Prezydent podpisał ustawę dotyczącą ograniczania skutków kradzieży tożsamości, która umożliwi zastrzeganie numeru PESEL. Po kradzieży lub zagubieniu dowodu osobistego, będzie można szybko zastrzec numer PESEL. Jak będzie można to zrobić?
Zastrzeżenie numeru PESEL. Przed czym ochroni?
Przyjęta prezydenta ustawa o zmianie niektórych ustaw w celu ograniczania niektórych skutków kradzieży tożsamości ma na celu zwiększenie ochrony obywateli przed nadużyciami wynikającymi z nielegalnego wykorzystania ich danych. Ograniczy zjawiska wyłudzania środków finansowych poprzez zaciąganie zobowiązań na cudzy rachunek, takich jak kredyty, pożyczki czy umowy sprzedaży nieruchomości, bez wiedzy i zgody właściciela danych. Ustawa ma wejść po dniu ogłoszenia.
Przepisy mają ograniczyć tzw. SIM swapping, czyli nielegalne wyrobienia duplikatu karty SIM, który może być następnie wykorzystany do nieautoryzowanych transakcji.
Zastrzeżenie PESEL będzie mogło być weryfikowane również podczas innych czynności prawnych, nawet przez osoby fizyczne, za pomocą dedykowanej e-usługi. Brak możliwości domagania się zaspokojenia roszczenia będzie miało zastosowanie tylko w przypadkach szczególnie określonych w przepisach.
W przypadku, gdy podmiot będzie chciał dokonać czynności z wykorzystaniem zastrzeżonego numeru PESEL, powinien on odmówić jej wykonania. Jeżeli mimo to dojdzie do zawarcia umowy, osoba, która zastrzegła numer PESEL, nie będzie obciążona zobowiązaniami wynikającymi z takiej umowy.
Sprawdzenie zastrzeżenia PESEL może nastąpić nieodpłatnie za pomocą usługi dostępnej na Gov.pl lub poprzez system zewnętrzny zintegrowany z nowo utworzonym rejestrem zastrzeżeń numerów PESEL. Jeśli instytucja finansowa nie sprawdzi czy doszło do zastrzeżenia numeru PESEL a tak faktycznie było - to nie może domagać się od konsumenta zaspokojenia roszczenia z tytułu zawarcia takiej umowy, a także zbyć powstałej z niej wierzytelności.
Brak możliwości domagania się zaspokojenia roszczeń od konsumenta rozciąga się również na jego następców prawnych.
Zastrzeżenie numeru PESEL. W jaki sposób?
Zastrzeżenia i cofnięcia zastrzeżenia numeru PESEL będzie mógł dokonać każdy pełnoletni posiadacz numeru PESEL za pomocą e-usługi, aplikacji mObywatel lub osobiście w urzędzie gminy.
Każdy obywatel będzie miał pełny dostęp do historii weryfikacji i zastrzeżeń swojego numeru PESEL. Zastrzeżenie zostanie zarejestrowane w nowym, osobnym systemie zastrzeżeń numerów PESEL, który będzie prowadzony przez ministra cyfryzacji.
Po wprowadzeniu zastrzeganego numeru, system automatycznie połączy się z rejestrem PESEL w celu weryfikacji podanych danych. W rejestrze zostanie odnotowane zastrzeżenie i cofnięcie zastrzeżenia numeru PESEL, a także dokładny czas rejestracji, z dokładnością do sekundy. Dzięki temu rozwiązaniu możliwe będzie uniknięcie potencjalnej próby wyłudzenia dokonywanego przez osobę, która korzysta z wykradzionej tożsamości.
Nowe przepisy umożliwiają obywatelom:
• zastrzeżenie numeru PESEL,
• cofnięcie zastrzeżenia numeru PESEL,
• ustawienie automatycznego zastrzeżenia numeru PESEL,
• sprawdzenie historii weryfikacji numeru PESEL przez instytucje, firmy i osoby prywatne,
• podgląd historii zmian statusu.