W jaki sposób wójt może wprowadzić zasady ustalania czynszu za dzierżawę? Czy można utajniać głosowania na wniosek radnego? Kto może uregulować zasady umarzania udziałów gminy w spółkach?
Wójt gminy zamierza określić zasady ustalania czynszu za dzierżawę gruntów stanowiących własność gminy. Czy może to zrobić w zarządzeniu?
Tak. Włodarz może określić w formie zarządzenia zasady, na jakich ma być kształtowany czynsz za dzierżawę gruntów stanowiących własność gminy. Zgodnie z art. 30 ust. 2 pkt 3 ustawy o samorządzie gminnym do zadań wójta należy w szczególności gospodarowanie mieniem komunalnym. Z kolei w art. 25 ust. 1 i 2 w związku z art. 23 ust. 1 ustawy o gospodarce nieruchomościami ustalono, na czym w szczególności polega gospodarowanie gminnym zasobem nieruchomości przez organ wykonawczy gminy. Przepisy te pozwalają organowi wykonawczemu gminy na ustanawianie zasad, na jakich może być ustalany czynsz za dzierżawę gruntów stanowiących własność gminy. Wójt może czynić to również w formie zarządzenia. Należy jednak pamiętać, że zarządzenie to nie może zawierać norm powszechnie obowiązujących (por. rozstrzygnięcie nadzorcze wojewody dolnośląskiego z 27 stycznia 2022 r., nr NK-N.4131.7.17.2021.JW1). ©℗
Podstawa prawna
art. 30 ust. 2 pkt 3 ustawy z 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 559; ost.zm. Dz.U. z 2022 r. poz. 1561)
art. 23 ust. 1, art. 25 ust. 1 i 2 ustawy z 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 1899; ost.zm. Dz.U. z 2022 r. poz. 1846)
W treści zmienianego statutu powiatu rada przyjęła, że głosowanie tajne będzie mogła przeprowadzić „na wniosek radnego, klubu radnych, komisji bądź zarządu powiatu”. Czy takie postanowienie jest prawidłowe?
Nie. Taki zapis jest błędny, gdyż rada powiatu nie ma takiej kompetencji. Jak zauważył wojewoda warmińsko-mazurski w rozstrzygnięciu nadzorczym z 5 czerwca 2022 r. (nr PN.4131.261.2022), umożliwienie w treści statutu powiatu przeprowadzenia głosowania tajnego przez radę na wniosek określonych podmiotów stanowi rażące naruszenie art. 13 ust. 1 ustawy o samorządzie powiatowym (dalej: u.s.p.). Zgodnie z tym przepisem uchwały rady i zarządu powiatu zapadają zwykłą większością głosów w obecności co najmniej połowy ustawowego składu rady (zarządu), w głosowaniu jawnym, chyba że przepisy ustawy stanowią inaczej. Przywołany art. 13 ust. 1 u.s.p. wprost reguluje, że zasadą jest głosowanie jawne, natomiast przeprowadzenie głosowania tajnego uzasadnione jest tylko w przypadkach wskazanych w u.s.p. Niedopuszczalne jest zatem wskazywanie w statucie powiatu, kiedy możliwe jest przeprowadzenie głosowania tajnego przez radę powiatu czy zarząd, gdyż kwestie te regulują przepisy rangi ustawowej. Zdaniem wojewody, jeżeli akt woli, wyrażony oddaniem głosu podczas głosowania, ma formę uchwały, to musi ona być podjęta w trybie i na zasadach określonych w art. 13 u.s.p., chyba że przepis szczególny rangi ustawowej pozwala na inny sposób głosowania (por. wyrok WSA w Olsztynie z 12 września 2017 r. sygn. akt II SA/Ol 563/17). ©℗
Podstawa prawna
art. 13 ust. 1 ustawy z 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 1526)
Rada powiatu podjęła uchwałę w sprawie zasad wnoszenia przez gminę, cofania i zbywania udziałów i akcji w spółkach prawa handlowego. Czy rada właściwie określiła zakres uchwały?
Nie. Rada wyszła poza zakres delegacji ustawowej, zawartej w art. 12 pkt 8 lit. g ustawy o samorządzie powiatowym (dalej: u.s.p.). Nie jest ona bowiem upoważniona do określania zasad cofania (czyli umarzania) swoich udziałów i akcji w spółkach prawa handlowego. Zgodnie z art. 12 pkt 8 lit. g u.s.p. do wyłącznej właściwości rady powiatu należy podejmowanie uchwał w sprawach majątkowych powiatu dotyczących tworzenia i przystępowania do spółek, ich rozwiązywania i występowania z nich oraz określania zasad wnoszenia wkładów, oraz obejmowania, nabywania i zbywania udziałów i akcji. Taką interpretację potwierdza rozstrzygnięcie nadzorcze wojewody podlaskiego z 24 kwietnia 2022 r. (nr NK-II.4131.72.2022.KK). W orzeczeniu tym organ nadzoru wskazał, że wszystkie regulacje dotyczące cofania udziałów i akcji zawarte w uchwale stanowią wykroczenie poza przyznaną organowi stanowiącemu kompetencję. Według wojewody decydujące znaczenie mają tu uregulowania kodeksu spółek handlowych. Instytucja cofania (umarzania) udziałów i akcji w spółkach nie jest tożsama ze zbywaniem udziałów i akcji (którego dotyczą odrębne regulacje) ani tym bardziej z ich wnoszeniem, obejmowaniem czy też nabywaniem. Wojewoda podkreślił, że art. 12 pkt 8 lit. g u.s.p., dający upoważnienie do wydania aktu prawa miejscowego, podlega ścisłej wykładni językowej i nie może prowadzić do objęcia zakresem upoważnienia materii w nim niewymienionych w drodze wykładni celowościowej. Organ stanowiący powiatu wykonujący kompetencję prawodawczą zawartą w upoważnieniu ustawowym jest obowiązany działać ściśle w granicach tego upoważnienia. Ponadto organ nadzoru na gruncie art. 12 pkt 8 lit. g u.s.p. wyjaśnił, że kompetencje rady powiatu sprowadzają się do trzech kwestii: po pierwsze – tworzenia spółek prawa handlowego i przystępowania do nich oraz rozwiązywania i występowania z nich, po drugie – określania zasad wnoszenia wkładów, i po trzecie – określania zasad obejmowania, nabywania i zbywania udziałów i akcji. Ustawa o samorządzie powiatowym nie przyznaje natomiast organowi stanowiącemu kompetencji do regulowania zasad cofania akcji i udziałów. ©℗
Podstawa prawna
art. 12 pkt 8 lit. g ustawy z 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 1526)
ustawa z 15 września 2000 r. – Kodeks spółek handlowych (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 1467; ost.zm. Dz.U. z 2022 r. poz. 1488)
