Przepisy ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych mówią, że niepełnosprawność to "trwała lub okresowa niezdolność do wypełniania ról społecznych z powodu stałego lub długotrwałego naruszenia sprawności organizmu, w szczególności powodująca niezdolność do pracy". Co to oznacza?

Co to jest niepełnosprawność? Ważna jest nie tylko choroba [KRYTERIA]

Oznacza to, że osoba dotknięta niepełnosprawnością nie jest w stanie efektywnie pełnić ról społecznych, czyli wypełniać zobowiązań wynikających z zajmowanej pozycji społecznej przy korzystaniu z przysługujących jej przywilejów i praw według bardziej lub mniej określonego wzoru.

Co ważne, choroba czy też naruszenie sprawności organizmu nie jest jedynym czynnikiem decydującym o przyznaniu stopnia niepełnosprawności. Ważne są zarówno fizyczne, psychiczne jak i społeczne aspekty funkcjonowania człowieka. Wystąpienie choroby nie oznacza automatycznie, że mamy do czynienia z niepełnosprawnością. Jeżeli jednak w następstwie jej pojawienia się dochodzi do istotnych ograniczeń w sferze społecznej lub zawodowej, wówczas mamy podstawy do ubiegania się o orzeczenie o niepełnosprawności.

Na co można dostać orzeczenie o niepełnosprawności?

Orzeczenie o niepełnosprawności otrzymują nie tylko osoby, które są dotknięte różnymi chorobami, schorzeniami i zaburzeniami. Do ubiegania się o status osoby z niepełnosprawnością są też uprawnieni ci, którzy posiadają:

  • całościowe zaburzenia rozwojowe,
  • upośledzenie umysłowe czy też
  • zostały znaczenie oszpecone.

Orzeczenie o niepełnosprawności. Lista chorób 2024

Podczas procedury ubiegania się o orzeczenie o stopniu niepełnosprawności bierze się pod uwagę zakres naruszenia sprawności organizmu spowodowany przez liczne choroby i czynniki. Za każdym razem decyzja o przyznaniu stopnia niepełnosprawności poprzedzona jest dokładną analizą dokumentacji medycznej.

Poniżej zamieszczamy listę chorób uprawniających do ubiegania się o orzeczenie o niepełnosprawności.

