Późny termin ogłoszenia konkursu spowodował, że większość złożonych ofert dotyczyła istniejących już placówek. Na uruchomienie kolejnych będzie mało czasu.
Opieka nad osobami starszymi / Dziennik Gazeta Prawna
148 wniosków wpłynęło do urzędów wojewódzkich w drugiej edycji konkursu Senior-WIGOR. W jego ramach gminy i powiaty mogą uzyskać budżetowe wsparcie na otworzenie oraz utrzymanie placówek dziennego pobytu dla starszych osób. Jak wynika z danych zebranych przez DGP, 51 ofert dotyczyło założenia nowych domów. Pozostałe pochodziły od tych samorządów, które już w 2015 r. uzyskały dotację i teraz ubiegają się o środki na bieżące funkcjonowanie.
Przekształcenie lub zlecenie
Rozpoczęty w 2015 r. program Senior-WIGOR jest odpowiedzią na zbyt małą liczbę placówek, które oferowałyby dzienną opiekę i różnego typu usługi osobom powyżej 60. roku życia. Ponieważ ich tworzenie jest zadaniem własnym samorządów, w ramach konkursu mogą ubiegać się o dofinansowanie na ten cel. Zgodnie z jego zasadami mogą otrzymać do 180 tys. zł na adaptację budynku oraz nie więcej niż 70 tys. na jego wyposażenie, o ile zagwarantują 20-proc. wkład własny. Z kolei na pokrycie bieżących kosztów utrzymania domu Senior-WIGOR przewidziane jest dofinansowanie w kwocie do 200 zł miesięcznie na jednego seniora.
W tym roku najwięcej ofert zostało złożonych w województwach: śląskim – 19, wielkopolskim – 16 oraz mazowieckim – 15. Natomiast najmniej, bo tylko po cztery samorządy, zgłosiły się w woj. opolskim, podlaskim i kujawsko-pomorskim. Co istotne, tegoroczna edycja konkursu była podzielona na dwa moduły. Pierwszy był przewidziany na tworzenie nowych domów Senior-WIGOR, drugi zaś na utrzymanie tych powstałych w 2015 r. I to właśnie tego modułu dotyczyła większość ofert. Na przykład na Śląsku w pierwszym złożonych zostało pięć wniosków, a w drugim 14. Podobnie stało się w woj. lubelskim, gdzie do wojewody wpłynęło sześć wniosków, ale nowa placówka przybędzie tylko jedna.
Wśród gmin, które chcą utworzyć dzienny dom, jest Odolanów.
– Dom powstanie w budynku byłego dworca PKP. Obiekt wymaga gruntownego remontu, ale ma dobre położenie – tuż obok jest zrewitalizowany ze środków unijnych park. Nasza jednostka będzie przeznaczona dla ok. 30 osób – mówi Dominik Sobczak z Urzędu Gminy i Miasta Odolanów.
Z kolei w Kluczach na potrzeby placówki Senior-WIGOR, zapewniającej opiekę 20 starszym osobom, zaadaptowany zostanie pawilon sportowy, który obecnie nie jest wykorzystywany.
Złożenie wniosku w module pierwszym nie zawsze też oznacza, że powstanie zupełnie nowy dom dzienny. Niektóre samorządy, np. Świebodzin i Knurów, postanowiły bowiem przekształcić te, które dotychczas prowadziły, w jednostki spełniające kryteria programu Senior-WIGOR, i starały się o środki na ich dostosowanie. Ponadto wśród składanych w tym module ofert były takie, które mają być realizowane w partnerstwie z organizacją pozarządową lub poprzez zlecenie jej prowadzenia placówki. Na takie rozwiązanie zdecydowały się np. Gorzów Wielkopolski i Stargard.
– Już na początku roku ogłoszono konkurs, w którym na naszego partnera został wybrany Polski Czerwony Krzyż. Zakładamy, że dom Senior-WIGOR zacznie działać od 1 listopada – informuje Agata Kmieć-Łuciuk, naczelnik wydziału polityki społecznej UM w Stargardzie.
Walka z czasem
Zdaniem samorządów jedną z najważniejszych przeszkód związanych z uczestnictwem w programie Senior-WIGOR w module pierwszym jest późny termin ogłoszenia konkursu. Nabór wniosków rozpoczął się w połowie czerwca, a do końca sierpnia wojewodowie mają czas na przekazanie do Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej wstępnie zakwalifikowanych ofert. To resort dokona ostatecznej ich oceny i przyznania dotacji. Zanim procedury związane z podpisywaniem umów i przekazywaniem środków się zakończą, samorządy będą miały mało czasu na uruchomienie domów Senior-WIGOR.
– Pieniądze z programu mają charakter dotacji, czyli muszą być wydane do końca danego roku budżetowego. Jeśli tak się nie stanie, trzeba je zwracać – podkreśla Grzegorz Kubalski ze Związku Powiatów Polskich.
Podobny problem wystąpił już w 2015 r., kiedy konkurs również został ogłoszony w czerwcu. W konsekwencji spośród 119 ofert, na które przyznano dotację, ostatecznie powstało 98 domów Senior-WIGOR. 21 samorządów zrezygnowało z przyjęcia dotacji z powodu krótkiego czasu na uruchomienie placówki.
– Nie bez znaczenia jest też niepewna sytuacja samorządów pod kątem finansowym, a w przypadku placówek powstałych przy udziale tego programu trzeba zapewnić trwałość ich funkcjonowania – wskazuje Grzegorz Kubalski.
Również Marek Wójcik ze Związku Miast Polskich zwraca uwagę, że gminy i powiaty już teraz ponoszą duże koszty związane z różnymi zadaniami z zakresu pomocy społecznej, stąd nie zawsze chętnie decydują się na działania, które jeszcze je zwiększą.
– Trzeba mieć jednak na uwadze, że program stosunkowo niedawno się rozpoczął, to dopiero jego druga edycja i w następnych latach może cieszyć się większą popularnością – dodaje.