Umożliwienie gminom sprzedaży węgla uprawnionym mieszkańcom do 31 lipca br. i bez ograniczeń co do jego ilości – zakładają poprawki do ustawy z 27 października 2022 r. o zakupie preferencyjnym paliwa stałego dla gospodarstw domowych (Dz.U. poz. 2236), które – z inicjatywy posłów PiS – zostały przyjęte przez komisję ochrony środowiska, zasobów naturalnych i leśnictwa do rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami oraz o opłacie produktowej oraz niektórych innych ustaw.

Poprawki wprowadzają sprzedaż końcową węgla – nie wcześniej niż od 1 maja br. – zarówno dla gmin, jak i dla innych podmiotów, które obecnie sprzedają węgiel mieszkańcom po preferencyjnych cenach na podstawie zmienianej ustawy. W przypadku, jeśli na składach pozostanie niesprzedane paliwo, gmina zamieści w Biuletynie Informacji Publicznej (BIP) informację o sprzedaży końcowej, która będzie zawierać: termin składania wniosków, szacunkową ilość węgla przeznaczoną do tej sprzedaży (wyrażoną w tonach) oraz cenę, która – tak jak obecnie – nie będzie mogła przekraczać 2 tys. zł za 1 t. W przypadku paliwa sprzedawanego przez inny podmiot informację w BIP również zamieści gmina, a maksymalna cena wyniesie do 2,2 tys. zł za 1 t węgla.
W ramach sprzedaży końcowej węgiel nadal będą mogły nabyć wyłącznie osoby fizyczne z gospodarstw domowych uprawnionych do preferencyjnego zakupu, a więc te, które spełniają warunki do otrzymania dodatku węglowego. Będą mogły to jednak zrobić w dowolnej gminie albo od dowolnego innego podmiotu, które będą prowadzić sprzedaż końcową – na podstawie zaświadczenia wydanego przez wójta, burmistrza albo prezydenta miasta. Wniosek o zakup węgla w ramach sprzedaży końcowej lub o zaświadczenie mieszkańcy będą mogli składać do 30 czerwca br. Nie będzie obowiązywał dotychczasowy limit 3 t węgla, a gminy będą rozpatrywały wnioski w kolejności ich wpłynięcia aż do wyczerpania zasobów paliwa, z zastrzeżeniem, że proces sprzedaży końcowej będzie mógł się odbywać najpóźniej do 31 lipca br.
O rozwiązaniach umożliwiających gminom sprzedaż węgla nieodebranego przez mieszkańców strona rządowa i samorządowa rozmawiała od kilku tygodni (pisaliśmy o tym m.in. w artykule „Samorządy wolałyby zwrócić węgiel”, DGP nr 27/2023). Ich przygotowanie potwierdził wiceszef Ministerstwa Aktywów Państwowych Karol Rabenda podczas ubiegłotygodniowego posiedzenia Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego. – Te propozycje są spójne z tym, co uzgodniliśmy z MAP. Natomiast sama treść poprawek nie była nam kompletnie znana, zobaczyłem je pierwszy raz na komisji – komentuje Marek Wójcik ze Związku Miast Polskich. W poprawkach nie ma przepisów regulujących pozostawienie niesprzedanego węgla na potrzeby gmin i ich jednostek organizacyjnych, jednak z rozmów samorządowców z przedstawicielami MAP wynika, że zmiany legislacyjne w tym zakresie nie będą potrzebne. – Tego nie musi być w ustawie. Jeżeli my mamy węgiel i chcemy go przekazać jednostkom, to następuje refakturowanie. Nie będzie to wtedy węgiel kupiony przez nas w ramach programu, tylko już na zasadzie kupna na wolnym rynku i wtedy możemy robić z nim, co chcemy – tłumaczy Marek Wójcik.
O ile samo zliberalizowanie zasad preferencyjnej sprzedaży węgla nie budzi kontrowersji, o tyle włączenie poprawek do projektu ustawy dotyczącego zupełnie innej tematyki – już tak. Posłowie opozycji, przedstawiciel samorządów i sejmowi prawnicy zwracali uwagę, że takie procedowanie zmian może naruszać art. 118 i 119 konstytucji. ©℗