Ukraińcy, którzy pracują lub prowadzą działalność gospodarczą w naszym kraju, będą mogli pozostać tu na lata. Posłowie wprowadzili specjalną procedurę przedłużania pobytu takich osób. Poprawkę wnieśli do projektu nowelizacji ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa (dalej: specustawa) podczas obrad sejmowej komisji administracji i spraw wewnętrznych.
Dziś każdy Ukrainiec, który przyjechał do Polski, uciekając przed wojną, ma zagwarantowany legalny pobyt do sierpnia 2023 r. Poprawka pozwoli go przedłużyć.
– Obywatele Ukrainy, którzy przebywają w naszym kraju na mocy specustawy ukraińskiej, będą mogli wystąpić o zezwolenia na pobyt i pracę. To rozwiązanie, które pozwoli ustabilizować sytuację tych, którzy wykonują tutaj pracę lub mają działalność gospodarczą. To wyjście naprzeciw oczekiwaniom uchodźców, którzy wiążą swoją przyszłość z Polską i tu chcą ją planować – wyjaśniał w trakcie posiedzenia komisji Paweł Szefernaker, wiceminister spraw wewnętrznych i administracji.
Złożenie wniosku o pobyt w Polsce ma być łatwiejsze dzięki systemom teleinformatycznym. – Występując o te zezwolenia, nie będzie trzeba ponownie przekazywać tych samych danych, które już raz były podawane przy procedurze wydawania numeru PESEL, np. dołączać zdjęcia i składać odcisków palców. Zostaną one pobrane z tego systemu – wyjaśniał Szefernaker.
Ukraińcy zainteresowani pozostaniem w Polsce będą mogli składać wnioski o zezwolenia na pobyt i pracę w Polsce na mocy nowych przepisów od 1 kwietnia 2023 r.
Proponowane przepisy określają też zasady cofania zezwoleń pobytowych. Będzie można je cofnąć, jeżeli się okaże, że pobyt tego cudzoziemca jest niepożądany lub będą wymagały tego względy bezpieczeństwa państwa i porządku publicznego.
Posłowie dodali do projektu także poprawkę, o którą zabiegali przedsiębiorcy zatrudniający kierowców. Termin ważności ukraińskich praw jazdy, które wygasły po 24 lutego 2022 r., zostanie przedłużony do końca 2023 r. Rząd zapowiedział też specjalne ułatwienia dla osób, które będą starały się o wyrobienie nowego prawa jazdy.
Posłowie dopisali także zapowiadaną przez DGP poprawkę, która rozszerza możliwości dorabiania przez nauczycieli na świadczeniach kompensacyjnych (pisaliśmy o tym w DGP nr 235/2022 „Dorabianie w szkole przez byłych nauczycieli będzie łatwiejsze”). Dziś osoby na tym świadczeniu co do zasady nie mogą pracować w oświacie. Takie prawo mają tylko nauczyciele uczący języka polskiego w oddziałach przygotowawczych dla uchodźców. Dzięki poprawce dorabiać w szkołach będą mogli nie tylko nauczyciele języka polskiego, lecz także innych przedmiotów. Warunkiem jest praca w placówce oświatowej, w której uczy się co najmniej jedno dziecko z Ukrainy, które przybyło do Polski, uciekając przed wojną, i ma prawo do legalnego pobytu na mocy specustawy. Taka opcja będzie obowiązywała do 31 sierpnia 2023 r.
Do projektu dodano także przepis, który umożliwi gminom i dyrektorom szkół sprawdzanie w Systemie Informacji Oświatowej, czy uczniowie realizują obowiązek szkolny. Ma to ułatwić weryfikację, czy ukraińskie dzieci wywiązują się z tego wymogu.
Etap legislacyjny
Projekt nowelizacji ustawy w trakcie prac Sejmu