Subskrybuj nas na Youtube
Będą budować ulice, mosty, sale koncertowe i... toalety. Zajmą się uszczelnianiem wałów powodziowych, modernizacją uzdrowisk, ekologią, kulturą i wspomogą służby graniczne. Spore pieniądze pójdą też na wsparcie służby zdrowia. Włodarze nie zapominają, że najlepszą inwestycją jest człowiek, zatem w 2016 r. zadbają o ciekawe programy edukacyjne i poprawę kwalifikacji zawodowych swoich podatników. Znajdą też fundusze na aktywizację bezrobotnych. Zapytaliśmy samorządy, na jakie szeroko pojęte działania inwestycyjne stawiają w przyszłym roku. Nie wszyscy nam odpowiedzieli, a niektórzy przedstawili tylko wybrane informacje. Bo budżety na nowy rok są dopiero zamykane, nie ma też pewności co do pozyskania środków unijnych. Ale warto podkreślić, że coraz częściej samorządy prowadzą wspólne działania. A także biorą pod uwagę inicjatywy obywatelskie.
INWESTYCJE 2016
WOJEWÓDZTWA
Podkarpackie – uzdrowiska, wały powodziowe i bezpieczeństwo
Wydatki majątkowe wyniosą na Podkarpaciu ponad 166 mln zł, z czego 52 mln zł mają stanowić inwestycje jednoroczne, czyli takie, których efekty mieszkańcy powinni poznać już w przyszłym roku.
W 2016 r. województwo planuje zakup akcji Uzdrowiska Rymanów SA i Uzdrowiska Horyniec sp. z o.o. za ponad 10 mln zł. W Rymanowie planowane są m.in. modernizacja obiektu Kasztanowy Dwór, sanatorium uzdrowiskowego Anna oraz inne remonty. W Horyńcu-Zdroju przewidziano zakup innowacyjnego sprzętu rehabilitacyjnego i wymianę wyeksploatowanego oraz doposażenie sali gimnastycznej za 2 mln zł.
Ponad 4 mln zł ma kosztować utworzenie Kliniki Pediatrii, Endokrynologii i Diabetologii Dziecięcej w Klinicznym Szpitalu Wojewódzkim nr 2 w Rzeszowie. Kolejny wydatek to zakup angiografu w wojewódzkim szpitalu w Przemyślu. Województwo wesprze też zakup sprzętu i wyposażenia specjalistycznego w ramach funduszy wparcia policji, bieszczadzkiego oddziału Straży Granicznej i Państwowej Straży Pożarnej.
A co w nieco dalszej perspektywie, ale już zaczynającej się lub trwającej w 2016 r.? Marszałek planuje poza inwestycjami drogowymi rozbudowę obwałowań Wisły w okolicach Tarnobrzega i budowę wałów nad Ropą. Ma też powstać parking przy Centrum Wystawienniczo-Kongresowym. Wsparcie przewidziano dla Muzeum Polaków Ratujących Żydów na Podkarpaciu im. Rodziny Ulmów w Markowej oraz dla Muzeum Dziedzictwa Kresów Dawnej Rzeczypospolitej. Powinny się też znaleźć pieniądze na zakup i modernizację pociągów.
Małopolskie – pociągi, zdrowie, nauka i ekologia
Aż 161 mln zł pochłonie zakup pociągów elektrycznych. O 10 mln zł mniej przeznaczono na budowę obwodnic, m.in. Oświęcimia, Gdowa, Proszowic i obwodnicy Waksmund – Ostrowsko – Łopuszna. Około 8 mln zł ma zostać wydane na ochronę przeciwpowodziową w dorzeczu górnej Wisły, w tym w dolinie Raby.
Na pomoc, choć skromną finansowo, może też liczyć służba zdrowia. Małopolskie przeznaczy pieniądze na rozwój szpitala specjalistycznego w Nowym Sączu i Krakowskiego Centrum Rehabilitacji i Ortopedii. W szpitalu im. Rydygiera ma powstać Centrum Macierzyństwa i Medycyny Kobiet oraz Centrum Leczenia i Rehabilitacji Oparzeń oraz Chirurgii Plastycznej i Replantacyjnej. Poprawiać mają się także warunki leczenia psychiatrycznego w wojewódzkim Szpitalu Psychiatrycznym w Andrychowie.
