Choć kompleksowe kontrole dotyczące realizacji przez gminy programu 500+ mają ruszyć dopiero w 2017 r., to niektóre urzędy już teraz znalazły się pod lupą wojewodów. To efekt m.in. zgłaszanych skarg lub informacji o nieprawidłowościach występujących przy przyznawaniu świadczeń wychowawczych.
Pierwsze weryfikacje działań gmin w zakresie obsługi rządowego programu miały miejsce w samorządach z terenu woj. lubuskiego, warmińsko-mazurskiego, mazowieckiego i podkarpackiego. – Ich tematem była prawidłowa realizacja wypłat świadczeń wychowawczych oraz kompletowania dokumentacji potrzebnej do ich przyznania – informuje Małgorzata Waksmundzka-Szarek, rzecznik wojewody podkarpackiego.
Dodaje, że w każdej skontrolowanej jednostce dochodziło do opóźnień w wypłacie pieniędzy w stosunku do daty wydania decyzji. Takiej zwłoki nie powinno być, bo zgodnie z art. 27 ust. 3 ustawy z 11 lutego 2016 r. o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci (Dz.U. poz. 195 ze zm.) decyzje przyznające 500 zł są natychmiast wykonalne, co oznacza, że wypłaty świadczeń wychowawczych należy realizować na bieżąco.
Również w przypadku drugiego elementu kontroli, czyli wymaganych od rodziców dokumentów, pojawiły się sytuacje, gdy gmina chciała dostarczenia w nich takich informacji, które może pozyskać we własnym zakresie. Podobny problem pojawił się też w woj. małopolskim.
Kolejna kwestia, która budziła zastrzeżenia wojewodów, to nieprecyzyjne szacowanie przez samorządy pieniędzy potrzebnych do wypłaty świadczeń. W efekcie na rachunku bankowym gminy, po przekazaniu pieniędzy rodzicom pozostają niewykorzystane środki. Natomiast na Mazowszu trwa teraz pięć kontroli, które są efektem analizy sprawozdań składanych przez gminy, bo dane przysyłane w kolejnych formularzach znacząco się różnią.
Nie we wszystkich województwach pojawiła się jednak potrzeba przeprowadzania kontroli, dlatego działania urzędników sprowadzają się w nich do czynności nadzorczych i stałego monitorowania tego, jak samorządy realizują nałożone na nie zadanie. – Na razie nie mieliśmy sygnałów dotyczących rażących nieprawidłowości – wskazuje Alina Kucharzewska z Śląskiego Urzędu Wojewódzkiego.
Gminy ze Śląskiego oraz innych regionów nie unikną jednak w przyszłości obecności inspektorów. Wszyscy wojewodowie zamierzają bowiem w 2017 r. sprawdzać obsługę 500+ w ramach kontroli kompleksowych (ich plany są właśnie przygotowywane). – Nasi inspektorzy przeprowadzą od trzech do 10 takich kontroli – informuje Diana Głownia, rzecznik wojewody świętokrzyskiego.
