Chodzi o rozporządzenie ministra spraw wewnętrznych i administracji z 28 sierpnia 2025 r. w sprawie sposobu utrzymywania zasobów ochrony ludności przez obowiązane organy ochrony ludności (dalej: rozporządzenie). Zawiera ono zatem wytyczne dla wójtów, burmistrzów, prezydentów miast, starostów i wojewodów.

Tworzenie infrastruktury - jakie wytyczne dla samorządów zawiera rozporządzenie

Zapewnienie dostępu do zasobów ochrony ludności w myśl par. 2 rozporządzenia może odbywać się przez tworzenie odpowiedniej infrastruktury. Jeśli chodzi o urządzenia zapewniające dostęp do wody dla ludności – przez tworzenie i utrzymywanie:

  • ujęć wody oraz
  • urządzeń do jej transportowania.

Ponadto regulacje nowego rozporządzenia bardzo ogólnie wskazują, że:
► infrastrukturę zapewniającą dostęp do wody utrzymuje się w sposób umożliwiający nieprzerwane korzystanie z niej w sytuacji zagrożenia;
► zasoby ochrony ludności na obszarach kraju, w których występują szczególne lokalne rodzaje zagrożeń, utrzymuje się w miarę możliwości poza obszarami bezpośredniego oddziaływania tych zagrożeń.

Personel, wyposażenie, technologie i narzędzia

Co to są zasoby ochrony ludności?

Zasoby ochrony ludności – zgodnie z art. 3 pkt 8 ustawy o ochronie ludności i obronie cywilnej (dalej: u.o.l.o.c.) to m.in. personel wykonujący zadania ochrony ludności oraz obrony cywilnej wraz z wyposażeniem, sprzętem, technologiami oraz narzędziami służącymi do wykonywania tych zadań.

W myśl art. 33 ust. 3 u.o.l.o.c. wójt (burmistrz, prezydent miasta), starosta oraz wojewoda są obowiązani zapewnić zasoby ochrony ludności, które umożliwią wykonywanie przez co najmniej trzy dni w czasie zagrożenia zadań w zakresie ochrony ludności i obrony cywilnej. Chodzi o:

1) zapewnienie dostępu do wody i żywności;
2) zapewnienie dostępu do produktów leczniczych i udzielania pierwszej pomocy, kwalifikowanej pierwszej pomocy oraz świadczeń opieki zdrowotnej;
3) wsparcie realizacji zadań ratowniczych;
4) zapewnienie powiadamiania, ostrzegania i alarmowania ludności;
5) zapewnienie bezpieczeństwa i porządku publicznego;
6) zapewnienie łączności z organami ochrony ludności i podmiotami ochrony ludności;
7) funkcjonowanie obiektów zbiorowej ochrony. ©℗





O co musi zadbać włodarz zawierając umowy w sprawie zasobów ochrony ludności

Rozporządzenie wskazuje ponadto, co muszą zawierać umowy pozwalające zapewnić niezbędne zasoby ochrony ludności. Powinny one określać w szczególności:

1) rodzaj zapewnianego zasobu ochrony ludności;
2) sposób przekazania zasobu ochrony ludności obowiązanemu organowi ochrony ludności, w tym sposób zapewnienia transportu i osób do obsługi środków transportu;
3) maksymalny czas dostarczenia zasobu ochrony ludności lub rozpoczęcia świadczenia usługi związanej z zapewnieniem tego zasobu, liczony od chwili złożenia zapotrzebowania.

Przepisy wskazują bardzo ogólnie, że umowy zawiera się w sposób uwzględniający możliwość ich realizacji w sytuacji wystąpienia zagrożenia i konieczności natychmiastowego wykorzystania otrzymanych zasobów.

Jak powinny być magazynowane zasoby ochrony ludności

Zasoby ochrony ludności magazynuje się w sposób umożliwiający ich:

  • bezpieczne przechowywanie,
  • zabezpieczenie przed utratą oraz
  • niezwłoczne wykorzystanie w sytuacji zagrożenia.

Magazynowanie odbywa się w sposób uwzględniający odporność infrastruktury i zasobów, w tym na zagrożenia czasu wojny (chodzi o to, by zapewnić ciągłość działania w przypadku uszkodzenia bądź zniszczenia części infrastruktury lub zasobów).

Odpowiednio stosuje się tutaj również regułę, że zasoby ochrony ludności na obszarach kraju, w których występują szczególne lokalne rodzaje zagrożeń, magazynuje się w miarę możliwości poza obszarami bezpośredniego oddziaływania tych zagrożeń.

