W drugiej części komentarza, poza wątkiem dotyczącym samorządowych instytucji kultury, zostanie omówiona specyficzna forma realizowania zadań z zakresu gospodarki komunalnej przez jednostki samorządu terytorialnego. Przepisy ustawy o gospodarce komunalnej dają organom samorządowym możliwość zawierania umów cywilnoprawnych, które mają na celu powierzenie wykonywania zadań podmiotom trzecim, czyli osobom fizycznym, osobom prawnym oraz jednostkom organizacyjnym nieposiadającym osobowości prawnej.
Mimo że umowy te mają charakter cywilnoprawny, to proces ich zawierania został szczegółowo uregulowany w ustawach powołanych w art. 3 u.g.k. Wiąże się to z pewnym ograniczeniem swobody umów, niemniej jednak prowadzenie gospodarki komunalnej ma niezwykle istotne znaczenie dla społeczności lokalnych. Z tego powodu pozostawienie JST całkowitej swobody w przekazywaniu zadań publicznych w ręce prywatne mogłoby wywołać negatywne skutki dla wspólnot lokalnych. W umowach konieczne jest więc uwzględnienie elementów mających na celu zabezpieczenie interesów samorządu. Organom JST przedstawiono do dyspozycji różnorodne tryby zawierania umów, z których najpopularniejszym w praktyce okazuje się tryb zamówień publicznych.
Ustawę z 20 grudnia 1996 r. o gospodarce komunalnej (cz. 2) znajdziesz tutaj>>
Coraz większe znaczenie zyskuje również dosyć nowa w polskim porządku prawnym instytucja partnerstwa publiczno-prywatnego, dlatego w niniejszym komentarzu zamieszczono przykładowy wzór umowy tego typu. Ponadto omówiona zostanie rola organów stanowiących JST w sprawowaniu gospodarki komunalnej. Zgodnie z art. 4 u.g.k. organy te decydują o wyborze sposobu prowadzenia i formach gospodarki komunalnej spośród różnych dostępnych instytucji prawnych. Jest to skonkretyzowanie uprawnień przyznanych JST w przepisach statuujących ustrój samorządu terytorialnego. Dzięki temu JST mają realny (a nie jedynie deklarowany) wpływ na kształt gospodarki komunalnej sprawowanej na ich terytorium. W szczególności organy rozważają, czy dane zadanie z zakresu gospodarki komunalnej będzie wykonywane samodzielnie przez JST lub przez powiązaną z nią jednostkę organizacyjną (podmiot wewnętrzny), czy może bardziej uzasadnione będzie np. zapoznanie się z wieloma ofertami podmiotów obecnych na rynku usług. Następuje to w drodze stosownej uchwały organu stanowiącego JST, w której wskazuje się przede wszystkim rodzaj usługi czy też przedsięwzięcia, które zostały uznane przez JST za istotne dla danej społeczności lokalnej. Organ JST wskazuje także, w jaki sposób świadczenie określonej usługi lub wykonanie innego przedsięwzięcia będzie zapewnione w celu zaspokojenia potrzeb wspólnoty samorządowej.
Ustawę z 20 grudnia 1996 r. o gospodarce komunalnej (cz. 2) znajdziesz tutaj>>
W uchwale powinno się znaleźć postanowienie, jaką metodą JST posłuży się w dokonywaniu wyboru konkretnego podmiotu (np. w drodze przetargu lub konkursu), jeżeli nie zdecyduje się powierzyć określonego zadania jednostce od siebie zależnej. Artykuł 4 u.g.k. przewiduje ponadto, że organy stanowiące JST decydują również o wysokości cen i opłat (bądź o metodach ich ustalania) za usługi komunalne lub za korzystanie z obiektów i urządzeń użyteczności publicznej. Następuje to również w drodze uchwał organu stanowiącego JST, który w pewnych przypadkach musi mieć na uwadze wymogi przepisów szczególnych. Wskazane kompetencje mają istotny walor praktyczny, nie tylko z punktu widzenia JST, lecz zwłaszcza w oczach mieszkańców wspólnoty lokalnej. Z tego względu zamieszczono w tej części komentarza wzory uchwał rady gminy wydawanych na podstawie art. 4 u.g.k., jak również przedstawiono przykłady ilustrujące problemy i wątpliwości, jakie się pojawiały przy stosowaniu tych przepisów.
TYDZIEŃ Z KOMENTARZAMI – baza publikacji
Dotychczas w dodatku Samorząd i Administracja komentowaliśmy ustawy:
● z 17 grudnia 2004 r. o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych (Dz.U. z 2005 r. nr 14, poz. 114 ze zm.),
● z 21 listopada 2008 r. o służbie cywilnej (Dz.U. nr 27, poz. 1505 ze zm.),
● z 5 stycznia 2011 r. – Kodeks wyborczy (Dz.U. nr 21, poz. 112 ze zm.),
● z 22 listopada 2008 r. o pracownikach samorządowych (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 1202).
● z 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 391 ze zm.),
Przeoczyłeś tygodnik? Znajdziesz go w dotychczasowych wydaniach DGPna www.edgp.gazetaprawna.pl
Wykaz skrótów
k.c. – ustawa z 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 121 ze zm.).
k.s.h. – ustawa z 15 września 2000 r. – Kodeks spółek handlowych (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 1030 ze zm.).
u.b. – ustawa z 27 czerwca 1997 r. o bibliotekach (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 642 ze zm.).
u.d.p.p.w. – ustawa z 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 1118 ze zm.).
u.f.p. – ustawa z 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 885 ze zm.).
u.g.k. – ustawa z 20 grudnia 1996 r. o gospodarce komunalnej (t.j. Dz.U. z 2011 r. nr 45, poz. 236 ze zm.).
u.g.n. – ustawa z 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 518 ze zm.).
u.i.c.t.u. – ustawa z 9 maja 2014 r. o informowaniu o cenach towarów i usług (Dz.U. z 2014 r. poz. 915).
u.k.r.b.u. – ustawa z 9 stycznia 2009 r. o koncesji na roboty budowlane lub usługi (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 113).
u.o.p.d.k. – ustawa z 25 października 1991 r. o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 406 ze zm.).
u.p.e. – ustawa z 10 kwietnia 1997 r. – Prawo energetyczne (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 1059 ze zm.).
u.p.o.l. – ustawa z 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 849 ze zm.).
u.p.p. – ustawa z 19 grudnia 2008 r. o partnerstwie publiczno-prywatnym (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 696).
u.p.s. – ustawa z 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 163 ze zm.).
u.p.t.z. – ustawa z 16 grudnia 2010 r. o publicznym transporcie zbiorowym (Dz.U. z 2011 r. nr 5, poz. 13 ze zm.).u.p.o.s. – ustawa z 7 kwietnia 1989 r. – Prawo o stowarzyszeniach (t.j. Dz.U. z 2001 r. nr 79, poz. 855 ze zm.).
u.p.z.p. – ustawa z 29 stycznia 2004 r. – Prawo zamówień publicznych (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 907 ze zm.).
u.s.d.g. – ustawa z 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 584 ze zm.).
u.s.g. – ustawa z 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 594 ze zm.).
u.s.p. – ustawa z 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 595 ze zm.).
u.s.w. – ustawa z 5 czerwca 1998 r. o samorządzie województwa (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 596 ze zm.).
u.t.d. – ustawa z 6 września 2001 r. o transporcie drogowym (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 1414 ze zm.).
u.u.cz.p.g. – ustawa z 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 1399 ze zm.).
u.z.z.w.z.o.ś. – ustawa z 7 czerwca 2001 r. o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 139).