Wydłużenie o trzy lata, do końca 2024 r., ciążącego na gminie obowiązku zapewnienia najemcom prawa do lokalu zamiennego w związku z koniecznością opróżnienia budynku z powodu jego remontu lub rozbiórki - przewiduje nowelizacja podpisana przez prezydenta Andrzeja Dudę.
"Obowiązek opróżnienia budynków znajdujących się w katastrofalnym stanie dotyczy w większości tych budynków, które przez kilkadziesiąt lat były w zarządzie gminy, a odzyskanych przez spadkobierców dawnych właścicieli" - wskazywał przed kilkoma tygodniami Rzecznik Praw Obywatelskich.
W poniedziałek o podpisaniu 6 maja przez prezydenta nowelizacji ustawy o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i zmianie Kodeksu cywilnego oraz ustawy o zapewnianiu dostępności osobom ze szczególnymi potrzebami poinformowała Kancelaria Prezydenta.
Jak przekazano nowelizacja polega na wydłużeniu o trzy lata ciążącego na gminie obowiązku zapewnienia najemcom prawa do lokalu zamiennego oraz pokrycia kosztów przeprowadzki w związku z koniecznością remontu lub rozbiórki budynku, który jest w złym stanie technicznym i wymaga opróżnienia.
"Datą graniczną stosowania przepisu w brzmieniu dotychczasowym był 31 grudnia 2021 r. Przedmiotowa ustawa wydłuża ten termin do dnia 31 grudnia 2024 r." - wyjaśniono istotę zmiany.
Na problem wygaśnięcia terminu zwracał ostatnio uwagę m.in. RPO. Przypominał, że do końca zeszłego roku w razie wypowiedzenia najmu - z powodu konieczności remontu lub rozbiórki budynku - najemcy opłacającemu czynsz regulowany, obowiązek zapewnienia temu najemcy lokalu zamiennego oraz pokrycia kosztów przeprowadzki spoczywał na gminie.
Jak alarmował RPO, jeżeli stan prawny we wskazanym zakresie nie zmieni się, "obowiązek zapewnienia lokatorom lokali zamiennych spocznie wyłącznie na właścicielach budynków, którzy – jak można zasadnie przypuszczać – w większości przypadków nie będą w stanie się z niego wywiązać".
"Trudno dzisiaj przewidzieć skalę problemów, jakie będą się z tym wiązać, jednak z całą pewnością dotkliwe skutki upływu terminu i zwolnienia gmin z obowiązku wskazania lokali zamiennych odczują w istocie lokatorzy budynków, które zostaną przeznaczone do natychmiastowego opróżnienia ze względu na katastrofalny stan techniczny, gdy właściciele nie będą mogli zapewnić im lokali zamiennych" - pisał Rzecznik do resortu rozwoju i technologii w lutym br.
W związku z tą kwestią, także w lutym br., do Sejmu wpłynął projekt posłów PiS, mający wydłużyć termin obowiązku gminy na zapewnienie w takich przypadkach lokali zamiennych. Sejm uchwalił te przepisy 24 marca br.
"Projektowana zmiana będzie miała wpływ na budżety jednostek samorządu terytorialnego, przy czym nie ma możliwości jego oszacowania ponieważ nie jest znana liczba budynków stanowiących własność osób fizycznych zasiedlonych przed laty w trybie administracyjnym, nie znany jest również ich stan techniczny" - zastrzeżono w uzasadnieniu tej propozycji.
Ponieważ dotychczasowy termin na zapewnienie takich lokali przez gminę już wygasł, w nowelizacji przewidziano, że wchodzi ona w życie z dniem następującym po dniu ogłoszenia, z mocą od początku tego roku. "Przyjęte rozwiązanie spowodowane jest koniecznością objęcia regulacją ewentualnych sytuacji, w których na gminie dotychczas spoczywał obowiązek zapewnienia najemcom prawa do lokalu zamiennego oraz pokrycia kosztów przeprowadzki w związku z koniecznością remontu lub rozbiórki budynku, który wymaga opróżnienia, a które mogły mieć miejsce od 1 stycznia 2022 r. do dnia wejścia w życie ustawy" - uzasadniono.
Ponadto nowelizacja wydłużyła o kolejne dwa lata moc obowiązującą rozporządzeń określających: warunki techniczne, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie, szczegółowy zakres i formę projektu budowlanego oraz warunki techniczne użytkowania obiektów budowlanych.
Senat we wniesionych poprawkach proponował wykreślenie tej ostatniej zmiany, jako wykraczającej poza przedmiot nowelizacji i niemającej z nią związku. Poprawki Senatu Sejm odrzucił 28 kwietnia br. (PAP)
autor: Marcin Jabłoński