W 2016 r. 2,7 mln zł mają być przeznaczone na Małopolski System Informacji Medycznej – MSIM , który łącznie ma kosztować ponad 197 mln zł.
Jeśli chodzi o wydatki na kulturę, to w 2016 r. na największą kwotę (2,1 mln zł.) z małopolskiej kiesy może liczyć Zakopane na rewaloryzację i modernizację zabytkowych budynków Muzeum Tatrzańskiego dla zachowania i prezentacji unikatowego dziedzictwa kulturowego Podhala. Znacznie mniejszymi środkami województwo wesprze Muzeum Okręgowe w Tarnowie i rewaloryzację zabytkowych budowli inżynieryjnych dawnego lotniska Rakowice-Czyżyny.
Niewielkimi środkami w 2016 r. Małopolska zamierza wesprzeć tworzenie Centrum Nauki w Krakowie oraz rozwój technologii informacyjno-komunikacyjnych w edukacji. Więcej przeznaczy na modernizację bazy dydaktycznej małopolskich ośrodków wychowawczych. Powstać ma też ścieżka edukacyjna w Lesie Mogilskim i w parku Leśnym Witkowickim w Krakowie.
Małopolskie stawia też na modernizację energetyczną wojewódzkich budynków użyteczności publicznej. W 2016 r. planuje wydać na ten cel ponad 1,7 mln zł.
Lubuskie – pomoc bezrobotnym i innowacje
– W 2016 r. będziemy realizować inwestycje zarówno z funduszy europejskich, jak i z wykorzystaniem środków budżetu województwa. Przewidujemy m.in. wsparcie dla samozatrudnienia osób w szczególnie trudnej sytuacji na rynku pracy na kwotę 10 mln zł, a na działania ośrodków wsparcia ekonomii społecznej planujemy ponad 28 mln zł. W ramach RPO stawiamy przede wszystkim na inwestycje w gospodarkę i innowacje oraz na komercjalizację wiedzy naukowej. Pod tym względem mamy jako region wiele do nadrobienia – mówi marszałek woj. lubuskiego Elżbieta Anna Polak.
Remontowana będzie m.in. trasa ekspresowa S-3 Sulechów – Legnica, ma się zakończyć modernizacja linii kolejowej C-E 59. Z kolei prace na Odrze od Malczyc do ujścia Nysy mają przystosować rzekę do III klasy drogi wodnej. Wielką, choć wieloletnią inwestycją, jest utworzenie Centrum Zdrowia Matki i Dziecka przy szpitalu wojewódzkim w Zielonej Górze. Z kolei w Gorzowie Wielkopolskim mają powstać baza śmigłowcowa Służby Ratownictwa Medycznego oraz ośrodek radioterapii w ramach Gorzowskiego Centrum Onkologii.
POWIATY
Powiat bolesławiecki – międzynarodowa współpraca i termomodernizacja
Największą powiatową inwestycją ma być przebudowa drogi powiatowej Osiecznica – węzeł autostradowy A18 – granica powiatu w Rudawicy. Koszt to ponad 26 mln zł.
Starostwo przewiduje modernizację energetyczną budynków szkół – planowana wartość inwestycji to milion złotych. Inną proekologiczną inwestycją ma być wymiana kotłów oraz instalacji centralnego ogrzewania w ZOZ. Jest ona jednak uzależniona od tego, czy powiat dostanie dofinansowanie na ten cel.
Przygraniczny powiat mocno stawia na współpracę z gminami oraz międzynarodową. Łącznie z czterema gminami przewiduje cyfryzację urzędu. A wraz z sąsiednim Landkreis Bautzen ma m.in. prowadzić ćwiczenia straży pożarnych, projekty transgraniczne z dziedziny edukacji i sportu oraz w ramach współpracy dokształcać urzędników.
Działania edukacyjne mają też objąć aktywną integrację osób niepełnosprawnych oraz wychowanków zastępczych form opieki. Powiat przewiduje także staże dla uczniów szkół ponadgimnazjalnych, szkolenia językowe i kształcenie dorosłych.
