Zbyt niska stawka ryczałtu dla asystenta rodziny

Kwota przysługująca asystentowi rodziny za obecność na rozprawie z udziałem nieletniego oskarżonego powinna wynosić tyle samo, ile otrzymuje kurator, który jest obecny podczas kontaktów rodziców z dziećmi.

Tak uważa Polska Federacja Pracowników Socjalnych i Pomocy Społecznej (PFPSiPS), która przesłała swoje uwagi do projektu rozporządzenia ministra sprawiedliwości w sprawie określenia wysokości ryczałtu dla asystenta rodziny za udział w posiedzeniu lub rozprawie. Jego wydanie jest związane z ustawą z 14 kwietnia 2023 r. o zmianie ustawy – Kodeks postępowania karnego oraz niektórych innych ustaw (czeka na podpis prezydenta). Zgodnie z jej przepisami oskarżonemu, który nie skończył 18 lat, może towarzyszyć jego przedstawiciel ustawowy lub osoba, pod której pieczą pozostaje.

Jeśli nieletni nie ma takiej osoby lub sędzia uzna, że jej udział w rozprawie jest niecelowy ze względu na jego dobro, wtedy może wskazać kogoś innego. Gdy zaś oskarżony nie wskaże tej osoby lub wybór ponownie zakwestionuje sędzia, to wtedy wyznaczy on asystenta rodziny – spośród osób znajdujących się w wykazie przekazanym sądowi przez ośrodek pomocy społecznej.

Jednocześnie nowe przepisy zakładają, że asystent rodziny będzie otrzymywał ryczałt za uczestnictwo w posiedzeniu lub rozprawie, którego wysokość zostanie określona w rozporządzeniu. Resort sprawiedliwości zaproponował w projekcie, aby jego stawka wynosiła 4 proc. kwoty bazowej, ustalanej na podstawie przepisów o kształtowaniu wynagrodzeń w państwowej sferze budżetowej. W efekcie asystent rodziny miałby prawo do 87,73 zł (kwota bazowa w 2023 r. to 2190,45 zł). Jednak zdaniem PFPSiPS taka kwota ryczałtu jest zbyt niska. Podkreśla, że na wyższą gratyfikację może liczyć, np. specjalista terapii uzależnień za zebranie informacji na temat używania przez oskarżonego środków odurzających i substancji psychotropowych, bo jest to 6 proc. kwoty bazowej.

Z kolei ryczałt dla kuratora zawodowego, który uczestniczy w kontaktach rodziców z dziećmi, ustalonych przez sąd opiekuńczy, wynosi 10 proc. kwoty bazowej. Federacja argumentuje, że jest to czynność merytorycznie najbardziej zbliżona do nowego zadania nakładanego na asystenta rodziny. Dlatego ustanowienie dla niego ryczałtu na niższym poziomie niż dla kuratora byłoby wyrazem nierównego traktowania za realizację zbliżonych obowiązków. W związku z tym organizacja postuluje, aby ryczałt dla asystenta również wynosił 10 proc. kwoty bazowej.

Poza zastrzeżeniami do projektu rozporządzenia PFZPSiPS złożyła również w Sejmie petycję w sprawie podjęcia przez członków komisji ds. petycji inicjatywy ustawodawczej, mającej na celu poprawę sytuacji zawodowej asystentów rodziny. Chodzi o nowelizację przepisów ustawy z 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 447 ze zm.), zakładającą m.in. objęcie ich ochroną prawną jako funkcjonariuszy publicznych, wprowadzenie 10 dni dodatkowego urlopu w ciągu roku (po przepracowaniu 3 lat), dodatku do wynagrodzenia za pracę w terenie oraz zwrot 50 proc. kosztów uczestnictwa w szkoleniach zawodowych. ©℗