Czy do osób z Ukrainy, które już mają status uchodźcy albo złożyły o niego wniosek, mają zastosowanie przepisy specustawy ukraińskiej, czy mogą uzyskać pomoc gwarantowaną tymi przepisami?

Co do zasady pomoc udzielana jest tylko tym obywatelom Ukrainy (oraz ich małżonkom), którzy przybyli na terytorium Polski nie wcześniej niż 24 lutego 2022 r. (oraz urodzili się z matki Ukrainki, która przybyła do Polski nie wcześniej niż 24 lutego 2022 r.) i w większości przypadków mają nadany numer PESEL (w tym przypadku niekoniecznie jednak z oznaczeniem UKR). Oznacza to, że wskazani w pytaniu obywatele Ukrainy, czyli ci, którzy mają już status uchodźcy nadany w trybie ustawy z 13 czerwca 2003 r. o udzielaniu cudzoziemcom ochrony na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (t.j. Dz.U. z 2021 poz. 1108; ost. zm. Dz.U. z 2022 r. poz. 583) mogliby mieć duży problem, aby taką pomoc uzyskać. Dlaczego? Bo mogą korzystać z przywilejów przewidzianych dla uchodźców, a nie z tych, które wynikają ze specustawy ukraińskiej. Potwierdza to art. 2 ust. 3 pkt 2 specustawy ukraińskiej, który wskazuje, że przepisów art. 2 ust. 1 i 2 tego artykułu dotyczących legalnego pobytu w związku z wojną w Ukrainie nie stosuje się do tych obywateli tego państwa, którzy:
„a) złożyli w Rzeczypospolitej Polskiej wnioski o udzielenie ochrony międzynarodowej lub w imieniu których takie wnioski zostały złożone,
b) zadeklarowali zamiar złożenia wniosków o udzielenie ochrony międzynarodowej w Rzeczypospolitej Polskiej na podstawie art. 28 ust. 1 lub art. 61 ust. 1 ustawy z dnia 13 czerwca 2003 r. o udzielaniu cudzoziemcom ochrony na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (Dz.U. z 2021 r. poz. 1108 i 1918 oraz z 2022 r. poz. 583), lub których takie deklaracje zamiaru dotyczą”.
Warszawska metoda wodna wraca do WSA
Warszawska metoda wodna wraca do WSA

Zobacz również
Jeśli jednak z takiego wniosku czy deklaracji się wycofają, to będą uprawnieni do uzyskania w Polsce numeru PESEL i korzystania z pomocy przewidzianej specustawą ukraińską.
Z kolei ci Ukraińcy, którzy uciekli przed wojną ze swojego kraju, dotarli do Polski i tu obecnie przebywają, ale mają w planach docelowo osiedlić się np. w Niemczech, by mogli skorzystać ze wszystkich dobrodziejstw specustawy ukraińskiej, muszą uzyskać w Polsce numer PESEL. Przy czym w świetle polskich przepisów, a w szczególności specustawy ukraińskiej, w żaden sposób nie blokuje to dalszego przemieszczania się poza granice Polski do innego państwa Unii Europejskiej. ©℗
Podstawa prawna
art. 1, 2 oraz 22 ustawy z 12 marca 2022 r. o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa (Dz.U. poz. 583; ost.zm. Dz.U. z 2022 r. poz. 684)