Rada powiatu podjęła uchwałę w sprawie określenia zasad gospodarowania nieruchomościami stanowiącymi powiatowy zasób nieruchomości. W akcie tym ustalono, że zarząd powiatu w każdym przypadku musi mieć zgodę rady na nabycie, zbycie lub zamianę nieruchomości. W uchwale jest też wiele zapisów, które są powtórzeniem regulacji ustawowych. Czy taka uchwała jest ważna?
Nie, ponieważ zapisy tej uchwały w sposób istotny naruszają prawo. Zgodnie z art. 12 pkt 8 lit. a ustawy z 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym (dalej: u.s.p.) do wyłącznej właściwości rady powiatu należy podejmowanie uchwał w sprawach majątkowych powiatu dotyczących zasad nabywania, zbywania i obciążania nieruchomości oraz ich wydzierżawiania lub wynajmowania na czas dłuższy niż trzy lata lub na czas nieoznaczony. Chyba że ustawy szczególne stanowią inaczej. Ustalenie takich reguł ma służyć temu, aby zarząd powiatu mógł dokonywać tych czynności bez potrzeby uzyskiwania każdorazowo zgody rady powiatu. Dlatego zasady, do określenia których upoważnia art. 12 pkt 8 lit. a u.s.p., powinny zawierać skonkretyzowane wytyczne wiążące zarząd powiatu odnośnie do przesłanek i sposobu rozporządzania nieruchomościami. Zarząd musi się nimi kierować przy nabywaniu, zbywania i obciążaniu nieruchomości oraz ich wydzierżawianiu lub wynajmowaniu na okres dłuższy niż trzy lata.
Rada powiatu nie może podejmować czynności, które należą do sfery wykonawczej. Stanowiłoby to o naruszeniu konstytucyjnej zasady podziału organów jednostek samorządu terytorialnego na wykonawcze i stanowiące (por. wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gorzowie Wielkopolskim z 7 marca 2013 r., sygn. akt II SA/Go 23/13, www.orzeczenia.nsa.gov.pl). W orzecznictwie utrwalił się pogląd, wedle którego rada jednostki samorządu terytorialnego, określając zasady gospodarowania nieruchomościami, powinna opracować zbiór podstawowych reguł postępowania organu wykonawczego. Natomiast zasady uchwalane przez radę nie mogą wkraczać w ustawowo uregulowaną materię ani też jej modyfikować. Mogą jedynie stanowić jej dopełnienie i uzupełnienie (por. wyrok WSA we Wrocławiu z 21 maja 2008 r., sygn. akt II SA/Wr 139/08, www.orzeczenia.nsa.gov.pl).
Ponadto jak zauważył WSA w Olsztynie w wyroku z 30 września 2014 r. (sygn. akt II SA/Ol 875/14, www.orzeczenia.nsa.gov.pl) kwestie związane z gospodarowaniem mieniem powiatu, sprzedawaniem lub oddawaniem w użytkowanie wieczyste nieruchomości w drodze przetargu, wynajmowaniem i wydzierżawianiem nieruchomości na okres dłuższy niż trzy lata oraz ustanawiania trwałego zarządu na nieruchomości zostały kompleksowo uregulowane w u.s.p. i ustawie o gospodarce nieruchomościami. Dlatego zdaniem olsztyńskiego sądu określenie tej materii w uchwale stanowi naruszenie prawa. Działanie to jest sprzeczne z przyjętą zasadą tworzenia aktów prawa miejscowego na podstawie i w granicach prawa. Powtórzenie regulacji ustawowych lub ich modyfikowanie w akcie prawa miejscowego jest niedopuszczalne. Trzeba się wówczas liczyć z tym, że powtórzony przepis będzie interpretowany w kontekście uchwały, w której go powtórzono. Może to prowadzić do całkowitej lub częściowej zmiany intencji prawodawcy. Za powyższym stanowiskiem przemawia również par. 118 rozporządzenia prezesa Rady Ministrów z 20 czerwca 2002 r. w sprawie zasad techniki prawodawczej (Dz.U. nr 100, poz. 908), zakazujący w aktach organów samorządu terytorialnego powtarzania przepisów ustawy upoważniającej i przepisów innych aktów normatywnych.
Podstawa prawna
Art. 12 pkt 8 lit. a ustawy z 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 595 ze zm.).