W trzeciej części komentarza do ustawy o gospodarce komunalnej omawiamy kolejne formy, w jakich jednostki samorządu terytorialnego mogą prowadzić gospodarkę komunalną. Artykuł 5 u.g.k. nakazuje, by reguły omawianej ustawy stosować w sposób odpowiedni, również w przypadku prowadzenia gospodarki komunalnej przez związki komunalne, miasto stołeczne Warszawę oraz w ramach porozumień komunalnych.
W komentarzu odnosimy się do pojęć użytych w tym przepisie, których prawidłowe zrozumienie wymaga odwołania się do innych ustaw regulujących działanie samorządu terytorialnego. Uwzględniamy w tym zakresie istotne zmiany, jakie wynikają z ustawy nowelizującej przepisy nie tylko u.g.k., ale także wielu innych aktów prawnych dotyczących samorządu terytorialnego. W szczególności instytucja związków JST ulegnie znacznemu przemodelowaniu, co ma ułatwić tworzenie, czy też przekształcanie, związków, wpływając pozytywnie na ich działalność, również w dziedzinie gospodarki komunalnej. Wyjaśniamy również pojęcie „porozumień komunalnych”, odwołując się do poglądów przedstawicieli doktryny oraz orzecznictwa. W tym przypadku wypracowanie definicji tą drogą było konieczne, literalne brzmienie ustaw nie daje bowiem satysfakcjonujących rezultatów biorąc pod uwagę cele, jakie spełniać mają regulacje u.g.k.
Ustawa z 20 grudnia 1996 r. o gospodarce komunalnej (cz. 3) znajdziesz tutaj>>
Komentarz wspomina także o innych formach współdziałania, z jakich mogą skorzystać JST, a które nie zostały wskazane w art. 5 u.g.k. Ponadto omawia szczególną rolę stołecznego miasta Warszawy w prowadzeniu gospodarki komunalnej.
Komentarze do art. 6 i art. 7 u.g.k. dotyczą instytucji samorządowych zakładów budżetowych, stanowiących jedną z form działalności JST w zakresie gospodarki komunalnej. Z uwagi na brzmienie art. 6 u.g.k. nie jest możliwe wyczerpanie tematyki zakładów budżetowych bez odwołania się do regulacji u.f.p., a także ustaw normujących ustrój samorządu lokalnego. Rola samorządowych zakładów budżetowych jest szczególnie widoczna w kontekście prawa finansów publicznych. Na gruncie tym powstało bogate orzecznictwo, ważne są także poglądy doktryny, wyjaśniające wątpliwości w procesie stosowania prawa. Problem, który z pozoru wydaje się jedynie teoretyczny, okazuje się mieć realny wpływ na prawa i obowiązki podmiotów prowadzących gospodarkę komunalną. W komentarzu do art. 6 u.g.k. omawiamy więc uprawnienia i obowiązki samorządowych zakładów budżetowych w zakresie prawa finansowego oraz gospodarowania mieniem.
Artykuł 7 u.g.k. rozwija tematykę działalności samorządowych zakładów budżetowych. Przepis ten posługuje się kolejnym pojęciem nieostrym, sprawiającym praktyczne problemy, tj. pojęciem użyteczności publicznej. W odniesieniu do samorządowych zakładów budżetowych obowiązuje bowiem zakaz prowadzenia działalności wykraczającej poza zadania o charakterze użyteczności publicznej. Zagadnienie to obrazują powołane w komentarzu przykłady konkretnych przedsięwzięć JST lub ich zakładów budżetowych, co do których powstały wątpliwości w orzecznictwie i doktrynie. Znów konieczne okazało się posiłkowanie przepisami innych ustaw, w których to pojęcie również się pojawia. W wyniku stosowania tych regulacji następuje stopniowe precyzowanie użytego w art. 7 u.g.k. sformułowania, co być może pozwoli na wypracowanie wyczerpującej definicji wskazanego pojęcia. Kładąc nacisk na walor praktyczny komentarza, zdecydowaliśmy się zamieścić wzory aktów jednostronnych (uchwał) lub dwustronnych (porozumień) prezentujących przykładowy sposób uregulowania kwestii związanych z komentowanymi artykułami u.g.k.
TYDZIEŃ Z KOMENTARZAMI – BAZA PUBLIKACJI
Dotychczas w dodatku Samorząd i Administracja komentowaliśmy ustawy:
● z 17 grudnia 2004 r. o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych (Dz.U. z 2005 r. nr 14, poz. 114 ze zm.),
● z 21 listopada 2008 r. o służbie cywilnej (Dz.U. nr 27, poz. 1505 ze zm.),
● z 5 stycznia 2011 r. – Kodeks wyborczy (Dz.U. nr 21, poz. 112 ze zm.),
● z 22 listopada 2008 r. o pracownikach samorządowych (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 1202),
● z 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 391 ze zm.).
Wykaz skrótów
JST – jednostka samorządu terytorialnego
k.p. – ustawa z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 1502 ze zm.)
NSA – Naczelny Sąd Administracyjny
RIO – regionalna izba obrachunkowa
u.f.p. – ustawa z 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 885 ze zm.)
u.g.k. – ustawa z 20 grudnia 1996 r. o gospodarce komunalnej (t.j. Dz.U. z 2011 r. nr 45, poz. 236 ze zm.)
u.g.n. – ustawa z 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 518 ze zm.)
u.o.p. – ustawa z 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 749 ze zm.)
u.p.t.u. – ustawa z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz.U. z 2011 r. nr 177, poz. 1054 ze zm.)
u.p.z.p. – ustawa z 29 stycznia 2004 r. – Prawo zamówień publicznych (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 907 ze zm.)
u.s.d.g. – ustawa z 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 854 ze zm.)
u.s.g. – ustawa z 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 594 ze zm.)
u.s.p. – ustawa z 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 595 ze zm.)
u.s.w. – ustawa z 5 czerwca 1998 r. o samorządzie województwa (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 596 ze zm.)
u.t.d. – ustawa z 6 września 2001 r. o transporcie drogowym (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 1414 ze zm.)
u.u.m.s. – ustawa z 15 marca 2002 r. o ustroju m.st. Warszawy (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 1438)
u.z.e.i.p. – ustawa z 13 października 1995 r. o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników i płatników (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 1314 ze zm.)
WSA – wojewódzki sąd administracyjny
ZTP – rozporządzenie prezesa RM z 20 czerwca 2002 r. w sprawie „Zasad techniki prawodawczej” (Dz.U. nr 100, poz. 908)