzibę szkoły. Ten umieszcza je w bazie wypoczynku – bez tego wyjazd nie może się odbyć.
Odrębny charakter mają – w myśl oświatowych regulacji – wyjazdy organizowane w czasie roku szkolnego, w dniach przewidzianych na naukę. Szkoły mogą organizować wyjazdy krajoznawczo-turystyczne, które mają cel edukacyjny i są związane z realizacją programu nauczania na określonym etapie rozwoju uczniów. Ich celem jest poznawanie kraju, jego środowiska przyrodniczego, tradycji, zabytków kultury i historii, poznawanie kultury i języka innych państw, upowszechnianie wśród uczniów zasad ochrony środowiska, podnoszenie sprawności fizycznej, a także poznawanie zasad bezpiecznego zachowania się w różnych, także nietypowych, sytuacjach.
Te cele mogą być realizowane w ramach wycieczek przedmiotowych, inicjowanych przez nauczycieli w celu uzupełnienia wiedzy z określonego przedmiotu, wycieczek krajoznawczo-turystycznych, imprez turystyki kwalifikowanej (górskie, kajakowe, kolarskie, żeglarskie itp.) oraz imprez wyjazdowych zwanych zielonymi, białymi lub np. ekologicznymi szkołami.
Placówka, która podejmuje aktywność w dziedzinie krajoznawstwa i turystyki w formie wycieczek, zarówno tych o charakterze dydaktycznym, jak i rekreacyjnym, powinna:
● określić w swoim statucie cele i zadania dla tej działalności,
● opracować regulamin wycieczek,
● uwzględnić w planie pracy wycieczki organizowane dla uczniów i sporządzać ich harmonogram na cały rok szkolny,
● przeprowadzać wycieczki zgodnie z planem.
O zaplanowanych imprezach szkoła musi zawiadomić organ prowadzący oraz organ sprawujący nadzór pedagogiczny (w gminie). A rodzice muszą wyrazić zgodę na udział w nich uczniów (szczególnie niepełnoletnich).
Należy jednak pamiętać, że przepisy regulujące organizowanie wycieczek dotyczą wyłącznie przedszkoli, szkół i placówek publicznych. Placówki niepubliczne mają w organizacji wyjazdów więcej swobody.
Podstawa prawna
Art. 92a ust. 1, art. 92d, art. 92e, art. 92t ustawy z 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz.U. z 2015 r. poz. 2156 ze zm.). Rozporządzenie ministra edukacji narodowej z 30 marca 2016 r. w sprawie wypoczynku dzieci i młodzieży (Dz.U. poz. 452). Par. 4 rozporządzenia ministra edukacji narodowej i sportu z 31 grudnia 2002 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny w publicznych i niepublicznych szkołach i placówkach (Dz.U. z 2003 r. nr 6, poz. 69 ze zm.) Rozporządzenie ministra edukacji narodowej i sportu z 8 listopada 2001 r. w sprawie warunków i sposobu organizowania przez publiczne przedszkola, szkoły i placówki krajoznawstwa i turystyki (Dz.U. nr. 135, poz. 1516 ze zm.).