Zmiany w klasyfikacji budżetowej już obowiązują. Co się zmieniło?

Do 24 października 2024 r. jednostki samorządu terytorialnego muszą dostosować uchwały budżetowe do nowelizacji rozporządzenia. Choć data wydaje się odległa, to zważywszy na liczbę zmian, czasu jest niewiele.

Klasyfikacja budżetowa stanowi jeden z fundamentów prawidłowego zarządzania finansami publicznymi. Umożliwia precyzyjne przypisanie dochodów i wydatków do odpowiednich kategorii oraz zapewnia transparentność i efektywność w planowaniu budżetowym. Ostatnio wiele istotnych zmian wprowadziło rozporządzenie ministra finansów z 15 lipca 2024 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie szczegółowej klasyfikacji dochodów, wydatków, przychodów i rozchodów oraz środków pochodzących ze źródeł zagranicznych (Dz.U. z 2024 r. poz. 1096; dalej: nowela rozporządzenia). Weszło ono w życie 24 lipca br., z mocą od 1 stycznia br., z pewnymi wyjątkami. Nowelizacja była konieczna ze względu na zmiany legislacyjne oraz potrzebę dostosowania podziałek klasyfikacyjnych w takich obszarach, jak oświata, wychowanie czy pomoc społeczna. Jednostki samorządu terytorialnego (dalej: JST) muszą do 24 października br. (w ciągu trzech miesięcy od dnia ogłoszenia noweli rozporządzenia) dostosować treść swoich uchwał budżetowych na 2024 r. (czyli bieżących) do nowych rozwiązań legislacyjnych. Są jednak i takie zmiany, które trzeba będzie stosować po raz pierwszy do planowania budżetu państwa i budżetów JST na 2025 r.

Oświata

Zmiany w klasyfikacji budżetowej obejmują utworzenie nowych rozdziałów klasyfikacyjnych oraz zmianę nazw i objaśnień istniejących rozdziałów. Nowela rozporządzenia wprowadza nowe rozdziały, takie jak:

• 80108 „Szkoły podstawowe dla dorosłych”,
• 80118 „Branżowe szkoły II stopnia”,
• 80122 „Licea ogólnokształcące dla dorosłych”.

Dotychczasowy rozdział 80117 „Branżowe szkoły I i II stopnia” otrzymał nowe brzmienie: 80117 „Branżowe szkoły I stopnia”, a dodatkowo utworzono rozdział 80154 „Branżowe centra umiejętności”.

Zmiany te pozwolą na precyzyjną ewidencję i analizę wydatków ponoszonych przez JST na kształcenie dorosłych w różnych formach oraz na kształcenie zawodowe w szkołach branżowych I i II stopnia. Ułatwi to analizę wydatków samorządów w odniesieniu do środków naliczonych na ten cel w ramach części oświatowej subwencji ogólnej.

Uwaga! Zmiany weszły w życie 24 lipca br. (z dniem następującym po dniu ogłoszenia). Należy jest stosować po raz pierwszy do planowania i wykonania budżetu państwa oraz JST na rok 2025.

Paragrafy

Kolejnym ważnym elementem nowelizacji jest utworzenie nowych paragrafów klasyfikacyjnych, aby bardziej precyzyjnie i przejrzyście klasyfikować środki przekazywane do różnych funduszy i na różne cele inwestycyjne. Zmiany – w celu rozróżnienia środków wydatkowanych przez jednostki oraz tych przekazywanych do innych jednostek z sektora finansów publicznych i spoza niego – objęły m.in. podział paragrafu 637 „Środki otrzymane z Rządowego Funduszu Polski Ład: Program Inwestycji Strategicznych na realizację zadań inwestycyjnych”. Dodano nowe paragrafy:

• 673 „Dotacja na zadania inwestycyjne realizowane ze środków otrzymanych z Rządowego Funduszu Polski Ład: Program Inwestycji Strategicznych przez jednostki z sektora finansów publicznych” oraz
• 674 „Dotacja na zadania inwestycyjne realizowane ze środków otrzymanych z Rządowego Funduszu Polski Ład: Program Inwestycji Strategicznych przez jednostki niezaliczane do sektora finansów publicznych”.

