W momencie przyjęcia do placówki wsparcia emocjonalnego rodzinie będzie mógł udzielić pracownik domu nieposiadający kwalifikacji psychologa.
Takie rozwiązanie zostało zaproponowane w projekcie rozporządzenia ministra rodziny i polityki społecznej w sprawie domów dla matek z małoletnimi dziećmi i kobiet w ciąży.
Wydanie nowego rozporządzenia jest konieczne z uwagi na potrzebę dostosowania regulacji w nim zawartych do zmian wprowadzonych nowelizacją z 9 marca 2023 r. ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2023 r. poz. 535) w zakresie zmiany określenia „przemoc w rodzinie” na „przemoc domową”. Obowiązujące rozporządzenie wygaśnie 22 grudnia 2023 r.
Projekt w dużej mierze powiela dotychczasowe rozwiązania. W porównaniu z przepisami obecnego rozporządzenia wprowadza zmiany w udzielaniu pomocy psychologicznej.
Jak wyjaśnia Ministerstwo Rodziny i Polityki Społecznej (MRiPS), jednym z postulatów zgłaszanych przez podmioty prowadzące domy była modyfikacja regulacji, w której jest wskazane, że w zakresie interwencyjnym udziela się, w razie potrzeby, natychmiastowej pomocy psychologicznej.
– Mając na względzie, iż ciągła dostępność psychologa w domu jest mało realna, a pracownicy tych placówek co do zasady są osobami posiadającymi kwalifikacje i umiejętności do udzielania pomocy w formie interwencji kryzysowej, w sytuacjach przyjęcia osoby do domu dodano możliwość objęcia jej wsparciem emocjonalnym przez pracownika, niemającego kwalifikacji psychologa. Wsparcie emocjonalne jest elementem interwencji kryzysowej – uzasadnia MRiPS.
Anna Kaczor, kierownik domu dla matek z dziećmi w Brwinowie, potwierdza, że zmiana jest potrzebna.
– Nie mamy możliwości zatrudnienia psychologa i zapewnienia natychmiastowej pomocy psychologicznej, korzystamy ze wsparcia osoby dojeżdżającej. Zorganizowanie takiej opieki w większym wymiarze tak, aby psycholog był na miejscu, to problem zwłaszcza dla małych placówek – komentuje.
Przedstawiciele domów dla matek z małoletnimi dziećmi i kobiet w ciąży zgłaszały również, że istotnym problemem jest brak informacji na temat sytuacji osób przyjmowanych do placówki. A te są ważne z punktu widzenia zaplanowania takich form wsparcia, które byłyby dostosowane do potrzeb tych osób. Zdaniem pracowników domów planowanie pomocy mieszkańcom byłoby bardziej efektywne, gdyby dysponowali podstawowymi informacjami na temat osób wspieranych. Dlatego MRiPS proponuje dodanie regulacji, która zobowiązywałaby powiat do przekazania do domu opinii ośrodka pomocy społecznej na temat sytuacji tych osób.
– W opinii pracowników pozytywnie wpłynie to na możliwość opracowania efektywnego i bardziej dostosowanego do potrzeb indywidualnego planu wsparcia – przekonuje resort.
Tę propozycję również chwali Anna Kaczor.
– Trudno pracować z osobami, jeżeli nie mamy pełnej informacji o tym, co przeżyły. Taka wiedza na pewno będzie przydatna – uważa.
Z projektu wynika, że zmieni się też katalog dokumentów niezbędnych do wydania decyzji administracyjnej o skierowaniu osoby ubiegającej się do domu dla matek z małoletnimi dziećmi i kobiet w ciąży. Obecnie jest wymagany „skrócony odpis aktu urodzenia dziecka lub książeczka zdrowia dziecka”. Resort proponuje pozostawienie jedynie skróconego odpisu aktu urodzenia dziecka. Jak wskazuje, jest on formalnym dokumentem, który pozwala na ustalenie zarówno danych dziecka, w tym daty urodzenia, jak i danych rodziców dziecka, zatem wydaje się niezbędny przy gromadzeniu dokumentów mających wpływ na wydanie decyzji o skierowaniu do domu.
– Warto jednak zauważyć, że informacje z książeczki zdrowia również są nam potrzebne. Zdarza się, że matki nie dopełniają obowiązku szczepienia swoich dzieci. Wiedza na ten temat pozwala nam zmobilizować rodzica. Jest to istotne nie tylko z punktu widzenia zdrowia dziecka, lecz także innych osób znajdujących się w placówce – wyjaśnia kierowniczka domu w Brwinowie.
Biorąc pod uwagę, że do placówek mogą być kierowane kobiety w ciąży, w projekcie zostało również wskazane, iż do wniosku o udzielenie wsparcia w odniesieniu do kobiety w ciąży dołącza się także dokument ją potwierdzający.
Rozporządzenie wejdzie w życie 23 grudnia 2023 r. ©℗
Standardy określone w przepisach
Podstawowym zadaniem domów oprócz zapewnienia schronienia jest udzielanie wsparcia specjalistycznego. Przepisy określają standard podstawowych usług świadczonych przez domy zarówno w zakresie interwencyjnym, terapeutyczno-wspomagającym, jak i potrzeb bytowych. W rozporządzeniu zostało wskazane, że bez względu na wielkość domu warunki lokalowe powinny być możliwie jak najbardziej zbliżone do domowych (każda rodzina co do zasady powinna dysponować oddzielnym pokojem, co zapewni kameralność i poszanowanie prywatności). Wymogi dotyczące kuchni oraz łazienek w domach są zróżnicowane w zależności od liczby mieszkańców. ©℗
Podstawa prawna
Etap legislacyjny
Projekt rozporządzenia w uzgodnieniach