Komórka merytoryczna urzędu miasta przygotowuje projekt uchwały w sprawie aktywizacji działkowców, co ma znaczenie dla lokalnej społeczności. Czy można przyznać wsparcie podmiotom niezaliczonym do sektora finansów publicznych, np. fundacji czy stowarzyszeniu? Działkowcy są często zrzeszeni w różnych podobnych strukturach, a art. 221 ustawy o finansach publicznych odwołuje się właśnie do szerokiej grupy podmiotów spoza sektora finansów.
Nie, bo dotację na podstawie ustawy o rodzinnych ogrodach działkowych (ROD) mogą uzyskać tylko podmioty, które takie ogrody prowadzą.
Cele publiczne
Na początek przypomnienie, że zgodnie z art. 221 ustawy o finansach publicznych podmioty niezaliczane do sektora finansów publicznych i niedziałające w celu osiągnięcia zysku mogą otrzymywać z budżetu jednostki samorządu terytorialnego dotacje celowe na cele publiczne związane z realizacją zadań tej jednostki, a także na dofinansowanie inwestycji związanych z realizacją tych zadań. Przyznanie dotacji i zlecenie zadań następuje zgodnie z regułami ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie, a jeżeli dotyczy ono innych zadań niż określone w tej ustawie – na podstawie umowy, która powinna określać:
1) szczegółowy opis zadania, w tym cel, na jaki dotacja została przyznana, i termin jego wykonania;
2) wysokość dotacji udzielanej podmiotowi wykonującemu zadanie i tryb płatności;
3) termin wykorzystania dotacji, nie dłuższy niż do 31 grudnia danego roku budżetowego;
4) tryb kontroli wykonywania zadania;
5) termin i sposób rozliczenia udzielonej dotacji;
6) termin zwrotu niewykorzystanej części dotacji, nie dłuższy niż terminy zwrotu dotacji określone w przepisach.
Tryb postępowania o udzielenie dotacji na inne zadania niż określone w ustawie, sposób jej rozliczania oraz kontroli określa, w drodze uchwały, organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego, mając na uwadze zapewnienie jawności postępowania o udzielenie dotacji i jej rozliczenia.
Określony adresat
Z kolei w art. 17 ustawy o ROD postanowiono, że stowarzyszenie ogrodowe, prowadzące ROD na obszarze danej gminy, może otrzymywać dotację celową z budżetu tej gminy, z zastosowaniem przepisów ustawy o finansach publicznych – w zakresie udzielania dotacji celowych dla podmiotów niezaliczanych do sektora finansów publicznych i niedziałających w celu osiągnięcia zysku. Dotacja ta może być przeznaczona w szczególności na budowę lub modernizację infrastruktury ogrodowej, jeżeli wpłynie to na poprawę warunków do korzystania z ROD przez działkowców lub zwiększy dostępność społeczności lokalnej do tego ROD. Z powyższych regulacji należy wnioskować, że niewątpliwie stowarzyszenie ogrodowe, prowadzące rodzinny ogród działkowy na obszarze danej gminy, może otrzymywać dotację celową z budżetu. Tryb postępowania o udzielenie dotacji, sposób jej rozliczania oraz kontroli wykonywania zleconego zadania określa, w drodze uchwały, organ stanowiący (por. uchwała Kolegium Regionalnej Izby Obrachunkowej w Rzeszowie z 12 stycznia 2021 r., nr I/40/2021).
Należy jednak zauważyć, że adresatem wsparcia nie może być podmiot o innym statusie prawnym niż wspomniane stowarzyszenie ogrodowe. Na ten aspekt zwrócono uwagę w uchwale Kolegium Regionalnej Izby Obrachunkowej w Warszawie z 12 kwietnia 2022 r. (nr 10.149.2022). Organ nadzoru zakwestionował bowiem możliwość udzielania dotacji dla podmiotów niezaliczonych do sektora finansów publicznych i niedziałających w celu osiągnięcia zysku. W motywach wskazał m.in., że zgodnie z art. 17 ust. 1 ustawy o ROD dotację celową z budżetu gminy może otrzymać stowarzyszenie ogrodowe, prowadzące ROD na obszarze danej gminy, a przez stowarzyszenie ogrodowe należy zaś rozumieć takie, które zostało powołane wyłącznie w celu zakładania i prowadzenia ROD. Z tego wniosek, że tylko podmioty o statusie stowarzyszenia ogrodowego i – dodatkowo – prowadzące rodzinny ogród działkowy mogą skutecznie ubiegać się o dotację celową.
Argumentowanie udzielania dotacji także innym podmiotom brzmieniem ww. art. 221 ustawy o finansach publicznych jest nietrafne. Owszem, w ust. 1 tego artykułu jest mowa, że podmioty niezaliczane do sektora finansów publicznych i niedziałające w celu osiągnięcia zysku mogą otrzymywać z budżetu JST dotacje celowe na cele publiczne, ale ten konkretnie przepis nie stanowi podstawy materialno-prawnej uchwały dotacyjnej. Taką podstawę stanowi ust. 4, w którym postanowiono, że tryb postępowania o udzielenie dotacji na inne zadania niż określone w ustawie o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie. Sposób jej rozliczania oraz sposób kontroli wykonywania zleconego zadania określa, w drodze uchwały, organ stanowiący JST, mając na uwadze zapewnienie jawności postępowania o udzielenie dotacji i jej rozliczenia. Tylko ten przepis art. 221 ust. 4 ustawy o finansach publicznych wraz z regulacjami art. 17 ustawy o ROD może więc stanowić pełną i jedyną podstawę normatywną uchwały dotacyjnej. Dlatego nie ma podstaw, aby uchwała ta dotyczyła podmiotów wymienionych w art. 221 ust. 1 ustawy o finansach publicznych.
Podstawa prawna
art. 17 ustawy z 13 grudnia 2013 r. o rodzinnych ogrodach działkowych (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 1073)
art. 221 ustawy z 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 305; ost.zm. Dz.U. z 2022 r. poz. 1079)
ustawa z 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 1057; ost.zm. Dz.U. z 2022 r. poz. 1079)
Zapraszamy do zadawania pytań