Analogiczne zmiany wprowadzono w klasyfikacji wydatków realizowanych ze środków Rządowego Funduszu Inwestycji Lokalnych, dodając paragrafy 675 i 676, które rozróżniają środki przeznaczone na zadania inwestycyjne realizowane przez jednostki z sektora finansów publicznych oraz jednostki spoza tego sektora.

Dodano też paragrafy:

• 215 „Środki przekazane do funduszu prowadzonego w Banku Gospodarstwa Krajowego na finansowanie lub dofinansowanie zadań bieżących”,
• 312 „Dodatkowe roczne świadczenie pieniężne oraz kolejne dodatkowe roczne świadczenie pieniężne dla emerytów i rencistów”.

Ponadto nowe brzmienie otrzymały nazwy paragrafów:

• 610 „Wydatki jednostek na zadania inwestycyjne realizowane ze środków otrzymanych z Rządowego Funduszu Inwestycji Lokalnych”,
• 668 „Środki przekazane do funduszu prowadzonego w Banku Gospodarstwa Krajowego na finansowanie lub dofinansowanie inwestycji i zakupów inwestycyjnych”.

Zarówno w paragrafach dochodów, jak i wydatków czwarta cyfra „7 Płatności w zakresie budżetu środków europejskich” otrzymała nowe brzmienie: „7 Płatności w zakresie budżetu środków europejskich oraz wypłaty dokonywane przez Polski Fundusz Rozwoju S.A. na realizację Krajowego Planu Odbudowy”.

W zakresie wydatków brzmienie objasnień jest następujące: „Symbol ten stosuje się dla wydatków dokonywanych w ramach płatności budżetu środków europejskich. Symbol ten stosuje się również do oznaczenia wydatków jednostek samorządu terytorialnego ponoszonych ze środków wypłaconych przez Polski Fundusz Rozwoju S.A. przeznaczonych na finansowanie inwestycji i przedsięwzięć realizowanych z udziałem środków, o których mowa w art. 5 ust. 3 pkt 5d ustawy o finansach publicznych”.

Uwaga! Zmiany weszły w życie 24 lipca br. (z dniem następującym po dniu ogłoszenia) z mocą od 1 stycznia 2024 r.

Nowe brzmienie uzyskał też paragraf 285: „Wpłaty gmin na rzecz izb rolniczych w wysokości 2% uzyskanych wpływów z podatku rolnego oraz kwoty w wysokości 1,5% należnego podatku rolnego na rzecz wybranego przez podatnika podmiotu uprawnionego”.

Dodano też paragrafy z objaśnieniami:

• 487 „Darowizny przekazane na realizację zadań bieżących”,
• 640 „Darowizny przekazane na realizację zadań inwestycyjnych”.

Z kolei w paragrafie przychodów dodano paragraf 954 „Przelewy dokonane z lokat z lat ubiegłych”.

Uwaga! Zmiany weszły w życie 24 lipca br. (z dniem następującym po dniu ogłoszenia). Należy je stosować po raz pierwszy do planowania i wykonania budżetu państwa oraz JST na rok 2025.

Rozdziały

Objaśnienia do rozdziału 75867 „Krajowy Plan Odbudowy” otrzymały nowe brzmienie:

„W rozdziale tym w zakresie wydatków ujmuje się tylko wydatki w części «34. Rozwój regionalny» ze środków pochodzących z Instrumentu na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności przeznaczonych na wsparcie o charakterze bezzwrotnym.

W rozdziale tym ujmuje się również dochody jednostek samorządu terytorialnego otrzymane z Polskiego Funduszu Rozwoju S.A. przeznaczone na finansowanie inwestycji i przedsięwzięć realizowanych ze środków, o których mowa w art. 5 ust. 3 pkt 5d ustawy”.

Zaś w dziale „852 – Pomoc społeczna” rozdział „85205 Zadania w zakresie przeciwdziałania przemocy w rodzinie” wraz z objaśnieniami otrzymał brzmienie: „85205 Zadania w zakresie przeciwdziałania przemocy domowej”.

W rozdziale tym ujmuje się wydatki na realizację zadań, o których mowa w ustawie z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy domowej (Dz.U. z 2024 r. poz. 424 i 834).

Z kolei w dziale „855 – Rodzina” po rozdziale „85517 Rodzinny kapitał opiekuńczy” dodano rozdział 85518 „Świadczenie wspierające” oraz rozdział 85519 wraz z objaśnieniami w brzmieniu: „85519 Świadczenia «aktywny rodzic»”.

