Nie można łączyć klubu dziecięcego z ośrodkiem pomocy społecznej

Klub dziecięcy nie może być włączony w strukturę ośrodka pomocy społecznej, bo prowadzą one działalność o odmiennym charakterze i funkcjach – tak uznał Wojewódzki Sąd Administracyjny (WSA) w Kielcach.

Rozpatrywał skargę złożoną przez wojewodę świętokrzyskiego na uchwałę podjętą przez radę miejską w Stopnicy. Dotyczyła ona zmiany statutu ośrodka pomocy społecznej w taki sposób, aby do jego zadań należało prowadzenie klubu dziecięcego. Jednak zdaniem wojewody uchwała naruszyła art. 111a ustawy z 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 901 ze zm.), który zawiera zamknięty katalog jednostek, które mogą być ze sobą łączone, i nie ma wśród nich klubu dziecięcego. Nie należy on zresztą do jednostek organizacyjnych pomocy społecznej, bo podlega ustawie z 4 lutego 2011 r. o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3 (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 338).

W odpowiedzi na skargę rada wyjaśniła, że samorząd zamierzał wystąpić o dofinansowanie z programu „Maluch+ na lata 2023–2029” na utworzenie klubu dziecięcego i podjął działania służące ustaleniu, w jakiej formie prawnej taka placówka może funkcjonować. W tym celu zwrócono się o udzielenie wyjaśnienia do Ministerstwa Rodziny i Polityki Społecznej. Z odpowiedzi resortu wynikało zaś, że ośrodki pomocy społecznej mogą prowadzić instytucje opieki nad dziećmi w wieku od zera do trzech lat i nie ma przeszkód do tego, aby klub dziecięcy działał w strukturze organizacyjnej ośrodka.

Jednak WSA przyznał rację wojewodzie i stwierdził nieważność zaskarżonej uchwały w całości. Zwrócił uwagę, że zadania pomocy społecznej w gminach mogą wykonywać ośrodki pomocy społecznej lub centra usług społecznych. Przy czym, o ile w przypadku tych drugich realizowane zadania mogą obejmować szeroko rozumiane usługi społeczne, w tym z obszaru polityki rodzinnej czy wspierania rodziny, to działania ośrodków – zgodnie z przepisami ustawy z 12 marca 2004 r. – ograniczają się do zawartych w niej zadań. Z kolei kluby dziecięce pełnią funkcje: opiekuńczą, wychowawczą i edukacyjną, które nie mieszczą się w zadaniach pomocy społecznej. Dlatego, chociaż w zaskarżonej uchwale nie doszło do formalnego połączenia ośrodka i klubu dziecięcego, to jednak włączono go w strukturę organizacyjną tej jednostki. Skutkiem takiej zmiany statutu jest więc faktyczne połączenie dwóch form działalności o odmiennym charakterze, realizującym różne cele, skierowane do różnych grup ludności. ©℗