Czy wójt gminy może udzielić wsparcia finansowego dla posterunku policji na budowę garażu do parkowania służbowego pojazdu? Jaki jest limit tego typu wydatków z budżetu samorządowego? Czy formalnie byłaby to dotacja?
Gmina realizuje różne zadania publiczne, których ogólny katalog określa art. 7 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym. Jednym z nich jest wspieranie porządku publicznego i bezpieczeństwa obywateli. Przejawem realizacji tego typu zadania jest wspieranie podmiotów, do których kompetencji należą podane sprawy, czyli właśnie m.in. jednostek policji.
Za pośrednictwem funduszu
Zasady, na jakich można wspierać jednostki policji, ustawodawca sprecyzował w ustawie o policji (dalej: u.p.). W myśl art. 13 ust. 3 u.p. jednostki samorządu terytorialnego, państwowe jednostki organizacyjne, stowarzyszenia, fundacje, banki oraz instytucje ubezpieczeniowe mogą uczestniczyć w pokrywaniu wydatków inwestycyjnych, modernizacyjnych lub remontowych oraz kosztów utrzymania i funkcjonowania jednostek organizacyjnych policji, a także zakupu niezbędnych dla ich potrzeb towarów i usług. Zatem przepis ten legalizuje przekazanie wsparcia np. przez gminę dla jednostki organizacyjnej policji. Pieniądze można przeznaczyć na różne zadania, bowiem ustawodawca podał, że chodzi nie tylko o wydatki inwestycyjne, lecz także remontowe czy koszty utrzymania jednostek.
Zasady przekazywania wsparcia również wynikają z przepisów. W myśl art. 13 ust. 4c u.p. tworzy się Fundusz Wsparcia Policji. Z kolei art. 13 ust. 4e u.p. stanowi, że środki finansowe uzyskane przez policję w trybie i na warunkach określonych w ust. 3 (który omówiliśmy wyżej) oraz w ust. 4s (na pokrycie rekompensat pieniężnych za czas służby przekraczający normę czasu pracy oraz nagród za osiągnięcia w służbie) „na podstawie umów i porozumień zawartych przez:
1) komendanta głównego policji – są przychodami funduszu centralnego;
2) komendantów odpowiednio wojewódzkich lub komendanta stołecznego policji albo podległych im komendantów powiatowych (miejskich, rejonowych) policji – są przychodami wojewódzkich funduszy;
3) komendanta rektora Akademii Policji w Szczytnie oraz komendantów szkół policyjnych – są przychodami funduszu Szkół Policji”.
Uzupełnieniem art. 13 ust. 4e jest art. 13 ust. 4f u.p., w myśl którego środki funduszu są przeznaczone na:
1) pokrywanie wydatków inwestycyjnych, modernizacyjnych lub remontowych oraz kosztów utrzymania i funkcjonowania jednostek organizacyjnych policji, a także zakup niezbędnych na ich potrzeby towarów i usług;
2) rekompensatę pieniężną dla policjantów za czas służby przekraczający normę określoną w art. 33 ust. 2 (chodzi o normę czasu pracy policjantów);
3) nagrody dla policjantów za osiągnięcia w służbie.
Zatem z tego wynika, że każda jednostka samorządowa (np. gmina) autonomicznie decyduje, w jakim zakresie i w jakim stopniu ma zamiar wesprzeć jednostkę policji. Może to dotyczyć m.in. zadań remontowych i inwestycyjnych. Kryterium zadania inwestycyjnego (wydatku) spełnia zaś np. budowa garażu.
Na temat przekazania pieniędzy dla policji wypowiedziała się m.in. Regionalna Izba Obrachunkowa w Łodzi w wystąpieniu pokontrolnym z 18 listopada 2024 r. (znak WK–602/52/2024). Izba ustaliła, że jednostka naruszyła termin przekazania środków, określony w umowie z 17 kwietnia 2023 r., zawartej między nią a Skarbem Państwa – Komendą Wojewódzką Policji w Łodzi na podstawie art. 18 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym w związku z art. 13 ust. 3 ustawy o policji. Gmina zobowiązała się w niej do przekazania 25 tys. zł na zakup nowego garażu dwustanowiskowego dla posterunku policji. Kwota miała zostać przekazana na rachunek bankowy Funduszu Wsparcia Policji w Łodzi w terminie 21 dni od dnia podpisania umowy. Zatem termin ten upływał 7 maja 2023 r., gmina zaś przekazała pieniądze 10 maja 2023 r. Warto zauważyć, że RIO nie zakwestionowała możliwości przekazania wsparcia na budowę obiektu, a jedynie uznała za nieprawidłowe przekroczenie terminu, jaki ustaliła gmina z wojewódzką komendą policji.
Bez limitów
Przepisy nie określają limitów wsparcia dla jednostek policji przez gminy. Wysokość udzielonej pomocy zależy od decyzji i możliwości finansowych danej JST. Omawiane wydatki muszą być jednak ujęte w uchwale budżetowej, przekazanie środków zaś musi nastąpić na podstawie umowy, która będzie określać m.in. termin ich przekazania przez gminę. Co jednak istotne, w umowie nie wolno kwalifikować środków jako dotacji celowej.
Podsumowując, gmina może przeznaczyć środki w budżecie na zadanie inwestycyjne dotyczące m.in. budowy garaży czy miejsc postojowych na użytek lokalnego posterunku policji. Przepisy nie określają limitu wydatków na takie cele, a to zależy zasadniczo od możliwości finansowych gminy. Formą przekazania środków będzie umowa cywilnoprawna. ©℗
Podstawa prawna
Podstawa prawna
art. 13 ustawy z 6 kwietnia 1990 r. o Policji (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 145; ost.zm. Dz.U. z 2024 r. poz. 1688)
art. 7 ust. 1 ustawy z 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 1465; ost.zm. Dz.U. z 2024 r. poz. 1572)