Podejrzenie stosowania przemocy wobec dziecka? Standardy dla żłobków poprawione, ale dalej nieobowiązkowe

Procedury postępowania w przypadku podejrzenia stosowania przemocy wobec dziecka mają znaleźć się w planie opiekuńczo-wychowawczo-edukacyjnym, który będzie realizowany przez żłobek, klub dziecięcy lub dziennego opiekuna.

Tak wynika z nowej wersji projektu rozporządzenia ministra rodziny i polityki społecznej w sprawie standardów opieki sprawowanej nad dziećmi w wieku do lat trzech. Zgodnie z nim w planie opiekuńczo-wychowawczo-edukacyjnym mają być uwzględniane standardy w pięciu obszarach: pracy z dzieckiem, bezpieczeństwa dzieci, organizacji pracy, rozwoju i bezpieczeństwa personelu, monitoringu i ewaluacji oraz współpracy osób sprawujących opiekę z rodzicami. W porównaniu z projektem, który trafił do konsultacji w czerwcu, rozszerzony został zakres standardów w zakresie pracy z dzieckiem oraz zapewniania mu bezpieczeństwa. To właśnie tutaj dodany został zapis, który wskazuje, że poza procedurami zapobiegania rozprzestrzenianiu chorób czy postępowania w momencie wypadku dziecka, w planie należy określić sposób działania, jeśli występuje podejrzenie, że dziecko jest krzywdzone. Z kolei w odniesieniu do przepisów regulujących organizację pracy placówki opieki i rozwój jego kadry pojawiło się sformułowanie, że wymagane w tym zakresie standardy są częścią planu, chyba że zostały już określone w statucie lub regulaminie, na podstawie którego funkcjonuje żłobek lub klub dziecięcy. Ma to zapobiegać sytuacji, gdy pewne zapisy będą się dublowały w dwóch dokumentach.

Natomiast wciąż aktualne pozostaje najważniejsze zastrzeżenie, jakie eksperci mieli do zaproponowanego przez Ministerstwo Rodziny i Polityki Społecznej projektu, że standardy nie będą obowiązkowe dla wszystkich miejsc zapewniających opiekę dzieciom do trzeciego roku życia (pisaliśmy o tym: „Będą standardy opieki żłobkowej”, DGP nr 123/23). Wprawdzie brzmienie par. 2 zostało zmienione, bo nie mówi on już o tym, że zawierający standardy plan może być przyjęty przez podmiot prowadzący żłobek, klub dziecięcy lub zatrudniający dziennego opiekuna – zamiast tego jest tylko ogólny zapis o tym, że standardy w instytucji opieki są realizowane w formie planu, ale sam resort w uzasadnieniu do projektu podkreśla, że ich wdrożenie będzie fakultatywne. Powołuje się przy tym na art. 6d ustawy z 4 lutego 2011 r. o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3 (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 204). Zgodnie z nim podmiot prowadzący placówki dla maluchów może uwzględnić standardy opieki określone w przepisach wydanych na podstawie art. 6c (to właśnie ten przepis zawiera delegację do wydania rozporządzenia). Co ciekawe, ta zmiana ustawy żłobkowej została przeprowadzona przy okazji uchwalania ustawy z 7 lipca 2023 r. o świadczeniu wspierającym (Dz.U. poz. 1429) i formalnie jeszcze nie weszła w życie, bo dojdzie do tego 10 sierpnia br.

– Wprowadzenie standardów było jednym z zaleceń Rady Unii Europejskiej, która wskazywała na brak przepisów zapewniających odpowiednią jakość opieki i edukacji w placówkach dla małych dzieci. Można więc powiedzieć, że Polska wywiązuje się z jego wykonania. Problem w tym, że przy braku obligatoryjności standardy pewnie będą wdrażane przez nieliczne placówki – mówi Monika Rościszewska-Woźniak, prezes Fundacji Rozwoju Dzieci im. Jana Amosa Komeńskiego.

Przepisy rozporządzenia mają zacząć obowiązywać po 30 dniach od ogłoszenia w Dzienniku Ustaw (wcześniej projekt wskazywał, że nastąpi to po 14 dniach).©℗