Wzór deklaracji dotyczącej odbioru śmieci komunalnych nie zawsze może zawierać pytanie o rodzaj działalności

W uchwale ustalającej wzór deklaracji w sprawie odbioru odpadów komunalnych z nieruchomości niezamieszkałych i mieszanych wprowadziliśmy wymóg podania informacji o rodzaju działalności gospodarczej prowadzonej na danej nieruchomości i powiązanych danych na temat liczby osób zatrudnionych. Chcieliśmy zróżnicować stawki opłat za odbiór odpadów komunalnych w zależności od rodzaju działalności. Regionalna izba obrachunkowa zakwestionowała ten wzór. Czy faktycznie jest to nieprawidłowe?

Upoważnienie ustawowe do wprowadzenia uchwały dotyczącej wzoru deklaracji o wysokości opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi składanej przez właściciela nieruchomości zawarto w ustawie o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (dalej: u.u.c.p.g.). W art. 6m ust. 1 u.u.c.p.g postanowiono, że deklarację o wysokości opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi są obowiązani złożyć do wójta, burmistrza lub prezydenta miasta:

1) właściciele nieruchomości, na których zamieszkują mieszkańcy,

2) osoby wymienione w art. 1 pkt 1 lit. b, jeżeli rada gminy podjęła uchwałę, o której mowa w art. 2a ust. 1,

3) właściciele nieruchomości, na których nie zamieszkują mieszkańcy, jeżeli rada gminy podjęła uchwałę, o której mowa w art. 6c ust. 2, a właściciele nieruchomości nie złożyli skutecznego oświadczenia, o którym mowa w art. 6c ust. 3b.

Kompetencje rady

W art. 6m ust. 1a u.u.c.p.g wskazano zaś, że deklaracja zawiera dane niezbędne do określenia wysokości opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi oraz wysokość opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi. Zgodnie z kolei z ust. 1aa w przypadku nieruchomości, na których nie zamieszkują mieszkańcy, rada gminy może wprowadzić możliwość wskazania w deklaracji częstotliwości odbioru odpadów komunalnych poszczególnych frakcji, z tym że w okresie od kwietnia do października częstotliwość odbierania niesegregowanych (zmieszanych) odpadów komunalnych oraz bioodpadów stanowiących odpady komunalne nie może być rzadsza niż określona w uchwale rady gminy, o której mowa w art. 6r ust. 3 u.u.c.p.g., a w przypadku jej nieokreślenia w uchwale – nie rzadsza niż raz na dwa tygodnie.

W kontekście poruszonej problematyki znaczenie mają również przepisy zawarte w art. 6n u.u.c.p.g., gdzie w ust. 1 podano, że rada gminy, uwzględniając konieczność zapewnienia prawidłowego obliczenia wysokości opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi oraz ułatwienia składania deklaracji, określi w drodze uchwały stanowiącej akt prawa miejscowego:

1) wzór deklaracji o wysokości opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi składanej przez właścicieli nieruchomości, z uwzględnieniem art. 6m ust. 1a i 1b, obejmujący objaśnienia dotyczące sposobu jej wypełnienia, informacje wskazane w art. 13 ust. 1 i 2 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych; Dz.Urz. UE z 2016 r. L 119, s. 1) oraz pouczenie, że deklaracja stanowi podstawę do wystawienia tytułu wykonawczego; uchwała zawiera także informację o terminach i miejscu składania deklaracji,

2) warunki i tryb składania deklaracji za pomocą środków komunikacji elektronicznej.

Natomiast w ust. 2 postanowiono, że rada gminy w uchwale, o której mowa w ust. 1, może określić wykaz dokumentów potwierdzających dane zawarte w deklaracji o wysokości opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi.

Odpowiedniość uchwał

W opisanej sytuacji użyteczna może być uchwała nr 24/1276/2023 Kolegium Regionalnej Izby Obrachunkowej w Poznaniu z 11 października 2023 r. (https://bip.poznan.rio.gov.pl). Organ nadzoru weryfikował legalność uchwały rady miejskiej w sprawie wzoru deklaracji o wysokości opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi składanej przez właściciela nieruchomości oraz warunków i trybu składania deklaracji. Ustalono, że: „w części E.1 i E.2 załącznika Nr 2 (…) do badanej uchwały określono wymóg podania rodzaju działalności prowadzonej na nieruchomości oraz informacji o prowadzonej działalności gospodarczej dotyczących między innymi powierzchni, ilości osób zatrudnionych, ilości miejsc konsumpcyjnych”. Organ nadzoru uznał, że brak jest podstaw prawnych do zawarcia w deklaracji wymogu określenia rodzaju działalności prowadzonej na nieruchomości. Jak zaakcentowano, zgodnie z art. 6m ust. 1a u.u.c.p.g. deklaracja zawiera jedynie dane niezbędne do określenia wysokości opłaty, natomiast w art. 6m ust. 1b u.u.c.p.g. znajduje się wykaz danych, których może wymagać rada gminy określając wzór deklaracji. Jednocześnie zaznaczono: „Wzór deklaracji mógłby zawierać takie informacje jedynie wtedy, kiedy Rada Miejska w uchwale, wydanej na podstawie art. 6j i art. 6k ustawy o czystości i porządku w gminach, o wyborze metody ustalenia opłaty i ustalenia stawki tej opłaty przewidywała rozróżnienie stawek opłaty w zależności od rodzaju działalności gospodarczej, związanej z daną nieruchomością”. Organ nadzoru wskazał, że uchwała rady miejskiej w sprawie metody ustalenia opłaty za odpady nie różnicuje jednak stawek opłaty w zależności od rodzaju działalności gospodarczej, związanej z daną nieruchomością. W konsekwencji, zdaniem organu nadzoru, informacje ujęte w załącznikach kontrolowanej uchwały były zbędne i niezgodne z przepisami u.u.c.p.g.

Odpowiadając zatem na pytanie: brak jest podstaw do ustalenia w deklaracji w sprawie odpadów komunalnych dla nieruchomości niezamieszkałych i mieszanych wymogu podawania informacji o rodzaju działalności gospodarczej prowadzonej na danej nieruchomości i danych dotyczących liczby osób zatrudnionych. Byłoby to dopuszczalne, gdyby pierwotna uchwała rady gminy w sprawie metody ustalenia opłaty zawierała wyodrębnienie rodzajów działalności gospodarczych z przyporządkowanymi im stawkami. ©℗