Wojewoda zadecyduje o kategorii jezdni

Samorząd może zaliczyć drogę do kategorii gminnych tylko, wtedy, gdy jest ustalone prawo jej własności. Tak wynika z orzeczenia Naczelnego Sądu Administracyjnego.

Sprawa dotyczyła gminy Ciechocin. W swojej uchwale zaliczyła drogę na trasie M–K do kategorii gminnych. Zakwestionował ją wojewoda kujawsko-pomorski. Wskazał, że rada nie mogła podjąć tej decyzji, gdyż nie wiadomo, kto jest właścicielem tej nieruchomości, a także nie założono dla niej księgi wieczystej.

Gmina potwierdziła, że z ewidencji gruntów i budynków nie wynika, kto jest właścicielem drogi, przy czym zaznaczyła, że włada nią na zasadach samoistnego posiadania. Z kolei z informacji uzyskanych przez jednostkę od starostwa powiatowego wynika, iż według stanu z 1965 r. podmiotem zarządzającym działką był Powiatowy Zarząd Dróg Lokalnych działający przy Prezydium Powiatowej Rady Narodowej. A to oznacza, że przez cały czas droga miała charakter publiczny i nie stanowiła własności prywatnej.

– Mimo zachodzących w państwie zmian ustrojowych modyfikacjom ulegały kompetencje organów administracji publicznej, co powodowało zmianę zarządcy tej drogi, jednak zawsze był nim podmiot publiczny. W jego imieniu działały państwowe lub samorządowe jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej, które w obrocie cywilnoprawnym działały wyłącznie na rzecz i w imieniu Skarbu Państwa lub gminy – wskazywała gmina.

Dodała, że w celu uregulowania stanu prawnego nieruchomości na podstawie art. 73 ust. 1 ustawy z 13 października 1998 r. – Przepisy wprowadzające ustawy reformujące administrację publiczną (Dz.U. nr 133, poz. 872 ze zm.) wystąpiła do wojewody kujawsko–pomorskiego o potwierdzenie nabycia na własność drogi. Powyższy przepis stanowi, że nieruchomości (w tym także działki zajęte pod drogi publiczne) pozostające w dniu 31 grudnia 1998 r. we władaniu Skarbu Państwa lub jednostek samorządu terytorialnego i niebędące ich własnością, z dniem 1 stycznia 1999 r. stają się z mocy prawa własnością Skarbu Państwa lub właściwych jednostek samorządowych. W ocenie gminy, spełniła ona wszystkie ustawowe przesłanki nabycia drogi na własność – działka do 31 grudnia 1998 r. była zajęta pod drogę publiczną, znajdowała się we władaniu Skarbu, przy czym nie była ani jego własnością, ani odpowiednich jednostek samorządu terytorialnego. Urząd podkreślił, że postępowanie w sprawie przyznania gminie własności jest w toku.

WSA jednak nie przychylił się do tej argumentacji.

Stwierdził, że zaliczenie drogi do kategorii gminnych jest możliwe tylko w odniesieniu do tras stanowiących własność samorządu. Natomiast w niniejszej sprawie bezspornym jest, że działka w odniesieniu do której została podjęta zaskarżona uchwała rady gminy, nią nie była.

Do tego wyroku gmina Ciechocin wniosła skargę kasacyjną. W jej ocenie WSA niesłusznie uznał, że w przedmiotowej sprawie brak jest przesłanek uzasadniających zaliczenie drogi do kategorii gminnych.

NSA jednak skargę oddalił.

– Zarzut naruszenia prawa przez sąd pierwszej instancji nie jest zasadny. Sama gmina przyznała, że toczy się postępowanie w sprawie ustalenia właściciela drogi. Zaliczenie jej do kategorii gminnych jest zależne od kilku warunków. Jednym z nich jest to, czy gminie zostało przyznane prawo własności. Dlatego sąd wydał słuszny wyrok – mówi Barbara Adamiak, sędzia sprawozdawca NSA.