Rozporządzenie wskazuje również wymogi co do sposobu magazynowania poszczególnych elementów tych zasobów. I tak:

paliwo – zapas przechowywany w magazynie wymienia się w okresie sześciu miesięcy od dnia rozpoczęcia magazynowania (analiza zagrożeń ma wskazać samorządowi konkretny sposób magazynowania zapasu paliw, z uwzględnieniem podziału na paliwa letnie i zimowe oraz ewentualności magazynowania tych paliw w zbiornikach elastycznych);

zapasy wody – mogą być przechowywane w opakowaniach zbiorczych, w tym pojemnikach, w których woda jest pakowana przez producenta, na paletach (analiza zagrożeń musi wskazywać sposób magazynowania zapasów wody, z uwzględnieniem podziału na wodę magazynowaną w butelkach i w zbiornikach elastycznych oraz konieczności magazynowania wody bytowej w cysternach lub zbiornikach elastycznych);

środki sanitarne i higieniczne bez określonego terminu przydatności oraz odzież ochronna i środki ochrony indywidualnej – mogą być przechowywane na zabezpieczonych paletach;

zapasowe źródła energii – jeżeli wykorzystują baterie lub akumulatory, przechowuje się w miarę możliwości w oddzielnych strefach pożarowych;

produkty lecznicze, wyroby medyczne i zapasy wody oraz żywności – przechowuje się z zachowaniem warunków wymaganych przez producentów, w miarę możliwości w zabezpieczonych przed dostępem i zaplombowanych skrzyniach;

odkażalniki i środki do dezynfekcji – przechowuje się w oddzielnych pomieszczeniach.

Uwaga! Magazynowanie zasobów ochrony ludności może być realizowane przez zawieranie umów na magazynowanie tych zasobów przez inne niż organy ochrony ludności podmioty, w tym przez podmioty ochrony ludności.

Kto jest podmiotem ochrony ludności?

Przypomnijmy, że podmiotami ochrony ludności w myśl art. 17 u.o.l.o.c. są np.:

  • jednostki organizacyjne Państwowej Straży Pożarnej;
  • ochotnicze straże pożarne;
  • zakładowe straże pożarne;
  • zakładowe służby ratownicze;
  • gminne zawodowe straże pożarne;
  • powiatowe (i miejskie) zawodowe straże pożarne;
  • terenowe służby ratownicze;
  • związek ochotniczych straży pożarnych;
  • inspekcje i straże (np. straże gminne);
  • centra powiadamiania ratunkowego;
  • jednostki organizacyjne pomocy społecznej;
  • podmioty lecznicze;
  • podmioty lecznicze prowadzące szpitale.

Analiza zagrożeń - ona wskaże szczegółowe potrzeby

Ilość i rodzaj utrzymywanych zasobów ochrony ludności ustala się w sposób uwzględniający rodzaje zagrożeń w poszczególnych obszarach kraju. W szczególności ustala się analizę zagrożeń występujących na obszarze właściwości miejscowej organu obowiązanego, obejmującą co najmniej:

a) gęstość zaludnienia,
b) położenie geograficzne i dominujące warunki atmosferyczne oraz warunki przyrodnicze i turystyczne,
c) zagrożenia powodzią określone na mapach zagrożenia powodziowego, mapach ryzyka powodziowego oraz w planach zarządzania ryzykiem powodziowym,
d) infrastrukturę i jej stan, z uwzględnieniem wymagań i ustaleń zawartych w planach ochrony zabytków,
e) zagrożenia z obszarów sąsiadujących objętych prawem górniczym, lotniczym, morskim, wodnym oraz przepisami w zakresie bezpieczeństwa i ratownictwa w górach i na zorganizowanych terenach narciarskich, a także z poligonów i terytoriów państw sąsiednich,
f) liczbę i skalę zdarzeń,
g) przyjęty sposób oceny zagrożeń, w tym związanych z epidemią, epizootią, epifitozą, suszą, upałem, silnym wiatrem, pożarem wielkopowierzchniowym, katastrofą budowlaną, ze skażeniem chemicznym na lądzie i morzu, skażeniem promieniotwórczym, z zakłóceniem funkcjonowania usług telekomunikacyjnych, zakłóceniem w systemie energetycznym, zakłóceniem w systemie paliwowym, działaniami o charakterze terrorystycznym, działaniami hybrydowymi, konfliktem zbrojnym, wojną oraz masową migracją, a także ryzyko ich wystąpienia.





W opublikowanej wersji rozporządzenie nie zawiera załącznika, wskazującego na konkretny asortyment i jego wielkość, jakim dysponować powinny poszczególne podmioty zobowiązane do gromadzenia zasobów. Przepisy wskazują jedynie bardzo ogólnie, że ilość i rodzaj utrzymywanych zasobów ochrony ludności ustala się przy uwzględnieniu rodzaju zagrożeń określonych w Krajowym Planie Zarządzania Kryzysowego, wojewódzkich planach zarządzania kryzysowego, powiatowych planach zarządzania kryzysowego oraz gminnych planach zarządzania kryzysowego.

©℗