Postępowanie wszczynane z urzędu i bez konieczności przeprowadzania rodzinnego wywiadu środowiskowego. Taką propozycję przedstawiła Polska Federacja Związkowa Pracowników Socjalnych i Pomocy Społecznej (PFZPSiPS) w piśmie skierowanym do resortu rodziny

Jest ona związana z toczącymi się w Ministerstwie Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej (MRPiPS) pracami nad nowelizacją przepisów ustawy z 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 1283 ze zm.), która ma wprowadzić nowe zasady weryfikacji kryteriów dochodowych uprawniających do świadczeń. Teraz weryfikacja jest przeprowadzana co trzy lata. Taka częstotliwość waloryzacji prowadzi jednak do tego, że w krótkim czasie wysokość kryteriów spada poniżej poziomu minimum egzystencji, który jest określany co roku. W efekcie osoby znajdujące się w najtrudniejszej sytuacji materialnej nie kwalifikują się do przyznania świadczeń pomocy społecznej. Aby temu zapobiec, resort zamierza znowelizować ustawę tak, żeby waloryzacja odbywała się co roku.

Propozycja resortu vs praktyka

Zdaniem PFZPSiPS przygotowywany przez MRPiPS projekt powinien też przewidywać uproszczenie procedury zmiany decyzji, która towarzyszy podnoszeniu kryteriów dochodowych. – Każda waloryzacja progów okresowo zwiększa obowiązki administracyjno-biurokratyczne w ośrodkach pomocy społecznej, ponieważ trzeba zmienić decyzje przyznające świadczenia lub usługi. Niektóre jednostki poprzedzają to jeszcze przeprowadzeniem rodzinnego wywiadu środowiskowego. Teraz ma to miejsce raz na trzy lata, a jeśli faktycznie dojdzie do zapowiadanej zmiany ustawy, to będzie się to odbywać co roku – mówi Paweł Maczyński, przewodniczący PFZPSiPS.

Dodaje też, że gdyby został zachowany dotychczasowy termin weryfikacji progów, czyli 1 stycznia, to wkrótce decyzje, a przynajmniej część z nich, musiałyby być ponownie zmieniane z uwagi na przypadającą na marzec waloryzację rent i emerytur.

Pracownicy OPS: postępowanie o zmianę decyzji z urzędu

Dlatego federacja postuluje uwzględnienie w projekcie przepisów, zgodnie z którymi postępowanie o zmianę decyzji będzie wszczynane z urzędu i nie będzie wymagało zawiadomienia strony, a także nie będzie w nim konieczne przeprowadzanie rodzinnego wywiadu środowiskowego (aby ujednolić zróżnicowaną praktykę ośrodków w tej kwestii). Ponadto w sytuacji, gdy decyzja w sprawie zmiany wysokości danego świadczenia lub odpłatności za korzystanie z usług będzie na korzyść strony, a więc będzie np. zwiększać kwotę pomocy lub obniżać kwotę opłaty, to z mocy prawa będzie się stawać natychmiast wykonalna.

– Proponowane przez nas rozwiązanie jest analogiczne do tego, które od kilku lat obowiązuje w przypadku zmiany decyzji w zakresie wysokości świadczenia pielęgnacyjnego w związku z jego coroczną waloryzacją – wskazuje Paweł Maczyński.

Dodaje, że pozwolą one uniknąć spodziewanego corocznego paraliżu w działalności ośrodków wynikającego z weryfikacji kryteriów dochodowych. ©℗