W rozdziale tym ujmuje się wydatki związane z realizacją ustawy z 15 maja 2024 r. o wspieraniu rodziców w aktywności zawodowej oraz w wychowaniu dziecka – „Aktywny rodzic” (Dz.U. poz. 858).

Uwaga! Zmiany te weszły w życie 24 lipca br. (z dniem następującym po dniu ogłoszenia) z mocą od 1 stycznia 2024 r. Przy czym w zakresie nazwy rozdziału 85205 i w zakresie rozdziału 85519 weszły one w życie z 24 lipca br. i należy je stosować po raz pierwszy do planowania i wykonania budżetu państwa oraz JST na rok 2025.

Pozostałe zmiany

W ramach nowelizacji zmieniono również objaśnienia paragrafu 062 „Wpływy z opłat za zezwolenia, akredytacje oraz opłaty ewidencyjne w tym opłaty za częstotliwości”, doprecyzowując, że obejmują one również opłaty za zajęcie pasa drogowego. Obecnie są one następujące: „W paragrafie tym ujmuje się wpływy z opłat za zezwolenia, akredytacje oraz opłaty ewidencyjne, w tym:

– opłaty za częstotliwości,

– opłaty za zajęcie pasa drogowego,

chyba że podlegają one klasyfikowaniu w innym paragrafie klasyfikacji budżetowej, np. „048 Wpływy z opłat za zezwolenia na sprzedaż napojów alkoholowych»”.

Uwaga! Zmiana weszła w życie 24 lipca br. (z dniem następującym po dniu ogłoszenia) z mocą od 1 stycznia 2024 r.

Grupy wydatków

Zmieniono też wykazy paragrafów ujmowanych w poszczególnych grupach wydatków. Grupa wydatków otrzymała brzmienie:

• „Dotacje i subwencje 200 do 237, 239 do 299”,
• „Świadczenia na rzecz osób fizycznych 302 do 305, 307, 311, 312, 320, 321 i 324 do 329”,
• „Wydatki bieżące jednostek budżetowych 400 do 472, 474, 475, 477 do 481, 483 do 493 i 495 do 498”,
• „Wydatki majątkowe 601 do 603, 605 do 608, 610 do 623, 625 do 644, 646 do 649, 651 do 659, 661 do 676 i 680”.

W JST:

– grupa wydatków o symbolu 1600 „Inwestycje i zakupy inwestycyjne” otrzymała brzmienie:

„Inwestycje i zakupy inwestycyjne (art. 236 ust. 4 pkt 1 ustawy) 605, 606, 610, 613 do 615, 617, 637, 640, 648, 649, 658, 666, 669 i 680, w połączeniu z czwartą cyfrą «0», «3», «4»”,

– grupa wydatków o symbolu 1610 otrzymała brzmienie: „Wydatki o charakterze dotacyjnym na inwestycje i zakupy inwestycyjne (art. 236 ust. 4 pkt 1 ustawy) 619 do 623, 630, 647, 656, 657, 659, 661 do 665, 672 do 676, w połączeniu z czwartą cyfrą «0», «3», «4»”,

– grupa wydatków o symbolu 1611 otrzymała brzmienie: „Wydatki o charakterze dotacyjnym na inwestycje i zakupy inwestycyjne na programy finansowane środkami, o których mowa w art. 5 ust. 1 pkt 2 ustawy (art. 236 ust. 4 pkt 1 ustawy) 619 do 623, 625, 630, 647, 656, 657, 659, 661 do 665, 672 do 676, w połączeniu z czwartą cyfrą «1», «5», «7», «8»”,

– grupa wydatków o symbolu 1612 otrzymała brzmienie: „Wydatki o charakterze dotacyjnym na współfinansowanie inwestycji i zakupów inwestycyjnych ponoszonych ze środków, o których mowa w art. 5 ust. 1 pkt 2 ustawy (art. 236 ust. 4 pkt 1 ustawy) 619 do 623, 625, 630, 647, 656, 657, 659, 661 do 665, 672 do 676, w połączeniu z czwartą cyfrą «2», «6», «9»”.

Uwaga! Zmiany weszły w życie 24 lipca br. (z dniem następującym po dniu ogłoszenia) z mocą od 1 stycznia 2024 r. ©℗