Od 1 stycznia 2024 r. niepełnosprawni będą mogli starać się o nowe świadczenie wspierające. ZUS poinformował, jak będą wyglądały comiesięczne wypłaty tego świadczenia. Jego wysokość uzależniona będzie od oceny potrzeby wsparcia osoby niepełnosprawnej. Ile wyniesie świadczenie wspierające? Najwyższy poziom to 220 proc. renty socjalnej, co aktualnie daje 3495 zł.

ZUS informuje, że od 1 stycznia 2024 r. wchodzą w życie regulacje, które wprowadzają nowe świadczenie dla osób z niepełnosprawnością - tzw. świadczenie wspierające.

- Będzie je przyznawać i wypłacać Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Aby osoba z niepełnosprawnością mogła otrzymać to świadczenie, powinna najpierw uzyskać od wojewódzkiego zespołu ds. orzekania o niepełnosprawności (WZON) decyzję o ustaleniu poziomu potrzeby wsparcia - czytamy w komunikacie ZUS.

Po otrzymaniu decyzji zespołu osoba z niepełnosprawnością będzie mogła złożyć do ZUS wniosek o wypłatę świadczenia wspierającego.

Świadczenie wspierające 2024. Dla kogo? [KRYTERIA]

Świadczenie wspierające przysługuje osobom, które:

  • ukończyły 18 lat,
  • są obywatelami Polski albo Unii Europejskiej (UE) lub Europejskiego Stowarzyszenia Wolnego Handlu (EFTA), a jeśli nie - przebywają legalnie w Polsce i mają dostęp do rynku pracy,
  • mieszkają w Polsce,
  • otrzymały decyzję WZON, w której poziom potrzeby wsparcia został ustalony na uprawniającym poziomie punktów.

Wniosek o świadczenie wspierające. Kiedy złożyć? [TERMINY]

Jak zaznacza Zakład Ubezpieczeń Społecznych, termin, w którym będzie można złożyć wniosek o świadczenie wspierające, "będzie zależeć od liczby punktów w decyzji WZON oraz od tego czy opiekunowi osoby z niepełnosprawnością przysługuje inne świadczenie".

Poniżej zamieszczamy harmonogram, określający, od kiedy osoby z niepełnosprawnością mogą ubiegać się o świadczenie wspierające:

  • osoby, które mają od 87 do 100 pkt, mogą ubiegać się o świadczenie od 2024 r.,
  • osoby, które mają od 78 do 86 pkt, mogą ubiegać się o świadczenie od 2025 r.,
  • osoby, które mają od 70 do 77 pkt, mogą ubiegać się o świadczenie od 2026 r.

- Osoby, które mają co najmniej 70 pkt, będą mogły uzyskać świadczenie wspierające od 2024 r., pod warunkiem że po 31 grudnia 2023 r. opiekunom tych osób będzie przysługiwało prawo do świadczenia pielęgnacyjnego, specjalnego zasiłku opiekuńczego albo zasiłku dla opiekuna wypłacanego przez organ gminy - wyjaśnia ZUS.

Świadczenie wspierające 2024. Ile wyniesie?

Wysokość świadczenia wspierającego będzie zależała od ustalonego przez komisję poziomu potrzeby wsparcia (wyrażonego w punktach). Im więcej punktów przyzna komisja, tym wyższe świadczenie wspierające będzie przysługiwało osobie z niepełnosprawnością:

  • 95–100 pkt – 220 proc. renty socjalnej,
  • 90–94 pkt – 180 proc. renty socjalnej,
  • 85–89 pkt – 120 proc. renty socjalnej,
  • 80–84 pkt – 80 proc. renty socjalnej,
  • 75–79 pkt – 60 proc. renty socjalnej,
  • 70–74 pkt – 40 proc. renty socjalnej.

Obecnie renta socjalna wynosi 1588,44 zł, co oznacza, że aktualnie świadczenie wspierające na najwyższym poziomie wyniesie prawie 3495 zł, a na najniższym - ok. 635 zł.

Wypłata świadczenia wspierającego - jak będzie wyglądać?

