Od stycznia 2025 roku wchodzą w życie nowe przepisy dotyczące kontroli zwolnień lekarskich. Zmiany mają doprecyzować zasady, które pozwolą skuteczniej sprawdzać, czy L4 jest wykorzystywane zgodnie z przeznaczeniem. Kto będzie mógł przeprowadzać kontrole i na jakich zasadach?
W 2023 roku ZUS skontrolował 461,2 tys. zwolnień lekarskich, z czego zakwestionowano 28,9 tys. świadczeń, co stanowi 6,2% ogółu. Nowelizacja przepisów dotyczących kontroli zwolnień lekarskich, która wejdzie w życie w styczniu 2025 roku, ma usprawnić system i ograniczyć nadużycia. Szczegółowe zasady mają sprawić, że weryfikowanie, czy L4 jest wykorzystywane zgodnie z przeznaczeniem, stanie się bardziej efektywne.
Jak kontrola zwolnień lekarskich wygląda teraz?
Od lat przepisy o kontrolach zwolnień lekarskich budzą kontrowersje, bo dziś system weryfikacji zasadności L4pozostawia spore pole do nadużyć. Kontrola zwolnień lekarskich jest prowadzona zarówno przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych (ZUS), jak i pracodawców zatrudniających powyżej 20 osób. Procedura obejmuje weryfikację, czy pracownik podczas zwolnienia nie wykonuje pracy zarobkowej oraz czy nie wykorzystuje zwolnienia niezgodnie z jego celem. Kontrole mogą odbywać się w miejscu zamieszkania pracownika lub w innym wskazanym miejscu.
Nowe zasady kontroli zwolnień lekarskich - co się zmieni?
Zmiany dotyczące kontroli zwolnień lekarskich obejmą:
- umożliwienie kontroli zwolnień lekarskich przez ZUS oraz płatników składek na ubezpieczenie chorobowe, zgłaszających do tego ubezpieczenia ponad 20 osób;
- weryfikację nie tylko pracowników obecnie zatrudnionych, ale także osób, które przestały być objęte ubezpieczeniem chorobowym;
- objęcie kontrolą zwolnień związanych z niezdolnością do pracy, za które przysługuje zasiłek chorobowy, opiekuńczy lub świadczenie rehabilitacyjne.
Jak będą przeprowadzane kontrole zwolnień lekarskich?
Osoby przeprowadzające kontrole L4 będą miały do dyspozycji nowe uprawnienia, co pozwoli na dokładniejsze sprawdzanie zasadności wystawionych zwolnień.
Kontrole mogą obejmować:
- miejsce zamieszkania osoby kontrolowanej;
- miejsce pobytu w czasie zwolnienia;
- miejsce pracy lub prowadzenia działalności gospodarczej;
- inne lokalizacje wskazane jako konieczne w toku procedury.
Kontrolujący będzie miał prawo wejść na teren kontroli, żądać informacji od pracodawców, lekarzy oraz osoby kontrolowanej. Całość procedury zostanie udokumentowana w protokole, który może stanowić podstawę do podjęcia decyzji o odebraniu prawa do zasiłku.
Kontrola L4 po nowemu. Jakie będą skutki nowelizacji prawa?
Obecne przepisy są zbyt ogólne, co utrudnia kontrolę zwolnień lekarskich i egzekwowanie prawa ale też rozstrzyganie wątpliwości dotyczących zasadności zwolnienia.
Przewidywane korzyści wynikające z nowych przepisów:
- precyzyjne określenie zasad kontroli i obowiązków osób przeprowadzających inspekcje;
- ograniczenie liczby nieprawidłowo wykorzystywanych zwolnień lekarskich;
- zwiększenie transparentności w procesie przyznawania zasiłków chorobowych.
Założenie jest takie, że zmiany ułatwią działanie zarówno płatnikom składek, jak i ZUS, zwiększając zaufanie do całego systemu.
Zmiany w kontroli L4 - co oznaczają dla chorych i pracodawców?
Dla pracowników nowe przepisy oznaczają większe prawdopodobieństwo kontroli podczas zwolnień lekarskich, choćby poprzez przeprowadzanie ich zarówno w miejscu zamieszkania, pracy czy prowadzenia działalności gospodarczej. Z kolei pracodawcy zyskają klarowne wytyczne dotyczące procedur kontrolnych, co może przyczynić się do skuteczniejszego przeciwdziałania nadużyciom. Jednocześnie będą musieli dostosować się do nowych obowiązków związanych z dokumentacją kontroli, co zapewne będzie wiązało się z dodatkowymi nakładami organizacyjnymi.