Pełnomocnicy ds. praw pacjenta. Rosnąca sieć wsparcia w szpitalach

Biuro Rzecznika Praw Pacjenta przyznaje, że choć stanowisko jest fakultatywne to zainteresowanie nim rośnie.

- Po wdrożeniu nowelizacji ustawy o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta, która utworzyła Fundusz Kompensacyjny Zdarzeń Medycznych, obserwujemy wzrost powoływania pracowników w podmiotach do pełnienia funkcji pełnomocnika ds. praw pacjenta – mówi Anna Hernik-Solarska, rzecznik prasowy RPP.

I dodaje, że RPP współpracuje obecnie z ponad 300 pełnomocnikami ds. praw pacjenta i z ponad 400 osobami z personelu medycznego, które na co dzień zajmują się przestrzeganiem praw pacjenta w podmiocie (jednak nie pełnią formalnie stanowiska pełnomocnika). Podkreśla, że osoby te pełnią funkcję podobną do tej jaką spełniają Rzecznicy Praw Pacjentów przy szpitalach psychiatrycznych, którzy mają za zadanie ochronę praw pacjentów, podejmują pilne interwencje na zgłoszenia dotyczące obszarów działania szpitali psychiatrycznych. Dziś działa ich 14. Tym samym pozostaje sześć wakatów do obsadzenia – w woj. warmińsko- mazurskim, śląskim, opolskim, dolnośląskim, kujawsko-pomorskim, zachodniopomorskim. O kandydatów nie jest łatwo. Taka osoba musi mieć wykształcenie wyższe, wiedzę na temat praw osób z zaburzeniami psychicznymi, doświadczenie w pracy z tą grupą, polskie obywatelstwo oraz pełne prawa publiczne i niekarana za umyślne przestępstwa.

Kto może zostać pełnomocnikiem ds. praw pacjenta? Łagodniejsze kryteria i wymagania

Co innego w przypadku Pełnomocników ds. Praw Pacjentów. Zgodnie z przepisami ustawy o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta może nim zostać osoba, której wiedza i doświadczenie dają rękojmię właściwej realizacji zadań przewidzianych dla tej funkcji. Dodatkowo funkcja pełnomocnika do spraw praw pacjenta może być łączona z zatrudnieniem na innym stanowisku w podmiocie udzielającym świadczeń zdrowotnych, jeżeli nie powoduje to obaw co do zachowania bezstronności przez tego pełnomocnika.

- Oznacza to, że nie jest wymagane, by pełnomocnikiem był pracownik medyczny, jednakże wiedza, kwalifikacje i doświadczenie zawodowe osób wykonujących zawód medyczny, z pewnością stanowią solidną podstawę do skutecznego i efektywnego wypełniania obowiązków i zadań przewidzianych właśnie dla tej funkcji – wyjaśnia Anna Hernik-Solarska.

Dodaje, że na podstawie ankiety, którą Rzecznik Praw Pacjenta przeprowadził w 2024 r. wśród pełnomocników ds. praw pacjenta 89 proc. uczestników ankiety potwierdziło, że łączy funkcję pełnomocnika ds. praw pacjenta z inną funkcją w podmiocie leczniczym. To związane jest z większym zakresem realizowanych zadań i odpowiedzialności.

- W tym kontekście warto też wspomnieć o organizowanej przez Rzecznika Praw Pacjenta konferencji dla pełnomocników szpitali ds. praw pacjenta, która odbyła się 18 września w Warszawie. Stacjonarnie udział weźmie w niej ponad 100 osób, a zainteresowanie konferencją było tak duże, że był również streaming na żywo dla wszystkich, którzy nie dostali się na spotkanie stacjonarne – zaznaczyła Anna Hernik-Solarska.

Jak pełnomocnicy ds. praw pacjenta pomagają dyrektorom szpitali i pacjentom?

Z rozmów przeprowadzonych przez DGP ze szpitalami, które mają u siebie pełnomocników, wynika, że taka osoba pozwala załagodzić wiele konfliktów na linii pacjent placówka, a niekiedy uniknąć też poważniejszych sporów już na wyższym szczeblu. Jak informują, do zadań pełnomocnika należy nie tylko udział w rozpatrywaniu skarg pacjentów, ale też analiza stwierdzonych nieprawidłowości dotyczących realizacji praw pacjenta oraz proponowanie kierownikowi podmiotu udzielającego świadczeń zdrowotnych działań naprawczych, czy prowadzenie szkoleń z zakresu praw pacjenta dla osób zatrudnionych w podmiocie udzielającym świadczeń zdrowotnych.

- Ułatwiają kontakt między pacjentem a placówką medyczną i dają wsparcie w wyjaśnianiu zgłoszonych przez pacjenta skarg i zagadnień. Działają też jako mediatorzy w sytuacjach konfliktowych między pacjentem a personelem medycznym, ale też edukują pacjentów na temat ich praw i obowiązków. Edukują też personel podmiotu leczniczego, odpowiadając za organizację i prowadzenie szkoleń z zakresu praw pacjenta i ich przestrzegania w codziennej praktyce przez personel medyczny i administracyjny – mówi przedstawiciel jednej z placówek.