Ponad 100 mln zł – do zwrotu takiej kwoty Mazowsze wzywa Narodowy Fundusz Zdrowia oraz Skarb Państwa. To kolejny region, który po orzeczeniu Trybunału Konstytucyjnego żąda zwrotu pieniędzy wyłożonych na pokrycie ujemnego bilansu finansowego prowadzonych przez siebie placówek leczniczych.
Chodzi o wyrok TK z 20 listopada 2019 r. (K 4/17), w którym zakwestionowano przepis zobowiązujący samorządy będące podmiotem tworzącym samodzielne publiczne zakłady opieki zdrowotnej (SPZOZ) do pokrywania straty netto tych podmiotów. Efektem była utrata mocy art. 59 ust. 2 ustawy z 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej (Dz.U. z 2022 r. poz. 633 ze zm.) – w zakresie, w jakim zobowiązywał podmiot tworzący do pokrycia zadłużenia wynikającego z prowadzonej działalności, a nie np. z podejmowanych inwestycji. Trybunał wskazywał wówczas m.in., że finansowanie świadczeń opieki zdrowotnej jest zadaniem NFZ, a samorząd nie uzyskuje środków publicznych na ten cel. Zwrócił przy tym uwagę na wadliwy system wyceny świadczeń opieki zdrowotnej, którego funkcjonowanie prowadziło do przeniesienia tego ciężaru z NFZ na SPZOZ-y oraz, poprzez stosowanie art. 59 ust. 2 ustawy, na jednostki samorządu terytorialnego oraz inne podmioty tworzące.
– Skoro system finansowania ochrony zdrowia jest tak zbudowany, że wszystkie zgromadzone składki zdrowotne trafiają do publicznego płatnika, to właśnie stamtąd powinny pochodzić wszystkie wydatki na finansowanie świadczeń. Niestety w praktyce okazywało się, że rozkładało się to na co najmniej dwóch płatników, czyli NFZ i organy tworzące, którymi najczęściej są samorządy – podkreśla Aneta Gęsiarz-Krasucka, radca prawny, zastępca dyrektora departamentu organizacji ds. prawnych w Urzędzie Marszałkowskim Województwa Mazowieckiego.
Po wydaniu rozstrzygnięcia TK pojawiły się głosy, że jednostki samorządu terytorialnego będą wnioskować o zwrot wyłożonych przez siebie środków. Wczoraj o skierowaniu takiego wniosku poinformował marszałek województwa mazowieckiego Adam Struzik. A przypomnijmy, że to właśnie na wniosek tego samorządu trybunał zajął się tą sprawą. Teraz skierował on do NFZ oraz Skarbu Państwa wezwanie do zwrotu ponad 83 mln zł, które w latach 2017–2019 Mazowsze wydało na pokrycie ujemnego wyniku finansowego ośmiu szpitali wojewódzkich działających w formie SPZOZ-ów, oraz ponad 18,3 mln zł odsetek.
– To olbrzymie pieniądze, które mogliśmy wydać na inwestycje albo pomoc lokalnym samorządom. Tymczasem wyręczaliśmy państwo w jego obowiązku – podkreśla Adam Struzik.
Co istotne, jak wynika z deklaracji marszałka, samorząd jest gotowy na ostrą walkę o pieniądze. – W przypadku braku zwrotu nam tych środków będziemy zmuszeni podjąć działania w celu dochodzenia tej należności. Obejmuje to oczywiście wystąpienie na drogę postępowania sądowego – podkreśla.
Mazowsze nie jest pierwszym samorządem, który po wydaniu wyroku przez TK dochodzi swoich roszczeń. Jak udało nam się ustalić, wiele samorządów, jak również same SPZOZ-y prowadzą takie postępowania, z których część trafiła już na drogę sądową. Niedługo ma również zapaść pierwszy, nieprawomocny wyrok w tej sprawie. ©℗