POWIAT WODZISŁAWSKI – dla młodych kadr i dla seniorów
Ponad 3 mln starostwo przeznaczy na modernizację kotłowni w Domu Pomocy Społecznej w Gorzycach. Modernizacja obejmie likwidację obecnej kotłowni parowo-wodnej na rzecz kotłowni wraz z modułem kogeneracyjnym i kolektorami słonecznymi. Dzięki temu zużycie energii ma się zmniejszyć o 20 proc., mniejsza ma być też emisja zanieczyszczeń.
Edukację ma poprawić Centrum Kształcenia Praktycznego „Ośrodek Rozwoju Młodych Kadr” (inwestycja ma się zakończyć w 2018 r.). Celem projektu jest zwiększenie kompetencji uczniów szkół zawodowych dzięki stworzeniu nowoczesnych pracowni oraz laboratoriów i wyposażeniu ich w nowoczesne pomoce dydaktyczne. Skorzystają na tym też uczniowie z powiatów ościennych.
W ramach środków z Europejskiego Funduszu Społecznego powiat przygotowuje projekt, którego celem jest łagodzenie skutków bezrobocia dzięki aktywizacji zawodowej bezrobotnych zarejestrowanych w PUP, zwłaszcza bezrobotnych mieszkańców obszarów rewitalizowanych. We współpracy z Urzędem Miasta Radlin ma być prowadzony Program Aktywizacji Lokalnej.
Władze powiatu będą też musiały w 2016 r. podjąć działania naprawcze w powiatowym Publicznym Zakładzie Opieki Zdrowotnej, który zarządza szpitalem w Wodzisławiu Śląskim oraz szpitalem w Rydułtowach.
Powiat tczewski – przebudowa zabytkowego mostu
Starostwo pochwaliło się inwestycjami drogowymi. Zamierza (korzystając z tzw. schetynówek) rozbudować drogę powiatową nr 2810G (od granicy Tczewa do drogi krajowej DK 22). Całkowity koszt inwestycji ma wynosić ok. 3 mln zł, natomiast dofinansowanie w ramach tego programu – 50 proc. szacowanej kwoty. Partnerami są miasto Tczew oraz gmina Tczew. Kolejny projekt to przebudowa mostu przez Wisłę w Tczewie. Prace mają dotyczyć przebudowy środkowej, zabytkowej części mostu Tczewskiego. Na to działanie składają się województwo pomorskie – 2 mln zł, gmina Lichnowy – 80 tys. zł, miasto Tczew – 2,5 mln zł. Ponad 22 mln zł ma pochodzić z rezerwy subwencji ogólnej.
POWIAT WEJHEROWSKI – Erasmus i energia odnawialna
Prawie w każdej z gmin planuje się inwestycje i remonty na drogach powiatowych. Jednymi z ważniejszych będą remont drogi Kisewo – Żelazno oraz rozbudowa drogi Żelazno – Mierzyno – Kostkowo – Bolszewo, na które pozyskano środki zewnętrzne – 3 mln zł. – Wystąpiliśmy o dofinansowanie kilku zadań w ramach rządowego „Programu rozwoju gminnej i powiatowej infrastruktury drogowej na lata 2016–2019”. Dzięki pozyskaniu środków ze schetynówek powiat będzie mógł zrealizować wiele potrzebnych inwestycji drogowych i poprawić nie tylko bezpieczeństwo ruchu drogowego, lecz także standardy lokalnej sieci drogowej – mówi Gabriela Lisius, starosta wejherowski.
W przyszłym roku powiat przewiduje remonty w oświacie, m.in. dokończenie projektu termomodernizacji budynku Zespołu Szkół Ponadgimnazjalnych nr 2 w Wejherowie z funduszy norweskich i z obszaru EOG „Oszczędzanie energii i promowanie odnawialnych źródeł energii”. W ramach tego samego programu zostanie wdrożony projekt wymiany instalacji elektrycznej i oświetlenia w ZSP nr 2.
W ramach programu Erasmus będą realizowane cztery projekty edukacyjne w Zespole Szkół Ponadgimnazjalnych nr 1, 3 i 4 w Wejherowie.
