Na 15 października 2023 r. ogłoszono wybory do Sejmu i Senatu. Głosować można zarówno w Polsce, jak i za granicą. Żeby móc oddać głos poza krajem należy pamiętać o ważnych dokumentach i wiążących terminach. Bez nich głosowanie okaże się nieważne czy wręcz niemożliwe.
Wybory 2023. Kto może zagłosować za granicą?
Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej ustalił datę wyborów do Sejmu i Senatu na 15 października 2023 r. Wyborcy, którzy przebywają za granicą i posiadają aktualne polskie paszporty, a także ci, którzy znajdują się na obszarze państw członkowskich Unii Europejskiej lub państw, gdzie można wjechać na podstawie ważnego polskiego dowodu osobistego, będą uprawnieni do oddania głosu w utworzonych za granicą obwodach głosowania.
Wybory 2023 za granicą. Gdzie można głosować?
Głosowanie w wyborach 2023 może odbyć się osobiście w siedzibie obwodowej komisji wyborczej. Dokładna lista obwodów, gdzie będzie można głosować za granicą, jeszcze nie została ogłoszona. Jest jednak już projekt rozporządzenia Ministra Spraw Zagranicznych, który przewiduje utworzenie 402 obwodów do głosowania w wyborach 2023 za granicą.
Zgodnie z kalendarzem wyborczym, będącym załącznikiem do postanowienia prezydenta RP o zarządzeniu wyborów, oficjalne ogłoszenie ma mieć miejsce najpóźniej do 25 września 2023 r. Dodatkowo, informacje o adresach siedzib obwodowych komisji wyborczych w poszczególnych okręgach konsularnych zostaną ogłoszone przez odpowiednich konsulów. Po utworzeniu obwodów głosowania za granicą, konsulowie odpowiedzialni za te tereny rozpoczną sporządzanie spisów wyborców w poszczególnych obwodach. Oznacza to, że od tego momentu wyborcy będą mogli zgłaszać się w celu ujęcia w spisie wyborców.
Najwięcej obwodowych komisji wyborczych powstanie w państwach, w których przebywa największa liczba Polaków, czyli w:
- Wielkiej Brytanii - 75 komisji
- Stanach Zjednoczonych - 52 komisje
- Niemczech - 42 komisje.
Według rozporządzenia 10 obwodów powstanie:
- we Francji (18)
- w Hiszpanii (13)
- w Kanadzie (12)
- w Irlandii (11)
- w Belgii (10)
- w Norwegii (11).
Polacy będą mogli zagłosować również w: Arabii Saudyjskiej, Omanie, Etiopii, Iranie, Jordanii, Kolumbii, Kenii, Mongolii, Panamie, Senegalu, czy Uzbekistanie. Jednak z uwagi na wojnę w Ukrainie głosowanie będzie w tym kraju niemożliwe.
Wybory 2023 za granicą. Ważny termin na zapisy
25 września rozpoczyna się działanie systemu e-wybory. System ten pozwoli przez kolejne dwa tygodnie, do 10 października, na zapisy wszystkich tych obywateli polski za granicą, którzy gotowi są głosować w wyborach 2023 do Sejmu i Senatu.
Wybory 2023 za granicą. Kto może zagłosować za granicą?
Głosowanie może odbyć się osobiście. Prawo głosowania w obwodzie utworzonym za granicą w wyborach do Sejmu i Senatu ma obywatel polski, który:
- najpóźniej w dniu głosowania kończy 18 lat,
- nie został pozbawiony praw publicznych prawomocnym orzeczeniem sądu,
- nie został ubezwłasnowolniony prawomocnym orzeczeniem sądu,
- nie został pozbawiony praw wyborczych prawomocnym orzeczeniem Trybunału Stanu.
Osoby, które chcą wziąć udział w wyborach 2023, muszą zgłosić się do spisu wyborców, który jest sporządzany przez odpowiedniego terytorialnie konsula. Można to zrobić:
- Elektronicznie, przy użyciu usługi „e-Wybory”
- Osobiście lub korespondencyjnie, w formie papierowej z własnoręcznym podpisem
- Pisząc na adres poczty elektronicznej konsula z załączonym skanem/fotografią podpisanego własnoręcznie wniosku (formularz wniosku będzie dostępny na stronach internetowych placówek zagranicznych).
Ujęcie wyborcy w spisie wyborców sporządzanym przez konsula następuje na podstawie wniosku wyborcy wniesionego najpóźniej do 5. dnia przed dniem wyborów, który można złożyć na trzy sposoby:
- wypełniając formularz online na platformie internetowej e-wybory,
- pisemnie – pismo opatrzone własnoręcznym podpisem (osobiście w urzędzie konsularnym albo listownie)
- mailowo – do konsula z załączonym skanem lub zdjęciem pisemnego wniosku opatrzonego własnoręcznym podpisem.
W zgłoszeniu do systemu rejestracji e-wybory należy podać:
- nazwisko i imię (imiona),
- imię ojca,
- datę urodzenia,
- numer ewidencyjny PESEL,
- adres zamieszkania lub pobytu wyborcy za granicą,
- adres stałego zamieszkania wyborcy w kraju, tj. adres, pod którym wyborca ujęty jest w rejestrze wyborców (w odniesieniu do osób przebywających czasowo za granicą),
- numer oraz miejsce i datę wydania ważnego polskiego paszportu (w państwach, w których dowód osobisty jest wystarczającym dokumentem do przekroczenia granicy, w miejsce numeru ważnego polskiego paszportu można podać numer ważnego dowodu osobistego).
Aby zagłosować za granicą można też postarać się o zaświadczenia o prawie do głosowania, które można uzyskać we właściwym dla miejsca zamieszkania urzędzie gminy.
Ważna uwaga. Biorąc udział w wyborach 2023 za granicą należy sprawdzić dokładną datę i godziny głosowania. W niektórych państwach głosowanie odbędzie się już 14 października.