Subskrybuj nas na Youtube
Zapisz się na newsletter
Decyzji o emisji papierów wartościowych nie można podjąć ad hoc. Uchwała rady powiatu to też za mało. Nawet wtedy, gdy środki miałyby zostać przeznaczone na spłatę zobowiązań.
Powołując się na taką argumentację, Kolegium Regionalnej Izby Obrachunkowej we Wrocławiu stwierdziło nieważność uchwały Rady Powiatu Zgorzeleckiego z 27 marca 2015 r. w sprawie emisji obligacji powiatu zgorzeleckiego oraz określenia zasad ich zbywania, nabywania i wykupu (nr VI/34/2015).
Izba stwierdziła nieważność powyższej uchwały w całości z powodu niezaplanowania w budżecie powiatu na 2015 rok przychodów z tytułu emisji obligacji. W jej ocenie stanowiło to istotne naruszenie art. 91 ust. 1 oraz art. 211 ust. 1 i 4 ustawy z 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych ( t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 885 ze zm.).
Badana uchwała została podjęta na podstawie art. 12 pkt 8 lit. b ustawy z 5 czerwca 1990 r. o samorządzie powiatowym (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 595 ze zm.) oraz art. 89 ust. 1 pkt 3 ustawy o finansach publicznych. Rada Powiatu Zgorzeleckiego postanowiła w niej wyemitować obligacje komunalne w kwocie niemal 14 mln zł. Uchwała przewidywała, że celem emisji będzie restrukturyzacja zadłużenia emitenta, wynikającego z licznych zawartych z bankami umów kredytowych. Wykup obligacji miał nastąpić w latach 2016–2032.
W trakcie rozpatrywania sprawy na posiedzeniu kolegium RIO starosta powiatu zgorzeleckiego przedłożył pisemne stanowisko tego samorządu w sprawie planowanej emisji obligacji. Potwierdzało ono, że miała służyć konsolidacji zadłużenia powiatu, a środki z tego tytułu miałyby zostać przekazane bezpośrednio na rzecz dotychczasowych wierzycieli samorządu.
RIO uznała jednak, że uchwała powiatu w tej sprawie nie może stanowić samoistnej podstawy zaciągania zobowiązań z tytułu emisji obligacji przez samorząd. Uchwała taka może być wprawdzie wydana na podstawie art. 12 pkt 8 lit. b ustawy o samorządzie powiatowym, jednakże nie jest możliwe jej podjęcie bez odpowiedniego umocowania w uchwale budżetowej. Ta ostatnia stanowi podstawę prowadzenia gospodarki finansowej w danym roku budżetowym – stanowi bowiem roczny plan dochodów i wydatków oraz przychodów i rozchodów powiatu, a także określa limity planowanych zobowiązań i przychodów z tytułu emisji obligacji. Tymczasem budżet powiatu zgorzeleckiego, według stanu na 31 marca 2015 r., w limitach tych nie uwzględniał przychodów z tytułu emisji nowych obligacji, a jedynie przychody z tytułu wolnych środków stanowiących nadwyżkę na rachunku bieżącym budżetu powiatu, wynikających z rozliczeń papierów wartościowych, kredytów i pożyczek z ubiegłych lat. Zgodnie z zapisem budżetu miały one zostać przeznaczone na finansowanie deficytu oraz spłatę rat kredytów i pożyczek.
RIO podkreśliła, że podjęcie uchwały w sprawie emisji obligacji na podstawie art. 12 pkt 8 lit. b ustawy o samorządzie powiatowym uwarunkowane jest regulacjami ustawy o finansach publicznych, która określa zasady planowania i dysponowania środkami publicznymi oraz normuje zasady zaciągania zobowiązań przez jednostki samorządu terytorialnego. Z art. 89 ust. 1 pkt 2 i 3 tej ustawy wynika, że samorząd może zaciągać kredyty i pożyczki oraz emitować papiery wartościowe na finansowanie planowanego deficytu budżetowego oraz na spłatę wcześniej zaciągniętych zobowiązań. Z kolei art. 91 ust. 1 tej samej ustawy stanowi, że suma zaciągniętych kredytów i pożyczek nie może przekroczyć kwoty określonej w uchwale budżetowej. Dodatkowo przy zaciąganiu zobowiązań z tytułu emisji obligacji, na takie cele, jak sfinansowanie planowanego deficytu, spłatę wcześniejszych zobowiązań z emisji papierów wartościowych oraz pożyczek i kredytów czy prefinansowanie działań realizowanych ze środków unijnych, jednostki samorządu terytorialnego muszą stosować zasady określone w art. 243 i 244 tej ustawy (tj. reguły limitowania zadłużenia samorządu terytorialnego). Z kolei samorządy, które nie są w stanie spłacić swoich długów zgodnie z tymi zasadami, od 2014 r. w takiej sytuacji muszą opracować i uchwalić program postępowania naprawczego.
Uchwała Kolegium RIO we Wrocławiu z 29 kwietnia 2015 r., nr 35/2015
