Miasto uruchamia w te wakacje portal Centrum Wiedzy o Rewitalizacji. Z niego inni dowiedzą się, jak w kolejnych latach skutecznie wydać 25 mld zł na inwestycje, dzięki którym zdegradowane obszary zyskają nowe życie
Łódź prowadzi jeden z największych programów rewitalizacyjnych w kraju. W sumie przebudowanych zostanie ponad 100 hektarów w ścisłym centrum miasta. W ramach projektu prowadzonych jest ponad 50 różnego rodzaju projektów modernizacyjnych i infrastrukturalnych na łączną kwotę 4,4 mld zł.
To właśnie dlatego Łódź, wspólnie z Wałbrzychem i Bytomiem, została wybrana przez Ministerstwo Infrastruktury i Rozwoju do pilotażowego projektu rewitalizacji. W jego ramach samorządy wypracują dobre praktyki w zakresie rewitalizacji, które będzie można zastosować w innych polskich miastach. Katalog tych praktyk będzie jednym z elementów Narodowego Planu Rewitalizacji.
Tymczasem Łódź sama też planuje pokazać innym miastom, jak się pięknieje i czym tak naprawdę jest rewitalizacja. Pod koniec wakacji miasto uruchomi specjalny serwis internetowy Centrum Wiedzy o Rewitalizacji, w którym podzieli się swoimi doświadczeniami w tym zakresie. – Projekt jest skierowany przede wszystkim do innych samorządów, które znajdą na stronie startowy zestaw wiedzy, potrzebny do przeprowadzenia kompleksowych zmian. A więc np. zbiory różnego rodzaju dokumentów, bazę danych, kontakty do ekspertów czy całe know-how, jakie pozyskała Łódź oraz bazę kontaktową do innych samorządów, które podejmą się podobnych przedsięwzięć – wyjaśnia Jarosław Ogrodowski z biura ds. rewitalizacji i rozwoju zabudowy miasta w łódzkim magistracie. Baza będzie się sukcesywnie powiększać o doświadczenia, którymi w kolejnych latach dzielić się będą kolejne samorządy.
Skala rewitalizacji, jaką obecnie przechodzi Łódź, robi wrażenie. Tym bardziej że miasto pokonało długą drogę do stanu obecnego. Po II wojnie światowej upadła większość z ok. 1,2 tys. fabryk włókienniczych, które niegdyś były wizytówką Łodzi. Nawet wbrew policyjnym statystykom śródmieście przez wiele lat postrzegane było jako obszar niebezpieczny i trochę zapuszczony. Teraz to się zmienia, a po wielkich fabrykach na kolejną wizytówkę Łodzi wyrastają charakterystyczne czerwone cegły (część to XIX-wieczne odrestaurowane materiały), które tworzą fasady dawnych budynków fabrycznych, dziś zagospodarowywanych na przeróżne cele – od loftów i mieszkań po centra nauki, galerie handlowe (słynna łódzka Manufaktura) czy inkubatory przedsiębiorczości.
Najlepszym przykładem całkowitej zmiany przeznaczenia budynku jest zabytkowa elektrociepłownia EC1, której rewitalizacja jest jednym z głównych projektów w ramach Nowego Centrum Łodzi. Ten poprzemysłowy kompleks odnawiany jest za kwotę 274 mln zł (z czego 82 mln zł dała Unia Europejska). Z początkiem 2016 roku na mocy umowy podpisanej z Ministerstwem Kultury działalność rozpocznie tam Narodowe Centrum Kultury Filmowej wspierające twórców i artystów. Z kolei tamtejsze centrum naukowe, które zacznie działać z końcem tego roku, będzie jeszcze większe niż Centrum Nauki Kopernik w Warszawie. W kompleksie EC1 znajdą się liczne atrakcje jak planetarium wyświetlające obraz w formacie 8K (będzie gotowe w październiku br.) czy sferyczne kino 3D. Wrażenie robią odnowione industrialne przestrzenie konferencyjne z charakterystycznymi żurawiami przy suficie czy kafelkami na ścianach pamiętających lata 50. ubiegłego wieku. Choć obiekt czeka na ostateczne otwarcie, już budzi uznanie. W ubiegłym roku budynek EC1 Wschód zwyciężył w plebiscycie na „Bryłę Roku” serwisu Bryla.pl. Zyskał ponad 8 tys. głosów. Następny w kolejności obiekt – poznańskie Interaktywne Centrum Historii Ostrowa Tumskiego – dostało zaledwie nieco ponad 2,5 tys. głosów.
W ramach procesów rewitalizacyjnych prowadzone są też projekty typowo infrastrukturalne, które ułatwią życie mieszkańcom i przyjezdnym. Na przełomie września i października 2016 roku Łódź będzie mogła się pochwalić prawdziwie intermodalnym, jedynym tego rodzaju dworcem w Polsce. W jednym miejscu połączonych zostanie kilka środków transportu – kolej, autobusy (komunikacja dalekobieżna), komunikacja miejska oraz prywatny transport samochodowy. Na poziomie znajdującym się aż 16,5 metra pod ziemią znajdzie się stacja kolejowa z czterema peronami i ośmioma torami. Nowa stacja będzie w stanie odprawić 20-krotnie więcej pasażerów niż obecnie (nawet do 200 tys. dziennie). Łączna wartość inwestycji – budowanej przez miasto Łódź oraz spółki PKP PLK SA i PKP SA – to ponad 1,75 mld zł brutto.
Stworzenie bazy dobrych praktyk rewitalizacji, zwłaszcza przez takie miasta jak Łódź, wkrótce przyda się innym samorządom. W drugiej połowie lipca Sejm uchwalił ustawę o rewitalizacji przygotowaną przez resort infrastruktury i rozwoju. Dzięki niej miasta będą mogły tworzyć na wybranych obszarach specjalne strefy rewitalizacji. Dzięki temu statusowi uproszczone zostaną procedury administracyjne związane z realizacją gminnego programu rewitalizacji. Na różnego rodzaju działania rewitalizacyjne na lata 2014–2020 przewidziano aż 25 mld zł, z czego 22 mld zł będzie pochodzić z programów unijnych, a pozostałe 3 mld ze środków budżetu państwa oraz samorządów