Nie, najemcy lokali handlowych, zlokalizowanych w pasie drogowym objętym postępowaniem o wydanie zgody na jego zajęcie, nie mogą wziąć udziału we wszczętym na pana wniosek postępowaniu o wydanie zezwolenia na zajęcia pasa drogowego. Nie mają bowiem statusu strony w tym postępowaniu.
Podobny pogląd wyraził Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 24 czerwca 2015 r. (sygn. akt II GSK 1290/14, www.orzeczenia.nsa.gov.pl). W orzeczeniu tym NSA przypomniał, że art. 40 ustawy z 21 marca 1985 r. o drogach publicznych (dalej: u.d.p.) wprowadza reglamentację możliwości zajęcia pasa drogowego. Treść tego przepisu wskazuje jednoznacznie, że zajęcie pasa drogowego na cele inne niż związane z budową, przebudową, remontem, utrzymaniem i ochroną dróg wymaga zezwolenia zarządcy drogi. Zezwolenie na zajęcie pasa drogowego wydawane jest w drodze decyzji administracyjnej przez właściwego zarządcę drogi. Zezwolenie to dotyczy m.in. umieszczania w pasie drogowym obiektów budowlanych niezwiązanych z potrzebami zarządzania drogami lub potrzebami ruchu drogowego oraz reklam.
NSA podkreślił, że postępowanie w sprawie udzielenia zezwolenia na zajęcie pasa drogowego jest typowym postępowaniem wszczynanym na wniosek zainteresowanego podmiotu, a nie z urzędu. Wniosek ten należy złożyć przed planowanym zajęciem pasa drogowego, gdyż zamiar działania w obrębie drogi publicznej wiąże się z uprzednio skonkretyzowanym celem. Z tego względu, aby cel swój osiągnąć, podmiot ten powinien wystąpić o zezwolenie. Artykuł art. 40 u.d.p. jednoznacznie wskazuje, że inicjatorem postępowania w sprawie o udzielenie zezwolenia na zajęcie pasa drogowego, a w konsekwencji stroną tego postępowania, jest podmiot, który żąda przyznania mu określonego uprawnienia. Przepis ten stanowi podstawę praw i obowiązków, których konkretyzacja następuje w drodze decyzji administracyjnej. Jeżeli wniosek o udzielenie zgody złoży tylko jeden podmiot, a zarządca drogi udzieli temu podmiotowi zezwolenia na zajęcie pasa drogowego na zasadach wyłączności, to stroną postępowania w tym przedmiocie jest jego beneficjent.
Wobec powyższego w ocenie NSA z art. 40 u.d.p. nie można wywodzić żadnych praw i obowiązków osób trzecich, gdyż jest on jedynie podstawą do konkretyzacji w formie decyzji administracyjnej sytuacji prawnej podmiotu, który wystąpił z wnioskiem. W powyższej sprawie jedynym podmiotem, który wystąpił o zezwolenie, był czytelnik. Najemcy o udzielenie takiego zezwolenia nie występowali. W tej sytuacji postępowanie o wydanie takiego zezwolenia nie dotyczy interesu prawnego lub obowiązku - w rozumieniu art. 28 k.p.a. - najemców pawilonów handlowo-usługowych.
Podstawa prawna
Art. 28 ustawy z 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 267 ze zm.).
Art. 40 ustawy z 21 marca 1985 r. o drogach publicznych (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 460 ze zm.).