  • Upośledzenie umysłowe począwszy od upośledzenia w stopniu umiarkowanym;
  • Choroby psychiczne, w tym: a) zaburzenia psychotyczne, b) zaburzenia nastroju począwszy od zaburzeń o umiarkowanym stopniu nasilenia, c) utrwalone zaburzenia lękowe o znacznym stopniu nasilenia, d) zespoły otępienne;
  • Zaburzenia głosu, mowy i choroby słuchu, w tym: a) trwałe uszkodzenie czynności ruchowej jednego lub obu fałdów głosowych, b) częściowa lub całkowita utrata krtani z różnych przyczyn, c) zaburzenia mowy spowodowane uszkodzeniem mózgu - wyższych ośrodków mowy, d) głuchoniemota, głuchota lub obustronne upośledzenie słuchu niepoprawiające się w wystarczającym stopniu po zastosowaniu aparatu słuchowego lub implantu ślimakowego;
  • Choroby narządu wzroku, w tym wrodzone lub nabyte wady narządu wzroku powodujące ograniczenie jego sprawności, prowadzące do obniżenia ostrości wzroku w oku lepszym do 0,3 według Snellena po wyrównaniu wady wzroku szkłami korekcyjnymi lub ograniczenie pola widzenia do przestrzeni zawartej w granicach 30 stopni;
  • Upośledzenia narządu ruchu, w tym: a) wady wrodzone i rozwojowe narządu ruchu, b) układowe choroby tkanki łącznej w zależności od okresu choroby i stopnia wydolności czynnościowej, c) zapalenie stawów z towarzyszącym zapaleniem stawów kręgosłupa w zależności od stopnia wydolności czynnościowej, d) choroby zwyrodnieniowe stawów w zależności od stopnia uszkodzenia stawu, e) choroby kości i chrząstek z upośledzeniem wydolności czynnościowej, f) nowotwory narządu ruchu, g) zmiany pourazowe w zależności od stopnia uszkodzenia i możliwości kompensacyjnych;
  • Epilepsja w postaci nawracających napadów padaczkowych spowodowanych różnymi czynnikami etiologicznymi lub wyraźnymi następstwami psychoneurologicznymi;
  • Choroby układu oddechowego i krążenia, w tym: a) przewlekłe obturacyjne i ograniczające, zakaźne choroby płuc prowadzące do niewydolności oddechowej, b) nowotwory płuc i opłucnej, prowadzące do niewydolności oddechowej, c) wrodzone i nabyte wady serca, choroba niedokrwienna serca, kardiomiopatie, zaburzenia rytmu serca z zaburzeniami hemodynamicznymi kwalifikującymi co najmniej do II stopnia niewydolności serca według Klasyfikacji NYHA, d) nadciśnienie tętnicze z powikłaniami narządowymi, e) miażdżycę zarostową tętnic kończyn dolnych począwszy od II stopnia niedokrwienia kończyn według Klasyfikacji Fontaine'a, f) niewydolność żył głębokich z powikłaniami pod postacią zapaleń i długotrwałych owrzodzeń;
  • Choroby układu pokarmowego, w tym: a) choroby przełyku powodujące długotrwałe zaburzenia jego funkcji, b) stany po resekcji żołądka z różnych przyczyn z licznymi powikłaniami, c) przewlekłe choroby jelit o różnej etiologii, powikłane zespołem złego wchłaniania, d) przewlekłe choroby wątroby o różnej etiologii w okresie niewydolności wątroby, e) przewlekłe zapalenie trzustki wymagające długotrwałej farmakoterapii, f) nowotwory układu pokarmowego;
  • Choroby układu moczowo-płciowego, w tym: a) zaburzenia czynności dróg moczowych prowadzące do niewydolności nerek, b) choroby nerek o różnej etiologii prowadzące do ostrej lub przewlekłej mocznicy, c) wielotorbielowate zwyrodnienie nerek typu dorosłych, d) nowotwory złośliwe układu moczowego i narządów płciowych;
  • Choroby neurologiczne, w tym: a) naczyniopochodny udar mózgu przemijający, odwracalny, dokonany, prowadzący do okresowych lub trwałych deficytów neurologicznych o różnym stopniu nasilenia, b) guzy centralnego układu nerwowego w zależności od typu, stopnia złośliwości, lokalizacji i powstałych deficytów neurologicznych, c) pourazowa cerebrastenia i encefalopatia, d) choroby zapalne ośrodkowego i obwodowego układu nerwowego prowadzące do trwałych deficytów neurologicznych, e) choroby układu pozapiramidowego w zależności od stwierdzanych objawów neurologicznych, f) choroby rdzenia kręgowego, g) uszkodzenia nerwów czaszkowych i obwodowych o różnej etiologii;
  • Inne, w tyma) choroby narządów wydzielania wewnętrznego o różnej etiologii, wywołane nadmiernym wydzielaniem lub niedoborem hormonów w zależności od stopnia wyrównania lub obecności powikłań narządowych, pomimo optymalnego leczenia, b) choroby zakaźne lub zespoły nabytego upośledzenia odporności w zależności od fazy zakażenia, c) przewlekłe wielonarządowe choroby odzwierzęce w II i III okresie choroby zależnie od zmian narządowych, d) choroby układu krwiotwórczego o różnej etiologii w zależności od patologicznych zmian linii komórkowych szpiku w procesie hemopoezy, e) znacznego stopnia zeszpecenia powodujące stałe ograniczenia w kontaktach międzyludzkich, jak i pracy zawodowej;
  • Całościowe zaburzenia rozwojowe, powstałe przed 16 rokiem życia, z utrwalonymi zaburzeniami interakcji społecznych lub komunikacji werbalnej oraz stereotypiami zachowań, zainteresowań i aktywności o co najmniej umiarkowanym stopniu nasilenia.

Symbol przyczyny niepełnosprawności

Na orzeczeniu o stopniu niepełnosprawności wskazana jest przyczyna jego przyznania. Oznaczana jest określonym symbolem.

Symbole przyczyny niepełnosprawności oznacza się następująco:

  • 01-U – upośledzenie umysłowe;
  • 02-P – choroby psychiczne;
  • 03-L – zaburzenia głosu, mowy i choroby słuchu;
  • 04-O – choroby narządu wzroku;
  • 05-R – upośledzenie narządu ruchu;
  • 06-E – epilepsja;
  • 07-S – choroby układu oddechowego i krążenia;
  • 08-T – choroby układu pokarmowego;
  • 09-M – choroby układu moczowo-płciowego;
  • 10-N – choroby neurologiczne;
  • 11-I – inne, w tym schorzenia: endokrynologiczne, metaboliczne, zaburzenia enzymatyczne, choroby zakaźne i odzwierzęce, zeszpecenia, choroby układu krwiotwórczego;
  • 12-C – całościowe zaburzenia rozwojowe.

Orzeczenie może zawierać więcej niż jeden symbol przyczyny niepełnosprawności, nie więcej niż trzy symbole schorzeń, które w porównywalnym stopniu wpływają na zaburzenie funkcji organizmu.

Trzy stopnie niepełnosprawności

W przypadku orzeczenia o stopniu niepełnosprawności przepisy przewidują gradację niepełnosprawności poprzez określenie jej stopni. Istnieją trzy stopnie niepełnosprawności:

  • znaczny
  • umiarkowany
  • lekki.

Stopień niepełnosprawności osoby zainteresowanej orzeka się na czas określony lub na stałe. Decyduje ocena możliwości poprawy funkcjonowania osoby z niepełnosprawnością. Orzeczenie o stopniu niepełnosprawności wydaje się osobie, która ukończyła 16 rok życia.