Tak przewiduje rozporządzenie ministra rodziny, pracy i polityki społecznej z 28 lipca 2025 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie minimalnych standardów noclegowni, schronisk dla osób bezdomnych, schronisk dla osób bezdomnych z usługami opiekuńczymi i ogrzewalni (Dz.U. poz. 1059), które dziś wchodzi w życie. Nowe przepisy wprowadziły kilka modyfikacji w wymogach, jakie muszą spełniać wspomniane cztery typy placówek, które są prowadzone przez samorządy lub działające na ich zlecenie podmioty.
Więcej osób bezdomnych przypadających na jednego pracownika
Jedna z nich dotyczy wskaźnika zatrudnienia personelu. Co do zasady, przepisy wymagają, aby w noclegowni, schronisku oraz ogrzewalni opieka była zapewniana przez co najmniej jedną osobę na nie więcej niż 50 osób przebywających w każdej z tych instytucji, a w schronisku z usługami opiekuńczymi jeden opiekun przypadał na 15 podopiecznych (w nocy na 40). Natomiast ich nowelizacja zakłada, że w uzasadnionych przypadkach, np. urlopu czy choroby – przez okres maksymalnie siedmiu dni – dopuszczalne będzie niespełnianie tego standardu, a liczba osób bezdomnych przypadających na jednego opiekuna będzie mogła być wyższa, choć nie więcej niż o 10 proc.
Kolejna zmiana dotyczy wyposażenia sanitariatów w placówkach. Do tej pory przepisy rozporządzenia sztywno określały, ile w nich powinno być misek ustępowych i pisuarów w przeliczeniu na liczbę osób bezdomnych. Ich nowe brzmienie wskazuje zaś, że w noclegowniach, ogrzewalniach i obydwu rodzajach schronisk, w których przebywają wyłącznie mężczyźni lub są wydzielone toalety męskie (w placówkach koedukacyjnych), możliwe jest zastąpienie nie więcej niż połowy misek ustępowych pisuarami.
Gdy mróz ogrzewalnia czynna nie tylko nocą
Ponadto rozporządzenie zmienia godziny otwarcia ogrzewalni w taki sposób, że ma być ona czynna przez całą dobę, gdy temperatura w godz. 8–19 jest niższa niż 0 st. C oraz w sytuacjach kryzysowych, niezależnie od tego, czy na terenie gminy funkcjonują inne typy placówek. Dotychczas przepisy stanowiły bowiem, że ogrzewalnia ma zapewniać schronienie od 18 do 8, a przez całą dobę jedynie wówczas, gdy w gminie nie ma noclegowni.
Co istotne, w ostatecznej wersji rozporządzenia, która została skierowana do publikacji w Dzienniku Ustaw, zabrakło niektórych przepisów proponowanych w projekcie skierowanym do konsultacji w kwietniu br. Chodzi m.in. o regulacje ułatwiające prowadzenie więcej niż jednej placówki dla osób bezdomnych na terenie jednej nieruchomości czy zatrudnianie osób na zastępstwo bez wymaganych kwalifikacji.
– Bardzo nam zależało na ich wejściu w życie, ale okazało się, że konieczne jest dokonanie zmian na poziomie ustawy o pomocy społecznej, aby było to możliwe. Dlatego rozporządzenie, chociaż łagodzi niektóre standardy, to jednak jego zakres jest ograniczony i tylko częściowo odpowiada naszym potrzebom i oczekiwaniom – mówi Jakub Wilczek, prezes Ogólnopolskiej Federacji na rzecz Rozwiązywania Problemu Bezdomności. ©℗
Podstawa prawna
Etap legislacyjny
Rozporządzenie wchodzi w życie 19 sierpnia br.