Prawie 40 mld zł na ochronę ludności

To tylko ta część pieniędzy, która zostanie wprost przeznaczona na przygotowanie ochrony ludności na poziomie lokalnym. Łącznie wydatki na ochronę ludności (obronę cywilną – w czasie wojny) w latach 2025–2034 będą znacznie wyższe i mają sięgnąć ponad 262,5 mld zł, z czego bezpośrednio z budżetu państwa ponad 132 mld zł.

W ocenie skutków regulacji nie ma informacji o dodatkowych wydatkach po stronie jednostek samorządu terytorialnego – swoje zadania będą one realizować w ramach rezerwy celowej. Dodatkowe pieniądze na dofinansowanie zadań własnych z zakresu ochrony ludności lokalne władze będą mogły pozyskać z nowo powstałego Funduszu Ochrony Ludności i Obrony Cywilnej w formie dotacji celowej pokrywającej do 100 proc. kosztów danego zadania. Poza corocznymi wpłatami z budżetu państwa na poziomie 0,3 proc. PKB fundusz będzie zasilany również m.in. z wpłat od niektórych jednostek sektora finansów publicznych (np. ZUS), mandatów nakładanych przez strażaków czy odsetek od wolnych środków. Pieniądze z funduszu w połowie będą w dyspozycji ministra spraw wewnętrznych, a w połowie o ich przeznaczeniu będą decydować wojewodowie – każdy z nich proporcjonalnie do liczby ludności w danym województwie. Posłużą one m.in. do: budowy, modernizacji i utrzymania budowli ochronnych, doposażenia bazy magazynowej obrony cywilnej w sprzęt niezbędny do realizacji zadań w sytuacjach kryzysowych czy usuwania szkód powstałych w wyniku katastrof naturalnych, awarii technicznych, ataków terrorystycznych lub działań wojennych.

Wójtowie (burmistrzowie, prezydenci miast), starostowie i marszałkowie województw – jako organy ochrony ludności – będą mogli otrzymać wsparcie na realizację konkretnych zadań własnych. W przypadku tych pierwszych są to m.in. kierowanie i koordynowanie realizacji zadań ochrony ludności czy organizowanie współpracy między poszczególnymi podmiotami na obszarze, za który odpowiadają. „Zadania będą mogły być realizowane we wszystkich fazach zarządzania kryzysowego, co pozwoli na rozwianie wątpliwości interpretacyjnych w zakresie zasadności wydatkowania środków (niejednokrotnie zakłada się, że środki mogą być wydatkowane wyłącznie na fazę reagowania)” – wskazuje MSWiA.

W przeciwieństwie do projektu forsowanego przez poprzedni rząd nowe regulacje nie dają wojewodom kompetencji do wydawania wójtom czy starostom poleceń dotyczących uzupełnienia zasobów niezbędnych do wykonania zadań ochrony ludności. Teraz mowa jest o możliwości wydania zaleceń w tym zakresie. Wytyczne w sprawie rodzaju, ilości i sposobu utrzymania tych zasobów ma wskazać minister spraw wewnętrznych w drodze rozporządzenia. Lokalne władze będą mogły natomiast na podstawie nowych przepisów zawierać porozumienia lub umowy o współdziałaniu, w tym o formie i zakresie udzielanej pomocy (np. starosty dla gmin wchodzących w skład powiatu).©℗