Ścieżka awansu zawodowego pracownika socjalnego będzie poprawiona

Katalog osób zobowiązanych do płatności za pobyt mieszkańca domu pomocy społecznej ma zostać rozszerzony o osoby, które otrzymały nieruchomość w zamian za opiekę, np. na podstawie umowy dożywocia. Zwiększy się też zakres kontroli nad tymi placówkami

Takie rozwiązanie ma znaleźć się w projekcie nowelizacji ustawy z 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (t.j. Dz.U. z 2025 r. poz. 1214), który został wpisany do wykazu prac legislacyjnych. Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej zamierza wprowadzić szereg zmian w obowiązujących przepisach, które mają służyć dostosowaniu ich do aktualnych wyzwań w obszarze polityki społecznej i mają być oparte na propozycjach wypracowanych przez działający przy resorcie zespół ds. reformy systemu pomocy społecznej, który został powołany w 2024 r.

Nowe definicje w pomocy społecznej

Z opisu umieszczonego w wykazie wynika, że w projekcie zostaną określone definicje m.in. deinstytucjonalizacji, streetworkingu i kręgów wsparcia, których nie ma teraz w ustawie, a niektóre z tych, które się w niej znajdują, będą zmodyfikowane. Tak będzie chociażby z definicją pracy socjalnej. Duża część proponowanych zmian ma na celu rozwijanie mieszkalnictwa wspomaganego i treningowego, uregulowane mają zostać kwestie związane z charakterem mieszkań, możliwością ich prowadzenia przez organizacje pozarządowe, zawierania umów najmu i tworzeniem zespołów mieszkań.

Planowane zmiany obejmą też domy pomocy społecznej (DPS). Poza wspomnianą modyfikacją grona osób, które będą partycypować w kosztach pobytu osoby niesamodzielnej w placówce, zwiększony zostanie zakres nadzoru wojewody nad działalnością domów, tak aby mógł on kontrolować przestrzeganie praw człowieka oraz jakość świadczonych przez nie usług. Ponadto ma nastąpić uproszczenie postępowań administracyjnych – w przypadku udzielania niektórych form wsparcia, nie będzie konieczne przeprowadzanie rodzinnego wywiadu środowiskowego. W projekcie przewidziane są również zmiany odnoszące się do pracowników socjalnych – uporządkowane będą przepisy dotyczące ich ścieżki awansu zawodowego oraz korzystania ze szkoleń i superwizji.

Będą standardy w sprawie programów szkoleń dla pracowników socjalnych

Wreszcie w projekcie uwzględnione będą przepisy stanowiące delegację dla ministra rodziny, pracy i polityki społecznej do wydania kilku rozporządzeń, w tym wskazujące minimalne standardy usług świadczonych przez ośrodki interwencji kryzysowej, minimalny zakres czynności wykonywanych w ramach usług opiekuńczych oraz minimum programowe szkoleń podnoszących bezpieczeństwo pracowników socjalnych.

– Wydanie rozporządzenia jest o tyle istotne, że organizowanie szkoleń, które jest obowiązkowe dla instytucji pomocy społecznej, jest często traktowane przez nie po macoszemu i dlatego ich poziom często pozostawia wiele do życzenia – mówi Paweł Maczyński, przewodniczący Polskiej Federacji Związkowej Pracowników Socjalnych i Pomocy Społecznej.

Jednocześnie dodaje, że sam projekt i proponowane w nim zmiany są mocno spóźnione i niewystarczające z punktu widzenia oczekiwań i problemów, z którymi boryka się pomoc społeczna.