Powołując się na taką argumentację, Kolegium Regionalnej Izby Obrachunkowej we Wrocławiu stwierdziło nieważność uchwały Rady Powiatu Zgorzeleckiego z 27 marca 2015 r. w sprawie emisji obligacji powiatu zgorzeleckiego oraz określenia zasad ich zbywania, nabywania i wykupu (nr VI/34/2015).
Izba stwierdziła nieważność powyższej uchwały w całości z powodu niezaplanowania w budżecie powiatu na 2015 rok przychodów z tytułu emisji obligacji. W jej ocenie stanowiło to istotne naruszenie art. 91 ust. 1 oraz art. 211 ust. 1 i 4 ustawy z 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych ( t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 885 ze zm.).
Badana uchwała została podjęta na podstawie art. 12 pkt 8 lit. b ustawy z 5 czerwca 1990 r. o samorządzie powiatowym (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 595 ze zm.) oraz art. 89 ust. 1 pkt 3 ustawy o finansach publicznych. Rada Powiatu Zgorzeleckiego postanowiła w niej wyemitować obligacje komunalne w kwocie niemal 14 mln zł. Uchwała przewidywała, że celem emisji będzie restrukturyzacja zadłużenia emitenta, wynikającego z licznych zawartych z bankami umów kredytowych. Wykup obligacji miał nastąpić w latach 2016–2032.
W trakcie rozpatrywania sprawy na posiedzeniu kolegium RIO starosta powiatu zgorzeleckiego przedłożył pisemne stanowisko tego samorządu w sprawie planowanej emisji obligacji. Potwierdzało ono, że miała służyć konsolidacji zadłużenia powiatu, a środki z tego tytułu miałyby zostać przekazane bezpośrednio na rzecz dotychczasowych wierzycieli samorządu.
RIO uznała jednak, że uchwała powiatu w tej sprawie nie może stanowić samoistnej podstawy zaciągania zobowiązań z tytułu emisji obligacji przez samorząd. Uchwała taka może być wprawdzie wydana na podstawie art. 12 pkt 8 lit. b ustawy o samorządzie powiatowym, jednakże nie jest możliwe jej podjęcie bez odpowiedniego umocowania w uchwale budżetowej. Ta ostatnia stanowi podstawę prowadzenia gospodarki finansowej w danym roku budżetowym – stanowi bowiem roczny plan dochodów i wydatków oraz przychodów i rozchodów powiatu, a także określa limity planowanych zobowiązań i przychodów z tytułu emisji obligacji. Tymczasem budżet powiatu zgorzeleckiego, według stanu na 31 marca 2015 r., w limitach tych nie uwzględniał przychodów z tytułu emisji nowych obligacji, a jedynie przychody z tytułu wolnych środków stanowiących nadwyżkę na rachunku bieżącym budżetu powiatu, wynikających z rozliczeń papierów wartościowych, kredytów i pożyczek z ubiegłych lat. Zgodnie z zapisem budżetu miały one zostać przeznaczone na finansowanie deficytu oraz spłatę rat kredytów i pożyczek.
RIO podkreśliła, że podjęcie uchwały w sprawie emisji obligacji na podstawie art. 12 pkt 8 lit. b ustawy o samorządzie powiatowym uwarunkowane jest regulacjami ustawy o finansach publicznych, która określa zasady planowania i dysponowania środkami publicznymi oraz normuje zasady zaciągania zobowiązań przez jednostki samorządu terytorialnego. Z art. 89 ust. 1 pkt 2 i 3 tej ustawy wynika, że samorząd może zaciągać kredyty i pożyczki oraz emitować papiery wartościowe na finansowanie planowanego deficytu budżetowego oraz na spłatę wcześniej zaciągniętych zobowiązań. Z kolei art. 91 ust. 1 tej samej ustawy stanowi, że suma zaciągniętych kredytów i pożyczek nie może przekroczyć kwoty określonej w uchwale budżetowej. Dodatkowo przy zaciąganiu zobowiązań z tytułu emisji obligacji, na takie cele, jak sfinansowanie planowanego deficytu, spłatę wcześniejszych zobowiązań z emisji papierów wartościowych oraz pożyczek i kredytów czy prefinansowanie działań realizowanych ze środków unijnych, jednostki samorządu terytorialnego muszą stosować zasady określone w art. 243 i 244 tej ustawy (tj. reguły limitowania zadłużenia samorządu terytorialnego). Z kolei samorządy, które nie są w stanie spłacić swoich długów zgodnie z tymi zasadami, od 2014 r. w takiej sytuacji muszą opracować i uchwalić program postępowania naprawczego.
Uchwała Kolegium RIO we Wrocławiu z 29 kwietnia 2015 r., nr 35/2015