Wójt gminy opracował projekt uchwały w sprawie podatku od nieruchomości na 2023 r. Nowością jest zróżnicowanie stawek w przypadku działalności gospodarczej, ich wysokość będzie uzależniona od branży. Pojawił się więc aspekt tzw. pomocy de minimis. Czy w takiej sytuacji powinniśmy wysłać do UOKiK uchwaloną już uchwałę w sprawie podatku, czy jej projekt?
W art. 3 ust. 1 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych (dalej: u.p.o.l.) postanowiono, że podatnikami podatku od nieruchomości są osoby fizyczne, osoby prawne, jednostki organizacyjne, w tym spółki nieposiadające osobowości prawnej, będące:
1) właścicielami nieruchomości lub obiektów budowlanych (…);
2) posiadaczami samoistnymi nieruchomości lub obiektów budowlanych;
3) użytkownikami wieczystymi gruntów;
4) posiadaczami nieruchomości lub ich części albo obiektów budowlanych lub ich części, stanowiących własność Skarbu Państwa lub jednostki samorządu terytorialnego, jeżeli posiadanie:
a) wynika z umowy zawartej z właścicielem, Krajowym Ośrodkiem Wsparcia Rolnictwa lub z innego tytułu prawnego, z wyjątkiem posiadania przez osoby fizyczne lokali mieszkalnych niestanowiących odrębnych nieruchomości,
b) jest bez tytułu prawnego, z zastrzeżeniem ust. 2.
Uprawnienia rady
Upoważnienie ustawowe do wprowadzenia uchwały podatkowej zawarto w art. 5 u.p.o.l. Z treści ust. 1 wynika w szczególności, że „rada gminy, w drodze uchwały, określa wysokość stawek podatku od nieruchomości, z tym że stawki nie mogą przekroczyć rocznie: (….)
2) od budynków lub ich części:
a) mieszkalnych – (…..) od 1 mkw. powierzchni użytkowej,
b) związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej oraz od budynków mieszkalnych lub ich części zajętych na prowadzenie działalności gospodarczej – (….) od 1 mkw. powierzchni użytkowej”.
Dodatkowo w art. 5 ust. 3 u.p.o.l. postanowiono, że przy określaniu wysokości stawek, o których mowa w ust. 1 pkt 2, rada gminy może różnicować ich wysokość dla poszczególnych rodzajów przedmiotów opodatkowania, uwzględniając w szczególności lokalizację, sposób wykorzystywania, rodzaj zabudowy, stan techniczny oraz wiek budynków.
Z przytoczonych wyżej regulacji prawnych wynikają więc dwa podstawowe uprawnienia dla rady gminy. Po pierwsze podjęcie uchwały w sprawie stawek podatku od nieruchomości, a po drugie możliwość zróżnicowania wysokości stawek w ramach przedmiotów opodatkowania. W tym miejscu warto również przywołać wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z 9 lutego 2021 r. (sygn. akt III SA/Wa 1128/20). W orzeczeniu tym m.in. stwierdzono, że możliwość różnicowania stawek podatku od nieruchomości, wolą ustawodawcy, jest prawem organu uchwałodawczego – rady gminy. Prawo do obniżenia podatku (określonego taką uchwałą) nie przysługuje natomiast organom podatkowym – wójtowi.
Pomoc de minimis
Chcąc odpowiedzieć na pytania, należy jednak odnieść się przede wszystkim do art. 7 ust. 3 ustawy o postępowaniu w sprawach dotyczących pomocy publicznej (dalej: u.p.s.d.p.p.). Z jego treści wynika, że projekt programu pomocowego przewidujący udzielanie pomocy de minimis podlega wyłącznie zgłoszeniu prezesowi Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów, który w terminie 14 dni może przedstawić zastrzeżenia dotyczące przejrzystości zasad udzielania pomocy. W orzecznictwie regionalnych izb obrachunkowych akcentuje się, że zawarty w tym przepisie obowiązek przedłożenia prezesowi UOKiK projektu uchwały przewidującej udzielanie pomocy de minimis stanowi jeden z elementów procedury podejmowania tej uchwały. Celem regulacji zawartej w art. 7 ust. 3 u.p.s.d.p.p. jest zapewnienie możliwości przedstawienia przez prezesa UOKiK zastrzeżeń do przedłożonego projektu, które powinny być przez organ stanowiący uwzględnione (por. uchwała Kolegium Regionalnej Izby Obrachunkowej w Opolu z 7 stycznia 2021 r., nr 1/1/2021). Na uwagę zasługuje także stanowisko wyrażone w wyroku WSA w Poznaniu z 23 czerwca 2021 r. (sygn. akt I SA/Po 128/21). Otóż zwrócono w nim uwagę, że w przypadku stwierdzenia uchybienia ww. obowiązkowi procedurę podjęcia uchwały należy uznać za wadliwą, co uzasadnia jej uchylenie „bez względu na merytoryczną treść tego aktu”. Sąd m.in. ustalił, że projekt uchwały został przedłożony prezesowi UOKIK w celu zaopiniowania. Przy czym, jak zaznaczył sąd, kluczowe znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy miała data przedłożenia projektu uchwały. W wyroku zaznaczono, że gmina „w dniu podjęcia uchwały nie dysponowała jeszcze opinią Prezesa UOKIK, a uchwała została podjęta przed upływem 14 dni, przewidzianych na zgłoszenie przez prezesa UOKIK ewentualnych zastrzeżeń dotyczących zasad udzielania pomocy, które należy uwzględnić, podejmując ten akt”. Sąd podkreślił, że zgłoszenie prezesowi UOKiK projektu programu pomocowego przewidującego udzielanie pomocy de minimis, który w terminie 14 dni może przedstawić zastrzeżenia dotyczące przejrzystości zasad udzielania pomocy, jest warunkiem dalszego, zgodnego z prawem procedowania uchwały. Warunkiem ważności uchwały jest bowiem nie tylko jej zgodność z upoważnieniem ustawowym, które wyznacza granice przyjmowanej regulacji, lecz także uchwalenie jej w określonym przepisami trybie. Obowiązek przedłożenia projektów uchwał przewidujących udzielenie pomocy de minimis prezesowi UOKIK stanowi obligatoryjny element procedury podejmowania uchwał w przedmiotowym zakresie. Skoro zaś rada gminy podjęła uchwałę przed upływem 14 dni przewidzianych na zgłoszenie przez prezesa UOKiK ewentualnych zastrzeżeń dotyczących zasad udzielania pomocy, to należy stwierdzić, iż nie został spełniony niezbędny element procedowania nad przedmiotową uchwałą.
Podsumowując: do opiniowania prezesa UOKiK należy przekazać projekt uchwały w sprawie stawek podatkowych przewidujący różnicowanie wysokości stawek podatkowych dla określonych branż. Co ważne, uchwała nie może zostać poddana pod głosowanie rady przed upływem 14 dni, licząc od dnia przedłożenia wspomnianego projektu UOKiK. ©℗
Podstawa prawna
art. 3 ust. 1, art. 5 ust. 3 ustawy z 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 1452; ost.zm. Dz.U. z 2022 r. poz. 1512)
art. 7 ust. 3 ustawy z 30 kwietnia 2004 r. o postępowaniu w sprawach dotyczących pomocy publicznej (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 743; ost.zm. Dz.U. z 2022 r. poz. 807)
