Subskrybuj nas na Youtube
Urząd gminy może zakupić dla aut polisy ubezpieczeniowe, które będą płacone w ratach. Co do legalności takiego wydatku budżetowego nie ma wątpliwości. Taki zakup służy przecież ochronie mienia gminy. Okazało się jednak, że w tym kontekście pojawiają się pytania z zakresu sprawozdawczości budżetowej, a mianowicie, czy polisę ubezpieczeniową na samochód trzeba wykazać w sprawo zdaniu kwartalnym Rb-Z. Zdania ekspertów też były w tej sprawie podzielone. Kluczowe było rozstrzygnięcie, czy tego rodzaju umowy wchodzą do kategorii „kredytów i pożyczek”.
Zapytaliśmy o to Ministerstwo Finansów i poprosiliśmy jednocześnie o opinię eksperta. Z odpowiedzi, jaką otrzymaliśmy z MF, jednoznacznie wynika, że polisa ubezpieczeniowa wykupiona przez gminę na samochód nie stanowi zobowiązania zaliczanego do tytułu dłużnego „kredyty i pożyczki” wykazywanego w Rb-Z.
Trzeba jednak przypomnieć, że stanowisko ministerstwa nie jest wiążącym prawem. W praktyce zazwyczaj stosuje się sposób, jaki za właściwy uznaje regionalna izba obrachunkowa działająca na danym terenie. Wtedy można uniknąć ewentualnych wskazań do poprawy, bo co do zasady to właśnie każda RIO decyduje na swoim terenie o właściwych rozwiązaniach.
Odpowiedź Ministerstwa Finansów z 15 lipca br. na pytanie DGP
DGP: W związku z rozbieżnymi opiniami zwracamy się z pytaniem, czy wykup przez gminę polisy ubezpieczeniowej na samochód stanowi tytuł dłużny, który powinien być wykazany w sprawozdaniu Rb-Z o stanie zobowiązań według tytułów dłużnych oraz poręczeń i gwarancji?
MF: Polisa ubezpieczeniowa wykupiona przez gminę na samochód nie stanowi zobowiązania zaliczanego do tytułu dłużnego „kredyty i pożyczki” wykazywanego w sprawozdaniach kwartalnych Rb-Z.
Zgodnie z par. 2 ust. 1 Instrukcji sporządzania sprawozdań, stanowiącej załącznik do rozporządzenia Ministra Finansów, Funduszy i Polityki Regionalnej z 17 grudnia 2020 r. w sprawie sprawozdań jednostek sektora finansów publicznych w zakresie operacji finansowych (Dz.U. poz. 2396), dalej „Instrukcja”, w układzie przedmiotowym sprawozdania Rb-Z prezentowane są zobowiązania, o których mowa w rozporządzeniu wydanym na podstawie art. 72 ust. 2 ustawy o finansach publicznych [ustawa z 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych, t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 305 – przyp. red.]. Instrukcja w dalszej części powołanego wyżej paragrafu stanowi jedynie wyjaśnienie przepisów rozporządzenia MF z 28 grudnia 2011 r. w sprawie szczegółowego sposobu klasyfikacji tytułów dłużnych zaliczanych do państwowego długu publicznego.
Zgodnie z par. 2 ust. 1 pkt 2 Instrukcji przez kredyty i pożyczki rozumie się zobowiązania wynikające z:
1) zaciągniętych kredytów i pożyczek,
2) umów o partnerstwie publiczno-prywatnym, w przypadku gdy umowa ta ma wpływ na poziom długu publicznego,
3) umów sprzedaży, w których cena jest płatna w ratach (tzw. sprzedaż na raty),
4) umów leasingu zawartych z producentem lub finansującym, w których ryzyko i korzyści z tytułu własności są przeniesione na korzystającego z rzeczy (tzw. leasing finansowy),
4) z umów nienazwanych o terminie zapłaty dłuższym niż rok, związanych z finansowaniem usług, dostaw, robót budowlanych, które wywołują skutki ekonomiczne podobne do umowy pożyczki lub kredytu,
6) papierów wartościowych, których zbywalność jest ograniczona (tzn. nie istnieje dla nich płynny rynek wtórny), z wyłączeniem akcji oraz innych papierów udziałowych.
Polisa ubezpieczeniowa jest dokumentem potwierdzającym zawarcie umowy ubezpieczenia, która jest umową nazwaną, regulowaną przepisami Kodeksu cywilnego. Umowa ta nie jest zaliczana do umów objętych kategorią kredytów i pożyczek wykazywanych w sprawozdaniu Rb-Z. W opinii Ministerstwa Finansów trudno się tutaj doszukiwać podobieństwa do umowy pożyczki czy kredytu, nawet jeśli sposób zapłaty wynagrodzenia ‒ składki z tytułu zawartej umowy ubezpieczenia ‒ nie jest jednorazowy, lecz w ratach.
Opinia eksperta
Chodzi o umowę nazwaną
Krystyna Gąsiorek ekspert z zakresu sprawozdawczości budżetowej
Moim zdaniem wykupienia przez gminę polisy ubezpieczeniowej nie należy wykazywać w sprawozdaniu kwartalnym Rb-Z o stanie zobowiązań według tytułów dłużnych oraz poręczeń i gwarancji, sporządzanym na podstawie rozporządzenia ministra finansów, funduszy i polityki regionalnej z 17 grudnia 2020 r. w sprawie sprawozdań jednostek sektora finansów publicznych w zakresie operacji finansowych (Dz.U. z 2020 r. poz. 2396).
Uważam, że jest to umowa nazwana, którą reguluje ustawa z 23 kwietnia 1964 r. ‒ Kodeks cywilny (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 1740), a tym samym nie można uznać, że ma podobieństwo do tytułów dłużnych zaliczanych do wiersza „kredyty i pożyczki” w sprawozdaniu Rb-Z. Takie stanowisko zaprezentowała również Regionalna Izba Obrachunkowa z Wrocławia, udzielając w 2019 r. odpowiedzi gminie ze swego terenu działania. Wskazała w niej, że: „umowa ubezpieczenia jest umową nazwaną uregulowaną ustawą Kodeks cywilny (art. 805 i nast.). W przypadku ubezpieczenia majątkowego interes ubezpieczeniowy przejawia się w potrzebie naprawienia uszczerbku w określonym dobru, wywołanym przez wypadek ubezpieczeniowy”.
