Zaledwie 72 gminy z 2,5 tys. przyjęły uchwały krajobrazowe. Resorty rozwoju oraz kultury zapowiadają podjęcie działań, które zachęcą samorządy do ich uchwalania.

Na problem zwrócił uwagę Jarosław Wałęsa, poseł KO.

„Uporządkowanie przestrzeni publicznej miast i wsi to jeden z kluczowych problemów, z którymi mierzą się samorządy. Wiele z nich w ostatnim czasie wprowadziło uchwały krajobrazowe, które regulują kwestie lokowania billboardów reklamowych i szyldów. Znacząco poprawiają estetykę miast, co widać chociażby na przykładzie Gdańska, lecz niestety gminy, które je przyjęły, są w zdecydowanej mniejszości” – wskazał poseł w interpelacji nr 400. Zwrócił się on do Ministerstwa Rozwoju i Technologii (MRiT) z pytaniem, czy rząd planuje uchwalić przepisy centralne, które nakładałyby na gminy obowiązek uchwalenia uchwał krajobrazowych. Zapytał także, jakie działania zamierza podjąć w celu uregulowania kwestii związanych z reklamami.

Ministerstwo Rozwoju i Technologii w odpowiedzi podkreśliło, że zgodnie z art. 3 ust. 1 ustawy z 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 977 ze zm.) kształtowanie i prowadzenie polityki przestrzennej na terenie gminy należy do zadań własnych gminy. Ustawa ta wyposaża samorządy w narzędzia, które im w tym pomagają. Mogą np. przyjmować tzw. uchwały krajobrazowe – jest to uzależnione od bieżących potrzeb wynikających ze stanu ładu przestrzennego w danej miejscowości. Resort wylicza, że dzięki temu narzędziu gminy mogą kompleksowo określać zasady i warunki sytuowania obiektów małej architektury, tablic i urządzeń reklamowych oraz ogrodzeń, ich gabaryty, standardy jakościowe oraz rodzaje materiałów budowlanych, z jakich mogą być wykonywane.

– Ustawodawca zdecydował o uregulowaniu tego zakresu w niezależnej uchwale, aby wzmocnić pozycję jednostek samorządowych w kształtowaniu ładu reklamowego. Mimo pozytywnych efektów, jakie wdrożenie przepisów uchwał krajobrazowych przynosi w gminach, które się na to zdecydowały, wciąż niewiele gmin jest zainteresowanych problematyką regulowania kwestii sytuowania reklam. Prowadzimy analizy zasadności i ewentualnego zakresu korekty obowiązujących regulacji mającej na celu zwiększenie atrakcyjności i ułatwienie wdrażania przepisów reklamowych – podkreśla Krzysztof Kukucki, sekretarz stanu w MRiT.

Z kolei Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego (MKiDN) wskazuje, że ewentualne wprowadzenie powszechnie obowiązujących przepisów nakładających na samorządy obowiązek przyjmowania uchwał krajobrazowych powinno uwzględniać zróżnicowanie występowania i natężenia chaosu reklamowego w poszczególnych gminach.

– Przy kształtowaniu wysokiej jakości przestrzeni należy także wziąć pod uwagę obecną możliwość wyznaczania parków kulturowych oraz uzdrowisk – zwraca uwagę Krzysztof Kukucki.

Przypomina też, że MKiDN prowadzi szkolenia online służące popularyzacji narzędzi ochrony i kształtowania krajobrazu oraz wysokiej jakości przestrzeni publicznych ze szczególnym uwzględnieniem uchwał krajobrazowych. Ich celem jest zachęcanie samorządów gminnych do postrzegania krajobrazu i przestrzeni publicznych jako wartości cennych dla rozwoju gminy i jakości życia mieszkańców oraz do korzystania z dostępnych narzędzi kształtowania krajobrazu. Program szkoleń został skonstruowany tak, aby wyjaśniać kluczowe zagadnienia stwarzające trudności i będące przyczyną stwierdzanych opóźnień we wdrażaniu uchwał krajobrazowych.

– W dotychczasowych szkoleniach wzięli udział pracownicy samorządów gminnych ze wszystkich województw, a także pracownicy instytucji naukowych i projektanci. Jest przewidywana aktualizacja programu szkoleń (zmiany przepisów, orzecznictwo) i kontynuowanie ich w nadchodzącej nowej kadencji samorządu – zapowiada Krzysztof Kukucki.©℗