Nowe przepisy dla asystentów rodzin. Chodzi o uprawnienia pracownicze

Asystent rodziny będzie miał prawo raz na dwa lata do dodatkowego urlopu wypoczynkowego, wynoszącego 10 dni. Otrzyma też legitymację służbową i zwrot kosztów przejazdu do miejsca wykonywania obowiązków służbowych.

Tak przewiduje rządowy projekt nowelizacji ustawy z 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 1426 ze zm.). Zawiera on wiele zmian dotyczących warunków zatrudniania i realizowania zadań przez asystentów rodziny.

Zmiany dla asystentów rodziny

Wśród nich jest wskazanie wprost w przepisach, że gmina musi zapewniać wsparcie przynajmniej jednego asystenta rodziny i co do zasady będzie on zatrudniany na podstawie przepisów kodeksu pracy (umowa cywilna będzie stosowana, jeśli zawnioskuje o to sam asystent).

Wprowadzona zostanie zasada obligatoryjnego przydzielania asystenta każdej rodzinie, z której dziecko trafiło do pieczy zastępczej, oraz zmniejszona z 15 do 10 liczba rodzin, którymi może się on zajmować w tym samym czasie. Nie będą do niej wliczane te rodziny, które są przez asystenta monitorowane już po tym, gdy zakończy z nimi współpracę. W ich przypadku wskazany został odrębny limit wynoszący 15 rodzin. Ponadto zostanie dopuszczona możliwość przydzielenia asystenta rodziny, gdy to ona wystąpi z taką inicjatywą do ośrodka pomocy społecznej.

Asystenci rodzin a uprawnienia pracownicze

Dzięki przepisom projektu asystenci mają uzyskać od dawna przez nich postulowane uprawnienia pracownicze. Poza wspomnianymi dodatkowymi dniami wolnymi, legitymacją służbową i zwrotem kosztów dojazdu są to: dodatek do wynagrodzenia w wysokości 400 zł miesięcznie za pracę w terenie, prawo do pomocy psychologicznej oraz superwizji ich pracy.

– Takimi uprawnieniami powinni być objęci nie tylko asystenci rodziny, lecz także koordynatorzy rodzinnej pieczy zastępczej, którzy wspierają rodziców zastępczych. Projekt zupełnie ich pomija, podobnie jak prowadzone przez Ministerstwo Rodziny i Polityki Społecznej programy, które umożliwiają uzyskanie dofinansowania wyłącznie na asystentów – mówi Mirosław Sobkowiak, dyrektor Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie w Gostyniu, wiceprzewodniczący Ogólnopolskiego Stowarzyszenia Powiatowych i Miejskich Ośrodków Pomocy Rodzinie CENTRUM.

Piecza zastępca nad dziećmi niepełnosprawnymi - zmiany

W projekcie znalazły się też zmiany dotyczące sprawowania pieczy zastępczej nad dziećmi niepełnosprawnymi. Pierwsza z nich to podniesienie minimalnej stawki wynagrodzenia dla rodziny zastępczej zawodowej, specjalistycznej, w taki sposób, że będzie ona wynosić tyle samo, ile kwota pensji dla rodziny zastępczej zawodowej będącej pogotowiem rodzinnym. To oznacza wzrost z 4100 zł do 5084 zł.

Druga ważna zmiana ma zaś prowadzić do stopniowego zmniejszania liczebności regionalnych placówek opiekuńczo-terapeutycznych. Teraz może w nich przebywać 30 niepełnosprawnych dzieci, a za zgodą wojewody ta liczba może być zwiększona do nawet 45 podopiecznych. Natomiast zgodnie z projektem obecne przepisy będą mogły być stosowane do 31 grudnia 2025 r. Po tym czasie, ale nie dłużej niż do 31 grudnia 2027 r., w regionalnych placówkach będzie mogło być nie więcej niż 30 wychowanków, a docelowo, od 1 stycznia 2028 r. będą one musiały osiągnąć standard 14 miejsc.

Nowy rodzaj opieki

Ponadto projekt wprowadza nowy rodzaj opieki sprawowany nad osobami, które przebywały w rodzinie zastępczej niezawodowej, zawodowej lub rodzinnym domu dziecka, skończyły 25 lat (jest to data graniczna pobytu w pieczy), mają orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności oraz są niezdolne do samodzielnej egzystencji.

Chodzi o to, że będą one mogły zostać u dotychczasowych opiekunów, którzy staną się dla nich rodziną opiekuńczą. Jej ustanowienie będzie się odbywało na mocy umowy podpisywanej ze starostą i, co ważne, będzie w niej określana wysokość odpłatności ponoszonej za pobyt w rodzinie opiekuńczej przez osobę niepełnosprawną.©℗