Powiatowe zespoły ds. orzekania nie otrzymują wystarczającej liczby blankietów, choć z wyprzedzeniem zgłaszają, ile ich potrzebują. To zaś powoduje opóźnienia w ich wydawaniu.
W ostatnim czasie powiatowe zespoły ds. orzekania o niepełnosprawności (PZON) odnotowują dużą liczbę wniosków o wydanie orzeczenia, co powoduje kilkumiesięczne oczekiwanie na nowy dokument. Nie jest to jednak jedyny problem, z jakim się obecnie borykają. Na kolejne trudności wskazuje pismo Unii Metropolii Polskich (UMP) skierowane do Agnieszki Dziemianowicz-Bąk, minister rodziny, pracy i polityki społecznej. Dyskutowano o nim na ostatnim posiedzeniu zespołu ds. ochrony zdrowia i polityki społecznej Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego.
Niełatwa prognoza
Jedną z takich problematycznych kwestii, na które wskazuje UMP, jest brak blankietów kart parkingowych, które powiatowe zespoły wydają osobom mającym znaczne ograniczenia w poruszaniu się. Chociaż zgłaszają one do Biura Pełnomocnika Rządu ds. Osób Niepełnosprawnych (BON) zapotrzebowanie z kilkumiesięcznym wyprzedzeniem i na bieżąco informują je o ich wyczerpywaniu się, to i tak nie otrzymują ich dostatecznej liczby. Często dzieje się tak, że zespoły między sobą pożyczają blankiety, ale nie zawsze jest to możliwe.
– Okresowe braki w blankietach powodują, że osoby niepełnosprawne muszą czekać na wydanie karty parkingowej, denerwują się, a swoje pretensje kierują do zespołów ds. orzekania – mówi Izabela Chorzelska z UMP.
Dodaje, że niedawno BON wysyłał do zespołów pisma informujące, że kolejna partia blankietów trafi do nich pod koniec marca, tyle że niektóre nie mają ich już od grudnia. Jednocześnie podkreśla, że trudno jest z tak dużym wyprzedzeniem prognozować, ile kart będzie potrzebnych, bo nie wiadomo, ile osób złoży wniosek o kartę parkingową.
Kolejna sprawa, na którą zwraca uwagę UMP, dotyczy archiwizacji dokumentacji związanej z orzekaniem o niepełnosprawności. Zgodnie z przepisami ustawy z 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 44) okres jej przechowywania wynosi 50 lat. Co istotne, archiwizacja obejmuje nie tylko dokumenty wytworzone bezpośrednio przy wydawaniu orzeczenia, lecz także wszystkie te dołączane przez osobę niepełnosprawną do wniosku, a często jest to obszerna dokumentacja medyczna. Zdaniem UMP tak długi okres przechowywania dokumentów nie ma racjonalnego uzasadnienia (zwłaszcza gdy osoba, której one dotyczą, zmarła) i generuje zbędne koszty związane z przechowywaniem i ich odpowiednim zabezpieczeniem. Dlatego proponuje skrócenie tego czasu do 10 lat.
– Nawet gdyby okres archiwizacji wynosił 20 lat, byłoby już lepiej niż obecnie, gdy ze względu na ograniczone zasoby lokalowe musimy składować dokumentację w innych powiatowych instytucjach – stwierdza Leszek Ostaszewski, przewodniczący PZON w Olsztynie.
Dodatkowe obowiązki
Wreszcie UMP wskazuje, że brakuje rzetelnych i ogólnie dostępnych informacji na temat świadczenia wspierającego. Aby je uzyskać, osoba niepełnosprawna najpierw musi zawnioskować o decyzję ustalającą poziom potrzeby wsparcia. Jej wydawaniem zajmują się zaś wojewódzkie zespoły ds. orzekania o niepełnosprawności. Jednak chociaż co do zasady przepisy ustawy o rehabilitacji zakładają, że rolą powiatowych zespołów jest jedynie pośredniczenie w przekazaniu wniosku, gdy osoba niepełnosprawna nie złoży go bezpośrednio w wojewódzkim zespole, to w praktyce stały się one dla zainteresowanych osób niejako punktami informacyjnymi. To właśnie do powiatowych zespołów przychodzą lub dzwonią, pytając się o wymogi, które trzeba spełnić, aby otrzymać wspomnianą decyzję, a potem świadczenie, a także szukają u nich wzorów wniosku i załączników, które trzeba do niego dołączyć.
– Większość osób jest przyzwyczajona, że sprawy związane z niepełnosprawnością załatwia w powiatowym zespole. Tym razem tak nie jest i mimo że jest to dla nas dodatkowe obciążenie, to nie odprawiamy nikogo z kwitkiem. Udzielamy niezbędnych informacji, mamy u siebie też wzory formularzy – zapewnia Lidia Gugała, przewodnicząca PZON w Szczecinie.
W związku z tą sytuacją UMP postuluje o zainicjowanie ogólnopolskiej kampanii informacyjnej oraz umieszczenie w łatwo dostępnych miejscach na stronach administracji rządowej druków lub linków do nich.
Podczas posiedzenia zespołu KWRiST do przedstawianych przez metropolie kwestii odniósł się przedstawiciel BON. Jednak z jego strony nie padły żadne deklaracje podjęcia działań, bo w ocenie biura nie ma żadnych problemów. ©℗
/>