Powiat kielecki – drogi, e-geodezja i aktywizacja zawodowa
I w tym powiecie przeważać będą inwestycje drogowe. Wśród przedsięwzięć znajdą się również projekty edukacyjne z zakresu dokształcania i doskonalenia zawodowego nauczycieli szkół ponadgimnazjalnych oraz podniesienia jakości i atrakcyjności kształcenia zawodowego. Realizowane będzą również projekt e-Geodezja w partnerstwie ze wszystkimi powiatami województwa świętokrzyskiego i miastem Kielce oraz projekty z zakresu zintegrowanej polityki społecznej. W 2016 r. zaplanowane są również projekty, których cele, to przeciwdziałanie bezrobociu, aktywizacja rynku pracy i wzrost kompetencji zawodowych mieszkańców powiatu. Zaś typowo inwestycyjnymi projektami będą budowa, rozbudowa, modernizacja i wyposażenie obiektów użyteczności publicznej, np. przebudowa i modernizacja domów pomocy społecznej. Ponadto powiat kielecki planuje zrealizować przedsięwzięcia z zakresu bezpieczeństwa publicznego.
– Bardzo ważna dla nas, nie tylko w 2016 r., jest współpraca między samorządami, która daje możliwość realizacji inwestycji infrastrukturalnych. Infrastruktura równa się bezpieczeństwo, zatem musimy być bardzo uwrażliwieni na ten obszar i na niego przeznaczać maksymalnie dużo środków – mówi starosta kielecki Michał Godowski.
MIASTA, GMINY
Warszawa – metro, trasy rowerowe oraz toalety
Szerokie plany inwestycyjne ma stolica. Tu nakłady na największe przedsięwzięcia liczone są w miliardach złotych. Priorytetem w 2016 r. będą dwa odcinki metra (II etap ma trwać do 2022 r.) – trzy stacje na Targówku (1,8 mld zł) i dwie na Bemowie (1,2 mld zł). W stolicy ma powstać też 19 tras rowerowych (ponad 100 km). 1,4 mld zł przeznaczone jest na rewitalizację Pragi. Program był tworzony wspólnie z mieszkańcami, lokalnymi stowarzyszeniami, organizacjami pozarządowymi oraz ekspertami. Działania skupią się w trzech dzielnicach (Praga-Północ, Praga-Południe, Targówek). Program ma na celu ożywienie społeczno-gospodarcze, rozwój turystyki, zapobieganie i przeciwdziałanie wykluczeniu społecznemu, zwiększenie aktywności mieszkańców.
Dla miejscowych i przyjezdnych istotna będzie budowa 20 sanitariatów samoobsługowych nad Wisłą i w innych miejscach miasta.
W ramach budownictwa społecznego powstanie 1,7 tys. nowych mieszkań. 675 lokali zostanie kompleksowo zmodernizowanych (w zabytkowych kamienicach), ponad 3 tys. zostanie wyremontowanych, a blisko 5 tys. podłączonych do centralnego ogrzewania.
Będzie kontynuowany program mający przeciwdziałać wykluczeniu dzieci i młodzieży (świetlice, zajęcia, współpraca organizacji pozarządowych, szkół, ośrodków pomocy społecznej) w ramach działających od 2013 r. lokalnych systemów wsparcia.
W centrach aktywności lokalnej prowadzone będą programy integracyjne zwiększające aktywność mieszkańców.
Stolica zamierza zadbać też o kulturę. W 2016 r. przewidziano modernizację zabytkowych budynków orkiestry Sinfonia Varsovia, budowę nowej sali koncertowej oraz Europejskiego Centrum Muzyki Sinfonia Varsovia (ta inwestycja ma pochłonąć 280 mln zł). 23 mln zł kosztować będzie centrum kulturalno-społeczne DOM Kultury Praga – Pałacyk Konopackiego, a w nim przestrzeń na działalność dla seniorów oraz zagospodarowanie przylegających do niego terenów zielonych. Stolica zamierza też zmodernizować dziecięcy Teatr Baj.
Gniezno – z budżetem obywatelskim w tle
Gniezno podzieliło planowane na 2016 r. inwestycje i projekty na 3 grupy.
Pierwsza to zaplanowane w wieloletnim programie gospodarczym. Ich szacunkowy koszt to 10,8 mln zł. W ramach tego przedsięwzięcia przewidziano budowę ulicy Osiniec, przebudowę bądź budowę kilku chodników i parkingów. W tej grupie znalazła się też dalsza budowa profesjonalnych sieci komputerowych pokrywających w 100 proc. budynki szkolne podległe miastu, projekt bloku socjalnego z częścią przeznaczoną dla seniorów, termomodernizacja szkół czy program edukacyjny „Zawodówka jest OK”.