ZUS będzie wypłacać świadczenie wspierające przelewem na numer rachunku bankowego w Polsce, który osoba z niepełnosprawnością poda we wniosku.

Będzie je otrzymywać łącznie z innymi świadczeniami, np. rentą socjalną czy 500+ dla osób niesamodzielnych. Świadczenie wspierające będzie przysługiwać bez względu na dochód, będzie zwolnione z podatku dochodowego i nie będzie mogło zostać zajęte przez komornika.

Świadczenie wspierające 2024. Jak będą liczone punkty?

Sposób przeliczania punktów reguluje rozporządzenie zawierające skalę, na podstawie której będzie przeprowadzana ocena potrzeby wsparcia osoby niepełnosprawnej.

W projekcie wymienione zostały 32 czynności związane z obszarami życia codziennego, które będą brane pod uwagę przy badaniu poziomu samodzielności danej osoby. Wśród tych czynności są m.in.:

  • poruszanie się w znanym i nieznanym środowisku,
  • sięganie i chwytanie przedmiotów,
  • prowadzenie rozmowy,
  • korzystanie z toalety,
  • jedzenie i picie,
  • ubieranie się,
  • nawiązywanie kontaktów,
  • kontrola własnych zachowań i emocji.

Każda z tych czynności będzie oceniana pod kątem rodzaju wsparcia jaki osoba niepełnosprawna potrzebuje, aby je wykonać – czy konieczny jest nadzór, częściowa współpraca, substytucja całkowita czy wsparcie specjalne, oraz jaka jest częstotliwość wsparcia – czy jest ono potrzebne prawie nigdy, sporadycznie, dość często, przeważnie czy zawsze. Co istotne każdemu rodzajowi i częstotliwości wsparcia przyporządkowane są różne współczynniki punktowe.

Aby policzyć liczbę punktów dla danej czynności trzeba pomnożyć te współczynniki oraz wartość punktową wagi, które jest do niej przypisana. Natomiast, aby ustalić łączną liczbę punktów konieczne będzie zsumowanie wyników uzyskanych dla każdej z 32 czynności życia codziennego.

Świadczenie wspierające. Wniosek do WZON - jak złożyć?

Osoba z niepełnosprawnością będzie musiała złożyć do wojewódzkiego zespołu ds. orzekania o niepełnosprawności (WZON) wniosek o wydanie decyzji ustalającej poziom potrzeby wsparcia.

Aby mogła to zrobić, musi mieć status osoby z niepełnosprawnością potwierdzony w formie:

  • orzeczenia o niepełnosprawności i jej stopniu – wydanego przez zespoły do spraw orzekania o niepełnosprawności,
  • orzeczenia o niezdolności do pracy lub orzeczenia o niezdolności do samodzielnej egzystencji – wydanego przez lekarzy orzekających w ZUS,
  • orzeczenia o inwalidztwie – wydanego przed wrześniem 1997 r. przez komisje lekarskie do spraw inwalidztwa i zatrudnienia.

- WZON wyda decyzję ustalającą poziom potrzeby wsparcia na taki sam okres, na jaki dana osoba ma orzeczenie o niepełnosprawności, nie dłużej jednak niż na 7 lat - informuje Zakład Ubezpieczeń Społecznych.

Gdy otrzymamy decyzję WZON i nie odwołamy się od niej, wówczas dopiero będziemy mogli złożyć do ZUS wniosek o przyznanie świadczenia wspierającego.

Świadczenie wspierające. Jak złożyć wniosek do ZUS?

Wniosek do ZUS będzie można złożyć wyłącznie drogą elektroniczną poprzez:

  • Platformę Usług Elektronicznych (PUE) ZUS,
  • portal Emp@tia lub bankowość elektroniczną
  • wniosek do ZUS może również zostać złożony przez pełnomocnika.

Jeżeli osoba z niepełnosprawnością złoży wniosek przez bank albo portal Emp@tia, ale nie ma profilu na PUE ZUS, wówczas Zakład Ubezpieczeń Społecznych założy jej taki profil automatycznie, na podstawie danych z wniosku.