Sejm za przedłużeniem "janosikowego" dla województw na kolejne trzy lata

Za rządowym przedłożeniem opowiedziało się 275 posłów, przeciw było dwóch, wstrzymało się 153 posłów.

Nowelizację ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego przygotowało Ministerstwo Finansów. Zakłada ona przedłużenie na lata 2017-2019 obowiązywania dotychczasowych przepisów w zakresie systemu korekcyjno-wyrównawczego (służącego wyrównaniu różnic w dochodach poprzez system subwencji) dla samorządów województw.

Andrzej Maciejewski (Kukiz'15), przedstawiając we wtorek sprawozdanie komisji z prac nad dokumentem, powiedział, że posłowie byli zgodni co do tego, że to swoista proteza, wydłużająca funkcjonujący obecnie stan prawny do 2019 r. Wskazał, że rząd zobowiązał się, iż w najbliższych trzech latach zostanie przygotowana kompleksowa ustawa o dochodach JST, wkomponowana w system finansów państwa jako całość.

Według rządu przedłużenie działania obecnego systemu jest konieczne, ponieważ zasady ustalania wpłat województw do budżetu państwa i sposób ich podziału obowiązują jedynie do 31 grudnia 2016 r. Bez przedłużenia obecnych zasad samorządy województw nie otrzymają w 2017 r. i w kolejnych latach subwencji regionalnej pochodzącej z wpłat, bowiem nie będzie podstawy prawnej do ustalenia zarówno wpłat, jak i subwencji. Pozbawiłoby to większość województw istotnej części dochodów.

Rząd zapewnia, że przedłużenie działania obecnego systemu nie spowoduje w 2017 r. zmniejszenia dochodów żadnego z samorządów województw, w porównaniu z dochodami wyliczonymi według przepisów obowiązujących w 2014 r.

Ustawa zakłada, że tak jak w 2016 r. w budżetach państwa na lata 2017-2019 zostanie utworzona rezerwa celowa, której środki będą zasilały budżety samorządów województw z przeznaczeniem na dofinansowanie budowy, przebudowy, remontu, utrzymania i ochrony dróg wojewódzkich. W 2017 r. w rezerwie tej ma się znaleźć 225 mln zł.

Tzw. janosikowe to system subwencji, który polega na przekazywaniu przez bogatsze samorządy części dochodów na rzecz tych biedniejszych. Największym płatnikiem janosikowego jest woj. mazowieckie. Aby wywiązać się z ciążących na nim obowiązków, samorząd musiał w 2014 r. zaciągnąć pożyczkę z budżetu.

W marcu 2014 r. Trybunał Konstytucyjny orzekł, że przepisy o janosikowym dot. województw są niezgodne z konstytucją, gdyż nie gwarantują województwu zachowania istotnej części dochodów na realizację własnych zadań. Przepisy zmieniono w sposób, który znacznie zmniejszył obciążenia finansowe Mazowsza. Niemniej pierwotnie zakładano, że regulacje te miały obowiązywać tylko do końca 2015 r.