Subskrybuj nas na Youtube
Nowe usługi nie będą przysługiwały osobom samotnym i bezdzietnym. Prace legislacyjne nad ustawą o bonie senioralnym nie zostały jednak ukończone, dlatego kształt tych rozwiązań może się jeszcze zmienić. Jakie są najważniejsze założenia projektu?
Czym jest bon senioralny?
Bon senioralny obejmie nowe rodzaje usług, z jakich osoby starsze będą mogły skorzystać w swojej gminie. Dotychczas nie były one przewidziane w ustawie o pomocy społecznej, a dotyczą czterech kategorii:
- zaspokojenia podstawowych codziennych potrzeb życiowych,
- pomocy w uzyskaniu dostępu do świadczeń zdrowotnych,
- podstawowej opieki higieniczno-pielęgnacyjnej;
- zapewnienia kontaktów z otoczeniem.
Będą to usługi o charakterze niemedycznym, a szczegółowy zakres ich realizacji określi rozporządzenie.
Dla kogo bon senioralny z MOPS?
Maksymalna wartość bonu senioralnego to 2150 zł miesięcznie. Co ważne, nie będzie można zamienić tej kwoty na gotówkę, a wartość niewykorzystanej części bonu nie przejdzie na kolejne miesiące.
Z bonu senioralnego będzie mogła korzystać osoba, która:
- ukończyła 75 rok życia;
- ma niezaspokojone potrzeby w zakresie podstawowych czynności życia codziennego;
- posiada zstępnych (aktywnych zawodowo);
- ma przyznaną emeryturę lub rentę, której średnia miesięczna wysokość, z uwzględnieniem wartości dodatku pielęgnacyjnego nie przekracza określonej kwoty.
Na początku obowiązywania nowych przepisów, w 2026 roku próg dochodu dla osoby starszej ma wynosić 3500 zł i wzrastać z każdym rokiem do 5000 zł w roku 2029.
Ważne
Projekt ustawy zawiera też wymagania dotyczące zstępnych seniora. Otóż osobą uprawnioną do złożenia wniosku o przyznanie bonu senioralnego na rzecz seniora będzie zstępny, na którym zgodnie z przepisami Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego ciąży obowiązek alimentacyjny. Będą to zatem przykładowo dzieci czy wnuki seniora. W ich przypadku również określono progi dochodowe.
„Jest to instytucja prawna, która ma pozwolić zapewnić środki utrzymania członkom rodziny, którzy nie są w stanie samodzielnie zaspokoić swoich usprawiedliwionych potrzeb. Dlatego projektodawca chce wesprzeć zstępnych będących aktywnymi uczestnikami rynku pracy w opiece nad seniorami, którzy ze względu na swój wiek mogą wymagać pomocy drugiej osoby. Konieczność łączenia pracy zawodowej i opieki nad seniorem, niejednokrotnie zmusza osoby do rezygnacji z pracy. Aby zapobiegać takiemu zjawisku, projektodawca przygotował rozwiązanie mające na celu wsparcie osób aktywnych zawodowo, które pozwoli na ich dalszą aktywność zawodową” – czytamy w uzasadnieniu projektowanej ustawy.
Co z osobami bezdzietnymi? Minister odpowiada
Kwestia wyłączenia osób samotnych i bezdzietnych z nowej formy wsparcia od początku budzi wątpliwości. Pod koniec października na problem ten zwrócono uwagę również w jednej z interpelacji poselskich. „Osobą uprawnioną do pozyskania usług świadczonych w ramach bonu senioralnego na rzecz osoby w wieku 75+ będzie najbliższa rodzina, na której ciąży obowiązek alimentacyjny (tj. dzieci, wnuki, prawnuki etc.). Niestety z takiego bonu nie będą mogły skorzystać osoby samotne i bezdzietne, nad którymi opiekę sprawuje dalsza rodzina (tj. brat, siostra, bratanek, siostrzenica). Osoby samotne i bezdzietne znajdują się w trudnej sytuacji, gdy potrzebują wsparcia w czynnościach dnia codziennego” - piszą posłanki Krystyna Skowrońska i Henryka Krzywonos-Strycharska. I pytają o to czy ministerstwo zauważa wskazany problem i rozważa wprowadzenie wsparcia dla osób samotnych i bezdzietnych.
„Bon senioralny ma na celu wsparcie osób aktywnych zawodowo, które w związku z wykonywaną pracą nie mogą zapewnić opieki bliskiej osobie starszej w zakresie podstawowych czynności dnia codziennego. Jednocześnie, projektowane rozwiązanie polega na zapewnieniu osobom w wieku 75 lat lub więcej, które doświadczają niezaspokojonych potrzeb, wsparcia w zakresie usług realizowanych w jej miejscu zamieszkania” – przypomniała Minister do spraw Polityki Senioralnej Marzena Okła Drewnowicz. Poinformowała też, iż projekt ustawy ma na celu uzupełnienie usług społecznych funkcjonujących zarówno w ramach systemu pomocy społecznej (np. usługi opiekuńcze i specjalistyczne usługi opiekuńcze), jak i w ramach systemu ochrony zdrowia (np. pielęgniarska domowa opieka długoterminowa).
„Obecnie trwa etap uzgodnień, opiniowania i konsultacji publicznych projektu ustawy o bonie senioralnym. Należy zauważyć, że ostateczny kształt ustawy będzie znany po zakończeniu procesu legislacyjnego” – czytamy w odpowiedzi opublikowanej 26 listopada 2024 r.
Od kiedy nowe przepisy?
Zgodnie z projektem, ustawa ma wejść w życie 1 stycznia 2026 r. W okresie 2 lat od tego momentu gmina fakultatywnie będzie realizowała zadania z niej wynikające.
Wniosek o przyznanie bonu senioralnego będzie składał zstępny za zgodą seniora. Gmina dokona oceny niezaspokojonych potrzeb na podstawie kwestionariusza. Bon senioralny nie będzie przysługiwał m.in. osobom uprawnionym do świadczenia wspierającego czy uzupełniającego.
Źródło: Interpelacja nr 5919 w sprawie bonu senioralnego/Sejm
Podstawa prawna
Projekt ustawy o bonie senioralnym (etap legislacyjny: konsultacje publiczne/opiniowanie)
