Gmina, w której mieszkało dziecko, zanim trafiło do rodziny zastępczej lub rodzinnego domu dziecka, partycypuje nie tylko w wydatkach na jego utrzymanie, lecz także w kosztach objęcia go opieką przez koordynatora rodzinnej pieczy zastępczej.
Tak wynika ze stanowiska przekazanego powiatom przez Ministerstwo Rodziny i Polityki Społecznej (MRiPS). Jest ono związane z ostatnią nowelizacją przepisów ustawy z 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 447 ze zm.). Wśród wprowadzonych 1 lutego br. zmian jest m.in. ta dotycząca art. 191, który reguluje zasady finansowania pobytu dzieci w pieczy zastępczej. Przewiduje ona rozszerzenie katalogu kosztów – jakie musi ponosić powiat, gdy pochodzące z jego terenu dzieci są umieszczane w rodzinie zastępczej lub rodzinnym domu dziecka znajdującymi się w innym powiecie – o koszty objęcia ich opieką przez koordynatora rodzinnej pieczy zastępczej.
W praktyce stosowanie tej nowej regulacji wywołało wśród samorządów sporo wątpliwości, o czym pisaliśmy („Problematyczne przepisy o koszcie objęcia opieką przez koordynatora”, DGP nr 72/23). Jedna z nich dotyczyła tego, czy kosztami zapewnianej przez koordynatora opieki powinna być także obciążana gmina. Zgodnie bowiem z art. 191 ust. 9 gmina właściwa ze względu na miejsce zamieszkania dziecka przed umieszczeniem go w pieczy zastępczej po raz pierwszy, w przypadku gdy przebywa ono w rodzinie zastępczej lub w rodzinnym domu dziecka, jest zobowiązana do finansowania 10 proc. wydatków na jego utrzymanie i wychowanie w pierwszym roku pobytu, 30 proc. w drugim oraz 50 proc. w trzecim i każdym kolejnym. W związku z tym, że w przepisie tym nie ma wprost mowy o koszcie objęcia tych dzieci wsparciem koordynatora, powiaty nie są pewne, czy powinny domagać się partycypowania w nim przez gminy. Zdaniem MRiPS gmina powinna współfinansować ten koszt. Uzasadnia to brzmieniem art. 191 ust. 9, który stanowi, że ust. 2–4 i 7 tego artykułu stosuje się odpowiednio, a w nich właśnie zostały uwzględnione przepisy wskazujące na ponoszenie kosztów opieki koordynatora.
Ponadto resort w swoim piśmie odnosi się też do pytań kierowanych przez powiaty dotyczących tego, co wchodzi w skład kosztów opieki koordynatora, bo w ich opinii nie jest jasne, co należy do nich wliczać. Ministerstwo podkreśla, że kwestia ta jest regulowana w porozumieniach zawieranych między samorządami, dlatego nie ma kompetencji w zakresie określania ich kształtu, a także wskazywania poszczególnych składowych kosztów objęcia rodziny zastępczej opieką koordynatora. Jednocześnie dodaje, że w celu uniknięcia nieścisłości i nieprawidłowości zasady ponoszenia kosztów powinny zostać ustalone w sposób optymalny dla stron porozumienia. MRiPS rekomenduje również, aby koszt opieki był obliczany na podstawie algorytmu, zgodnie z którym łączne koszty ponoszone przez powiat na danego koordynatora należy podzielić przez łączną liczbę dzieci będących pod jego opieką, a następnie pomnożyć uzyskaną kwotę przez liczbę dzieci pochodzących z tego powiatu, który jest na mocy porozumienia zobligowany do ich ponoszenia.©℗