Z kolei w drugiej grupie w ramach współfinansowania ma powstać hala widowiskowo-sportowa. Szacunkowy koszt inwestycji to 26 998 008 zł brutto. W tej formule ma zostać również zbudowany system integrujący transport publiczny Gniezna z gminami sąsiadującymi (za blisko 15 mln zł).
Trzecia grupa to projekty w ramach budżetu obywatelskiego. Tutaj ma powstać plac zabaw dla dzieci ze strefą aktywności dla seniorów (ok. 80 tys. zł), strefa aktywności seniora Pustachowa-Kokoszki oraz ławki i stojaki rowerowe w centrum miasta (ok. 120 tys. zł).
Wąbrzeźno – biblioteka, boiska, place zabaw
Miasto przewiduje budowę drogi gminnej wraz ze skrzyżowaniem z drogą wojewódzką 534 oraz przebudowę ulicy Pod Młynik (wniosek o dofinansowanie tej przekraczającej 1,5 mln zł inwestycji został złożony do Urzędu Wojewódzkiego w Bydgoszczy w ramach rozwoju gminnej i powiatowej infrastruktury drogowej na lata 2016–2019). Mają też zostać rozbudowane i przebudowane budynki na potrzeby miejskiej i powiatowej biblioteki publicznej – przewidywany koszt to prawie 5,7 mln zł. Tu jest szansa na pozyskanie 2 mln zł dotacji z Narodowego Programu Rozwoju Czytelnictwa. Na modernizację placu zabaw, budowę boisk i zakup stołu tenisowego miasto już zabezpieczyło 80 tys. zł.
Gmina Terespol – mała retencja i ledy w każdej latarni
Gmina zamierza rozpocząć budowę zbiornika małej retencji o powierzchni 25 ha, na który po tegorocznej suszy czekają także rolnicy. Planuje też pierwszy etap budowy cmentarza komunalnego w związku z systematycznie malejącą rezerwą terenu cmentarza parafialnego w sąsiednim mieście Terespol, z którego korzysta znaczna część gminy.
Gmina chce też przyspieszyć budowę infrastruktury komunalnej w rejonie, w którym przygotowane zostało ponad 300 działek pod budownictwo jednorodzinne. Jest to szczególnie ważne, gdyż miasto i gmina Terespol znajdują się w znacznej mierze w strefie zalewowej Bugu. A na tych terenach od 15 kwietnia obowiązuje praktycznie zakaz jakiejkolwiek zabudowy. Z Narodowego Programu Budowy Dróg Lokalnych gmina w partnerstwie z sąsiednimi oraz powiatem bialskim planuje pozyskać środki na główną drogę opasującą tereny budowlane. Terespol, choć niewielki, nie zapomina o ekologii. W 2016 r. zamierza dokończyć modernizację oświetlenia ulicznego, która polega na wymianie 100 proc. lamp sodowych na ledowe. Od 2016 r. ruszy też pierwsza komunalna kotłownia na słomę i pellet.
Wójt gminy Krzysztof Iwaniuk zaznacza, że samorząd wspólnie z mieszkańcami oraz jednostkami organizacyjnymi gminy chce przystąpić do programu „Prosument” i rozpocząć wytwarzanie energii elektrycznej z energii słońca, wiatru oraz jej zwielokrotnienie z ewentualnych pomp ciepła. – Oczekujemy na ogłoszenie programu w ramach RPO, a wniosek zamierzamy złożyć wspólnie z chętnymi gminami w powiecie bialskim w ramach Przygranicznego Obszaru Funkcjonalnego „Aktywne Pogranicze”. Planujemy również w następnym roku rozpoczęcie prac związanych z długo wyczekiwaną inwestycją, jaką jest rozbudowa budynku Zespołu Szkół im. Orła Białego w Kobylanach o oddział przedszkolny. W budynku znajdą się dwie sale przedszkolne, każda dla 25 dzieci. Będziemy też wpierać dokończenie inicjatywy obywatelskiej polegającej na odnowie centrum Kobylan, gdzie staraniem mieszkańców budowana jest kaplica katolicka oraz modernizowana cerkiew prawosławna – podkreśla wójt.